Is al die slimme apparaten wel zo slim?

[Professor Puntje]

To mijn ergernis worden steeds meer apparaten ongevraagd uitgerust met computertjes en geheugens, of - nog erger - gekoppeld aan het internet:
 
http://nos.nl/artikel/2151883-niet-gadget-maar-slimme-assistent-steelt-de-show-op-ces.html
 
Ik zie daaraan twee grote bezwaren:
 
1. Er wordt ongevraagd allerlei informatie verzameld over je dagelijkse bezigheden, contacten en belangstelling. Is die informatie wel veilig als die apparaten ook nog eens aan het internet gekoppeld worden? Welke informatie zit er nog in die apparaten wanneer je ze weggooit? 
 
2. We worden zo ook persoonlijk véél te afhankelijk van elektriciteit, internet en aanverwante high tech systemen. Het is ongewenst wanneer bij de uitval van elektriciteit en/of internet ook allerlei andere zaken die in principe zelfstandig zouden kunnen functioneren ermee stoppen. Dat is vragen om catastrofale ongelukken. Ook biedt je daarmee ongekende mogelijkheden aan internetcriminelen en vijandige mogendheden.
 
Vandaar mijn vraag: Is al die slimme apparaten wel zo slim?

[Benm]

Het is vooral slim om hierover na te denken: wil je het wel, wat zijn de risico's. 
 
Uiteraard is het met privacy lastig, zeker die stemgestuurde apparaten luisteren je feitelijk voortdurend af, wat noodzakelijk is voor hun functie. 
 
Dit kan ook gelden voor een gehackte mobiele telefoon, laptop oid, maar het is in ieder geval nog niet standaard het geval. 
 
 
En afhankelijk: dat verschilt natuurlijk. Een slimme koelkast zal neem ik aan niet stoppen met koelen als de internetverbinding wegvalt. Een slimme thermostaat is ook in te stellen zonder internetverbinding. 
 
Afhankelijk van electriciteit is veel problematischer. In nederland gaan we er (blijkbaar) van uit dat dat nooit uitvalt. De meeste huizen hebben bijvoorbeeld gas als verwarmingsbron, maar dat systeem werkt niet als de stroom uitvalt. Een ouderwetse gas of houtkachel had daar geen probleem mee. 
 
En afhankelijk van hoe/waar je woont kun je behoorlijk 'screwed' zijn als de stroom uitvalt. Voor mij betekent het geen warmte, maar ook geen drinkwater (dat moet omhoog gepompt worden bij 15 verdiepen). En natuurlijk ook geen lift, dus 15 krappe trappen afklauteren om buiten te komen... waar gelukkig nog een auto staat waar alleen benzine in hoeft
 
Overigens is uitvallen van het gehele internet ook een catastrofe: niet dat meteen alles stukdraait, maar van werken komt weinig meer terecht, betalingsverkeer stopt ermee, telecom voor een groot deel ook. Als je bijvoorbeeld een via internet bediende brug oid hebt dan kun je in theorie nog wel iemand naar die brug sturen om hem handmatig te openen, maar ga je die persoon nog bereiken als het hele internet eruit ligt?

[Professor Puntje]

Het is de vraag of er in de toekomst nog wel iets te kiezen valt. Zo wens ik niet via internet te betalen en betaal ik in winkels nog steeds contant. Maar dat wordt mij wel steeds lastiger gemaakt. De pinautomaten om aan mijn geld te komen zijn steeds verder weg, het betalen via overschrijvingen per post wordt steeds duurder, de enveloppen zijn op rantsoen en moeten elke keer weer opnieuw aangevraagd worden.... Ik vrees dat het met die "slimme" apparaten ook slikken of stikken gaat worden.

[Benm]

Soms heb je natuurlijk de keuze. Je kunt een smartphone in principe gebruiken zonder dataverbinding (wifi uit en een mobiele data uitschakelen). Je kunt er dan nog steeds gewoon mee bellen, een film op kijken, muziek op luisteren, inzetten als kompas, gps (met offline map) of weet ik wat. 
 
Dat men iets als overschrijven per post duurder maakt lijkt me logisch, feitelijk moet er iemand ergens gaan overtikken wat jij hebt ingevuld in een omgeving die weinig verschilt van die waarmee je zelf kunt internetbankieren. Die mensen zijn niet gratis, en technische oplossingen om bijv handschrift te herkennen zijn dat ook niet... nog afgezien van kosten voor materiaal, porto etc. 
 
Qua contant betalen heb je zelf de keuze, je zou maandelijks je loon kunnen pinnen of afhalen bij de balie en daarmee alles kunnen betalen. Contant geld is een wettig betaalmiddel, dus als je pakweg je huur of hypotheek cash wilt betalen dan heeft de ontvanger dat te accepteren. 
 
Dit geldt alleen niet voor overeenkomsten die nog niet tot stand zijn gekomen, zoals het kopen van een product in een winkel. Die mag de overeenkomst weigeren aan te gaan door geen contant geld te accepteren. Soms zijn daar goede redenen voor, denk bijvoorbeeld aan gevoeligheid voor overvallen etc. Aan de andere kant mag een restaurant niet eisen dat je met pin betaald na je maaltijd, tenzij dat van te voren duidelijk is overeengekomen. Hetzefde geldt voor bijvoorbeeld een tankstation waar je eerst de benzine in je auto gooit en dan naar binnen loopt om af te rekenen. Soms zeggen die wel coupures van 200 of 500 euro te weigeren, maar dat mogen ze niet. Wel kan het zijn dat ze onvoldoende wisselgeld hebben, maar als jij 200 euro diesel in je vrachtwagen gooit mag je dat met een biljet van 200 afrekenen. 
 
Maar praktisch zit dat natuurlijk wat lastiger: stel je wil je zorgpremie contant voldoen. Dan zul je waarschijnlijk met cash naar het hoofdkantoor moeten waar vervolgens niemand een idee heeft wat ze met je aan moeten, of het op rekening laten storten bij en bankfiliaal. 

[Professor Puntje]

Inderdaad - formeel en wettelijk zullen er nog wel allerlei keuzemogelijkheden blijven. Maar in de praktijk wordt het op zeker moment dermate lastig om niet met de voortgaande (en naar mijn idee te ver doorgevoerde) automatisering mee te doen dat je wel moet.
 
Pas is in mijn flat bijvoorbeeld een nieuw internetnetwerk met wifi en tv aangelegd. Ik wil geen wifi, maar gelukkig kon mijn computer ook nog via een snoertje aan het betreffende kastje worden aangesloten. Het extra kastje voor de tv heb ik in ontvangst genomen voor een eventuele volgende bewoner. Ik kijk al jaren geen tv meer, wat mij gigantisch veel tijd en ergernis bespaart. Echter moet ik wel voor die nieuwe tv-aansluiting betalen. Dat is dan zo, maar het bedrijf dat in onze flat die tv-kastjes aan de muur kwam zetten stond erop dat ook bij mij het betreffende kastje moest worden aangesloten en aan de muur bevestigd. Uiteindelijk begonnen ze te dreigen dat anders binnenkort ook mijn internetverbinding zou worden afgekoppeld. Met hulp van de huisvesting is nu geregeld dat ik het betreffende tv-kastje enkel hoef te bewaren voor een eventuele volgende bewoner. Wat aangeeft hoeveel gedoe het geeft als je niet met bepaalde nieuwe ontwikkelingen mee wenst te doen.

[gast031]

Een groter probleem vind ik dat deze slimme meters functies van onze hersenen overnemen, een tomtom is een goed voorbeeld of het rekenmachientje. Dus die slimme meters maken ons dom, geldt ook voor energieverbruik, je kunt gemakkelijk je energieverbruik zelf in de gaten houden zonder zo'n metertje en hoeft niet alles uit te rekenen. We hoeven zelf niet meer na te denken dat doen machines voor ons.

[Benm]

Ik denk niet dat rekenmachines ons per se dommer maken, al hangt het wel af van het gebruik. Ook mensen die redelijk kunnen hoofdrekenen hebben soms een rekenmachine of kladpapier nodig. Iets als 25x60 of 15+41 zul je uit je hoofd doen. Maar wie doet pakweg 291/17 uit zn hoofd? Of 16 keer pi?
 
Iets als navigatie is ook wel handig als je ergens heen moet en niet vooraf een route wilt gaan uitpluizen. Bovendien zie ik daar wel een belangrijk veiligheidsvoordeel, alle tijd die je spendeert aan het zoeken naar straatnaambordjes en dergelijke spendeer je niet aan op het overige verkeer letten. Uiteraard -kan- dat teniet worden gedaan als iemand op kruissnelheid op zn gemakje een bestemming intikt en zo ongezien een kilometer snelweg verder rijdt. 
 
Techniek maakt je niet slimmer of dommer, wat je ermee doet wellicht wel. 
 
Mensen zijn overigens gedurende de vorige eeuw wel iets intelligenter geworden als je naar iq scores kijkt, maar wat de oorzaak is is uiterst speculatief, evenals het eventueel stoppen van deze trend in de laatste decennia. 

[el toro cuatro]

Waarschijnlijk zitten er meer voordelen aan dan nadelen. Bijvoorbeeld als je bijvoorbeeld wilt berekenen hoeveel procent van de mensen het afgelopen jaar is bijgekomen dat lijkt het me nog een hele klus zonder rekenmachine. dus het kan de wereld heel erg helpen.

[Benm]

Het scheelt vooral tijd. Een eenvoudig deelsommetje kun je prima op papier doen als staartdeling, al is dat wel verdraaid tijdrovend. Techniek die helpt met rekenen is sowieso al erg oud, iets als een telraam is 4000-5000 jaar geleden uitgevonden en sindsdien in allerlei vormen gebruikt.

[klazon]

Niet gebruikt, maar nog steeds in gebruik. In China zijn winkels en straathandelaren, en zelfs kantoren van bedrijven, die nog met telramen werken.