Wat zijn de gevolgen van meer vrouwen op de arbeidsmarkt (in Nederland)?

[suzannevandepaverd]

Hey!
 
Zoals blijkt uit veel cijfers is de arbeidsparticipatie van vrouwen de laatste jaren flink gestegen. Ik vroeg me af of jullie een idee hadden wat de gevolgen hiervan zijn? Heb er ook naar gegoogled maar daar kwam niet echt duidelijk een antwoord uit...
Bedankt alvast!
Groetjes,
 
Suzane

[Professor Puntje]

Die gevolgen liggen uiteraard op allerlei gebieden:
 
1. De traditionele rolverdeling van aanzien van huishoudelijk werk en opvoeding verandert.
 
2. De cultuur in bedrijven verandert.
 
3. De invloed van vrouwen op economische ontwikkelingen en beslissingen neemt toe.
 
4. De opvoeding van de kinderen gaat er anders uitzien.
 
5. Onbetaald huishoudelijk werk en opvoeding dat vroeger vaak door (huis)vrouwen gedaan werd zal als de vrouw buitenshuis werkt toch gedaan moeten worden, dus voor zover dat niet door (huis)mannen wordt overgenomen zullen er verschuivingen in betaald en onbetaald werk plaats vinden. In macro-economische beschouwingen wordt betaald werk vaak meegeteld maar onbetaald werk niet wat een vertekening geeft in de berekening van de nationale welvaart.
 
6. Persoonlijke noot: ik vind het wel zo gezellig als er op de werkplek behalve mannen ook vrouwen werken.
 
 
Je kunt dus het beste naar specifieke aspecten zoeken.
 
 

[Benm]

Wat punt 5 aangeeft: het kan in statistieken een interessante groei laten zien die feitelijk niet erg reeel is. 
 
Als het huismoeders betreft die gaan werken ze je uiteraard terug dat zij betaald werk hebben in statistieken, maar daar komt extra werk bij door kinderopvang. Hoewel dat laatste, afhankelijk van inkomen, vaak volledig wordt betaald door de overheid levert het wel extra werkgelegenheid in statistieken op. 
 
Als je het super simpel zou houden: twee moeders besluiten betaald op elkaars kind te gaan passen ipv onbetaald op hun eigen kind. Dat levert statistisch werkgelegenheid op terwijl er reeel helemaal niets veranderd. Uiteraard moet belasting betaald worden over het verkregen inkomen, maar daar staat kinderopvangtoeslag vanuit de overheid tegenover. 
 
Uiteraard is dit lang niet altijd het geval, maar het kan voor de overheid een handig instrument zijn om arbeidsparticipatie omhoog te krijgen of werkeloosheid omlaag, zonder dat het ook maar iets bijdraagt aan de productiviteit van een land als geheel. In de praktijk zie je dit ook wel een beetje terug: vaak is parttime gaan werken en kinderopvang inkopen niet aantrekkelijk zonder de subsidie. 
 
Dit geldt natuurlijk niet voor vrouwen die bijvoorbeeld kiezen voor een carriere boven kinderen en dergelijke, die leveren we een bijdrage aan reeele productiviteit. 

[suzannevandepaverd]

Bedankt voor jullie (uitgebreide) antwoorden! Dit heeft het voor mij erg verduidelijkt!
 
Met name punt 3 en punt 5 zijn erg interessant naar mijn mening.
 
En ik vroeg me af... Of iemand punt 2 nog een beetje kon toelichten?
 
Nogmaals heel erg bedankt! Het helpt me echt.

[Jan van de Velde]

Een duidelijk voelbaar gevolg in bijvoorbeeld het onderwijs:
http://www.didactiefonline.nl/blog-frank-jongbloed/12792-sufgejufte-meesters
 
Enigszins verparodieerd uiteraard, maar toch. 

[Benm]

Dat schijnt inderdaad een vrijwel exclusief vrouwenberoep te zijn geworden, leerkracht op een basisschool. In mn eigen ervaring was het ongeveer 50/50, maar dat is natuurlijk alweer een paar decennia geleden. Overigens heb ik het idee dat middelbare scholen langzaamaan aan het volgen zijn met een grote vertegenwoordiging van vrouwen. 
 
Je hebt beroepen waarbij vrouwen tradioneel oververtegenwoordigd zijn, maar weing beroepen waarbij het snel omslaat. 

[ArcherBarry]

hmm inderdaad, ik kom niet zo snel een Tandartsassistent, steward of secretaris/receptionist tegen.

[Benm]

Erg veel komt dat niet voor. Uiteraard heb je altijd wat uitzonderingen, bijvoorbeeld ook vrouwelijke automonteurs, maar het blijft dusdanig zeldzaam dat het opvalt. 
 
Bij receptionisten verschilt het sterk: in kantooromgevingen zie je voornamelijk vrouwen, maar bij zaken als (budget)hotels zijn het vaak mannen. Dat laatste is vaak omdat ze ook een beetje een functie van uitsmijter hebben. Hotels met wat meer personeel hebben eerder vrouwen achter de receptie, maar concierges en portiers achter de hand om ongewenste figuren buiten te zetten.
 
Er zijn wel wat velden waarbij verschuiving te zien is, bijvoorbeeld onder juristen en huisartsen. Of die volledig ver-vrouwelijken zoals met onderwijzers lijkt te gebeuren valt echter te bezien.  

[gast026]

hmm inderdaad, ik kom niet zo snel een Tandartsassistent, steward of secretaris/receptionist tegen.

 
  Ik slaap wekelijks in hotels en zie toch regelmatig een man achter de desk zitten en dan is het niet de manager. En dat de hele crew in het vliegtuig uit mannen bestaat is zeker geen uitzondering (al had vanochtend toevallig een vrouwelijke piloot ).. zeker bij low-cost carriers als Easyjet zie je steeds meer mannen.
 
In de zorg zie je dat vrouwen veel voor huisarts kiezen. (studie geneeskunde bestaat ook uit veel vrouwen.) Dit voornamelijk omdat het een baan waarbij de werktijden makkelijker zijn in te delen (toch oude rolpatroon zoals deeltijd werken), anderzijds omdat voor veel specialisaties toch het old-man network geldt. Uiteraard ook meegenomen dat bepaalde specialisaties (bv chirurgie) fysiek te zwaar zijn voor veel vrouwen.

[Benm]

Mannelijk cabinepersoneel is wel een ding inderdaad, al verschilt het ook wel een beetje per regio en type carrier. 
 
Het is wellicht iets dat mensen doen voor het idee van avontuur oid, al betaalt het feitelijk heel slecht, zeker bij budget airlines die korte routes vliegen. Op de traditionele airlines zie je toch vooral het stereotype 'blik stewardessen' dat richting vliegtuig loopt. 
 
Vrouwelijke piloten zie je ook meer, en dat heeft goeddeels te maken met het afschaffen van de dienstplicht. Tradioneel komen veel piloten van straalvliegtuigen uit de luchtmacht, en die begonnen in de luchtmacht door dienstplicht. Sinds die situatie niet meer bestaat heb je meer piloten die geen militaire achtergrond hebben, en is het voor vrouwen een toegankelijker beroep geworden.

[Kruider]

In samenspraak met punt 3; een waarschijnlijke bijdrage in de eliminatie van het glazen plafond.
 
Alhoewel dit lange tijd punt van (politieke) discussie is, speelt dit nog steeds een rol.
Het Sociaal en Cultureel Planbureau doet hier onder andere onderzoek naar (Vrouwen in Besluitvorming).
 
Deze bijdrage doet zich naar eigen inziens voor in een maatschappelijke discussie.
Deze kan als gevolg van: enerzijds; steeds meer vrouwen in het bedrijfsleven, anderzijds; het daarmee samenhangende groter aandeel in de besluitvorming (al dan niet op lager niveau) steeds minder uit de weg gegaan worden.
 
De toekomst moet het natuurlijk uitwijzen.

[Benm]

Bespaar me dat glazen plafond, dat bestaat helemaal niet.
 
In academia zie je best vrouwen die de top halen op eigen merites en niet als excuustruus of iets dergelijks. Ik ken er eentje die vrij duidelijk stelt dat het gewoon een kwestie van prioriteiten is. Hard werken, geen kinders, uiteaard behoorlijk intelligent in aanleg en redelijk goed in netwerken. 
 
In het bedrijfsleven zie je het net zo goed, pakweg de CEO van HP. Bovendien voorzien van politieke avonturen en 2 kinderen, dus wat zou het punt verder zijn?
 
Dat er relatief weinig vrouwen in topposities zitten is m.i. vooral gevolg van hun eigen keuzes. Iemand die gezin boven zaak stelt gaat het niet halen, en dat is toch gedrag dat je bij vrouwen meer ziet dan bij mannen. 
 
Dat neemt niet weg dat bij gelijke inzet de kansen feitelijk gewoon gelijk zijn. Het gevaar schuilt in regelingen waarbij er quota worden vastgesteld in hoeveel vrouwen er in een bestuur oid moeten zitten. Als er onvoldoende geschikte kandidaten blijken te zijn krijg je excuus-truusjes. Dat is vooral vervelend voor de vrouwen die het wel op eigen kracht hebben gehaald en vervolgens aanzien verzielen omdat andere ze als excuus truus zien en niet meer serieus nemen. 

[Kruider]

Bedankt voor je reactie Benm,
 
Illustrerend aan dat het punt van discussie is.
 
Ik beaam dat hetgeen wat jij stelt (de factoren ambitie, prioriteiten, e.d.; die betrekking hebben op opleiding en ervaring) zeker een rol speelt.
Mijn reactie bevond zich dan ook in een context waarin het metafoor 'glazen plafond' niet als absolute factor gezien moet worden.
 
Echter ben ik van mening dat hetgeen wat jij stelt (nog) geen absolute factor betreft.
Een probleem is een wisselwerking van deelproblemen.
Naar eigen inziens betreft het 'glazen plafond' (een steeds kleiner; betrekking op eliminatie en niet op afname) zo een deelprobleem.

[Ger]

Het feit dat er verhoudingsgewijs minder vrouwen in topposities zitten, komt ook voor een heel groot deel doordat vrouwen vaak een deeltijd in plaats van een voltijd baan hebben. En nee, dat is niet alleen maar vanwege de traditionele moederrol, het geldt ook voor hoger opgeleide kinderloze vrouwen (zomaar een linkje ter onderbouwing). Ik zie dat ook terug bij mijn huidige en voormalige werkgevers: vrouwen genoeg (huidige werkgever zelfs bijna 70%), maar pakweg driekwart werkt deeltijd tegenover misschien een kwart van de mannen die er werken.
 
Deeltijd werkt vaak prima voor een heel groot deel van de taken binnen een organisatie, maar als je anderen moet aansturen/coachen/controleren dan is het vaak wel een vereiste dat je dit gedurende een hele werkweek doet. Vakanties zijn prima op te vangen, maar als je structureel 2 dagen per week niet beschikbaar bent, betekent dat dus dat jouw werk 2 dagen per week door iemand anders gedaan zou moeten worden. Zet daar iemand tegenover die wel 5 dagen per week beschikbaar is voor die leidinggevende rol, dan is de keuze natuurlijk gauw gemaakt indien de andere parameters gelijkwaardig zijn.
 
Bij mijn huidige werkgever uit zich dat ook heel duidelijk. Teamleiders zijn momenteel op één na allemaal vrouw. Het gros daarvan werkt 4 dagen, maar is de vijfde dag telefonisch bereikbaar. Gezien het om consultancy gaat is veel contact toch telefonisch of per email, dus dat werkt prima. De laag daarboven bestaat dan weer vrijwel geheel uit mannen: dit zijn degenen die vrijwel iedere dag aanwezig zijn op kantoor of anders buiten de deur actief zijn. Je ziet dan dus dat de mannelijke teamleiders veelal zijn doorgegroeid, maar de vrouwelijke teamleiders hier achterblijven. Je zou dan kunnen spreken van een glazen plafond, maar zoals ik het zie is het toch echt meer een kwestie dat de vrouwen simpelweg die functie niet ambiëren: er worden eisen aan ze gesteld (fulltime beschikbaar + daarbuiten nog met enige regelmaat) waar ze niet aan willen voldoen.
 
Slechts een enkeling wil dat "offer" brengen om toch door te dringen tot die hogere positie.

[Professor Puntje]

Discriminatie is nog niet helemaal verdwenen, maar men moet ook uitkijken niet in het andere uiterste te vervallen dat men alle verschillen in beroepskeuze, maatschappelijke positie, etc. kosten wat kost wil uitbannen. Mannen en vrouwen zijn verschillend: een vrouw kan kinderen baren en een man niet. Dat simpele feit alleen al maakt dat je niet mag verwachten dat mannen en vrouwen ooit in het leven gemiddeld genomen exact dezelfde keuzes zullen willen maken. Ik zie er bijvoorbeeld niets fouts in wanneer sommige vrouwen betaald werk en carrière minder belangrijk vinden dan bijvoorbeeld kinderen krijgen en opvoeding, of werken in minder betalende sociale beroepen. Het gaat erom dat de maatschappelijke mogelijkheden zoveel mogelijk gelijk gemaakt worden. Mochten de uitkomsten dan nog steeds verschillend blijven, dan worden termen als discriminatie, seksisme, glazen plafond e.d. mijns inziens misplaatst.