In de jaren twintig van de
vorige eeuw ontdekte Edwin Hubble dat sterrenstelsels dichtbij en veraf, in alle richtingen, een roodverschuiving hebben. Er werd geconcludeerd dat dit door het dopplereffect komt als sterrenstelsels zich van elkaar af bewegen.
Als sterrenstelsels zich allemaal van elkaar afbewegen, moesten ze in het verleden dus dichterbij hebben bevonden.. en zo kwam men tot de oerknaltheorie.
Er werden een aantal belangrijke dingen waargenomen:
(1) Bijna alle sterrenstelsels hebben een roodverschuiving
(2) Sterrenstelsels die verder weg liggen hebben een grotere roodverschuiving dan sterrenstelsels die dichterbij liggen.
Er doen zich meteen een aantal problemen voor als men oppert dat de roodverschuiving door het dopplereffect komt:
Probleem: Als de roodverschuiving door het dopplereffect wordt veroorzaakt, dan geldt meteen dmv Hubbles berekeningen dat er radiobronnen zijn gevonden op de rand van het heelal die een snelheid hebben > lichtsnelheid.
Oplossing: Er bestaat een andere vorm van roodverschuiving, de zogenaamde gravitationele roodverschuiving en kan o.a. bij sterren worden waargenomen. Deze roodverschuiving wordt veroorzaakt door een trager verlopende tijd die weer wordt veroorzaakt door een gravitatieveld. Dit heet ook wel het Shapiro Effect. Hoe groter de massa van zo'n ster, hoe groter de roodverschuiving. Een zwart gat heeft een oneindige roodverschuiving.
Door het Shapiro Effect lijkt het (als je de roodverschuiving van onze zon met het dopplereffect verklaard) alsof onze zon zich van ons af beweegt met 0,6 km/s. Dit komt omdat ook onze zon een gravitationele roodverschuiving heeft.
Nu is het zo dat het licht van verre sterrenstelsels op de weg hiernaartoe langs meer massa komt dan sterrenstelsels dichtbij en hierdoor de gravitationele roodverschuiving toeneemt.
Conclusie: je kunt helemaal niet zeggen of het heelal uitdijt, aangezien roodverschuiving ook door massa wordt veroorzaakt. Tegelijkertijd is dit een van de belangrijkste argumenten voor de oerknaltheorie.
bronnen:
http://www.word1.co.il/physics/bigbang.html
http://www.geocities.com/newastronomy/animate.htm
http://www.sterrenkunde.nl/anw/hubble.html