automaat zekering

[cowarol]

Hallo,
 
Ik ben een student. Ik moet voor mijn exaam kunnen berekenen welke automaat ik moet gebruiken om een tranfo met als kortsluit stroom 60A te kunnen zekeren ik vind nergens op internet een formule.
 
De transfo heeft als waarden: 1kVA; 1000W; 230V; 4.1A.
 
welke zekering moet ik gebruiken en bestaat er een formule?
 tranfo is monofasig  en ~ wisselspanning 

[klazon]

Hoe goed heb je op het internet gezocht? Je vindt niet zo gauw formules, maar wel vuistregels en die zijn ontstaan uit praktijkervaring.
Bij een transfo kan de inschakelstroom tot wel 8 keer de nominale waarde bereiken gedurende enkele perioden. Dat betekent niet dat je deze transfo met 32A moet afzekeren, dan duurt het bij een echte kortsluiting veel te lang voordat hij uitschakelt. 
De vuistregel bij dit vermogen is dat de zekering 2 à 2,5 maal de nominaalstroom mag zijn, dus in dit geval 10A. Je moet dan wel een traag type nemen, dus een automaat met een C- of D-karakteristiek. Dit om te voorkomen dat hij uitschakelt door de inrushstroom.

[Benm]

Het heeft natuurlijk ook te doen met de bedrading: waar is die op gebouwd?
 
4 ampere is op zich niet zoveel gezien groepen tegenwoordig meestal bedraad zijn voor 16 of meer, maar in oudere gebouwen kun je nog wel bedrading aantreffen die slechts geschikt is voor continu belasting met 10 of slechts 6 ampere. 
 
Je moet je hier afvragen wat het doel van een zekering is: beschermen tegen acute kortsluiting of tegen overbelasting van leidingen waardoor brand of iets dergelijks kan ontstaan. 
 
Automatische zekeringen (het soort dat je kunt resetten) hebben over het algemeen 2 mechanismes aan boord: Eentje voor acute overbelasting dat zeer snel ingrijpt (zeg bij >100A op een 16A groep), en een ander dat pas onderbreekt bij structurele overbelasting. Als je een dergelijke zekeringautomaat uit elkaar haalt kun je beide mechanismen duidelijk zien. Die snelle onderbreking zit er vooral in om te voorkomen dat je schade maakt bij harde kortsluiting. 
 
Een tragere zekering kan zeker helpen om te voorkomen dat korte inschakelpieken en dergelijke onnodig de stroom onderbreken. 
 
Overigens zijn 'standaard' B type zekeringen al zo ongeveer gebouwd dat je ca 1 minuut de dubbele stroom kunt trekken (32A uit een 16A groep) voordat de automaat afschakelt. 

[klazon]

Allemaal juist, maar dit staat los van de bedrading. De vraag gaat over het beveiligen van de transfo.

[king nero]

Met een automaat beveilig je geen transfo.

Een thermische beveiliging (zoals een motorbeveiliging) is veel efficienter hiervoor.

[klazon]

Een automaat met C- of D-karakteristiek fungeert ook als motorbeveiliging. Het verschil is dat een automaat niet instelbaar is.

[Benm]

De keuze voor B, C of D karakteristiek is natuurlijk wel een vorm van 'instellen'. Traploos is het niet, maar een probleem oplossen kan het wel, afhankelijk van wat dat probleem precies is. 
 
Een andere mogelijkheid zou nog zijn om in het apparaat zelf een inrush-limiter te plaatsen, fetelijk domweg een NTC weerstand die indien koud een relatief hoge weerstand heeft, maar door het vermogen dat je erin dissipieert vrij snel afneemt tot een zeer lage weerstand. Dergelijke oplossingen zie je in vrij simpele zaken als stofzuigers voor huishoudelijk gebruik ook terug - het voorkomt net even die piek de een zekeringautomaat van het B type zou kunnen doen afslaan, zeker op een groep waar al een andere belasting op zit.