Woorden met een (deels of volledig) typisch vlaamse betekenis

[E.Desart]

En wat betekent "tiens"? Is dat "ten tiende" of is het iets anders?

Dat komt van het Frans (maar ik heb hier geen Frans verklarend woordenboek).

Het is een uitdrukking van verbazing.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Markies_de_Canteclaer

Zijn leefgewoonten en uitspraken zijn Frans geïnspireerd. Vetes vecht hij dan ook het liefst met de sabel of het pistool uit of hij stuurt zijn butlers met een opdracht. Zijn afschuw laat hij merken door kreten als "Fi donc", zijn (afkeurende) verbazing door "Parbleu" of "Tiens".

Nu voor mij is "Tiens", niet noodzakelijk of echte afkeurende verbazing, meer verbaasde verbazing.

Dit wordt hier zeer veel gebruikt in de spreektaal zoals:

Tiens .... is dat zo, ben je wel zeker?

Tiens .... dat verbaast me!

Tiens, ik wist niet dat tiens niet in Van Dale stond.

Ik weet niet hoe je dit fonetisch schrijft maar het klinkt Frans, iets als tsjijn (klopt niet helemaal, die n klinkt niet door maar zonder klopt het ook niet, ... ik ken geen fonetisch schrift)

[E.Desart]

Misschien helpt dit ook:

http://forum.wordreference.com/showthread.php?t=73380

[317070]

Ik weet niet hoe je dit fonetisch schrijft maar het klinkt Frans, iets als tsjijn (klopt niet helemaal, die n klinkt niet door maar zonder klopt het ook niet, ... ik ken geen fonetisch schrift)

tsjain, met een -ain zoals in het Franse main. Ik ken wel fonetisch, nochtans ken ik de klank hiervoor ook niet. Hij komt volgens mij niet voor in gewoon Nederlands of Engels.

Het wordt eigenlijk gewoon uitgesproken als 'tiens', in de vervoeging van tenir, eventueel met een "tsj van Tsjech" klank ipv de t: dus tsjien.

Het zou me eigenlijk niet verwonderen als het woordje "tja" hiervan afkomstig is...

[mathfreak]

En wat betekent "tiens"? Is dat "ten tiende" of is het iets anders?

Ik heb het even in mijn Intertaal Thematische woordenschat Frans opgezocht. Tiens betekent "wel" of "nee maar".

[E.Desart]

tsjain, met een -ain zoals in het Franse main.

Dat is inderdaad beter/juister dan hoe ik het ongelukkig probeerde duidelijk te krijgen.

[317070]

Dat is inderdaad beter/juister dan hoe ik het ongelukkig probeerde duidelijk te krijgen.

Geen probleem, ik ben al blij dat mijn West-Vlaams nog eens ergens nuttig van pas komt

[Jan van de Velde]

Het wordt eigenlijk gewoon uitgesproken als 'tiens', in de vervoeging van tenir, eventueel met een "tsj van Tsjech" klank ipv de t: dus tsjien.

Het IS een vervoeging van tenir, en wel de gebiedende wijs. En "tenez" is als zodanig evengoed bruikbaar.

http://fr.thefreedictionary.com/tiens+!tenez+!

Tiens ! Tenez !, expression marquant l'étonnement ou l'ironie; ça par exemple !, voyez-vous cela !: Tiens ! il est déjà rentré.

Dat "tja" daar nog iets mee vandoen heeft wil er nog even niet in bij mij.

[Rhiannon]

Dat komt van het Frans (maar ik heb hier geen Frans verklarend woordenboek).

Tiens, ik wist niet dat tiens niet in Van Dale stond.

Dank jullie wel voor de uitleg. Het staat inderdaad niet in Van Dale, als je 'tiens' zoekt op Van Dale op internet krijg je:

"Je hebt gezocht op het woord: tiens

De verklaring van dit woord staat helaas niet in dit gratis woordenboek Nederlands."

En de gewone Van Dale gaat van 'tienrittenkaart' naar 'tiensport'. Ik dacht dus dat het een vlaams woord was, gezien de kop van dit draadje. Maar ik ben weer wijzer geworden, men blijft leren.

[E.Desart]

Jan,

Ik vind dit toch onduidelijk ....

Tenir:

http://www.mijnwoordenboek.nl/vertaal/FR/NL/tenir

Uitdrukkingen

FR: tiens! NL: kijk!, pak aan!, hier!

FR: tenir conseil NL: raad houden

FR: tenir tête NL: het hoofd bieden

FR: tenir en bon état NL: in goede staat houden

FR: je vous tiens NL: daar heb ik je

FR: tenir boutique NL: een winkel houden

FR: tenir la route NL: vast op de weg liggen

FR: tenir l'orgue NL: de orgelpartij spelen

FR: tenir bien sur la route NL: vast op de weg liggen

FR: tenir ferme NL: standhouden

FR: tenir à NL: gesteld zijn op

FR: tenir à NL: afhangen van

FR: tenir de NL: aarden naar, lijken op

In de praktijk

FR: tenir, mordre NL: houden, pakken, grijpen

Wij spreken dit in elk geval niet uit als tiens, als vervoeging van tenir (tiens)), maar als Tsjain (gewoon even in analogie met met 317070, en die 'n' is onderdrukt). Ik zal nooit een vervoeging van tenir uitspreken met de tsj van Tsjechië.

Of dit een of andere verbastering is weet ik niet, noch of dit regionaal is, maar tsjain (zo uitgesproken met ingeslikte 'n') is een standaard woord uit onze spreektaal, tiens uitgesproken als een vervoeging van tenir niet (in deze betekenis van verbazing).

[E.Desart]

"Je hebt gezocht op het woord: tiens

De verklaring van dit woord staat helaas niet in dit gratis woordenboek Nederlands."

Het staat ook niet in de Grote Van Dale. Dus deze referentie op de site betekent niet dat het wel in de betaalde versie zou staan, maar gewoon een check op het ontbreken in de gratis versie.

[ypsilon]

Wij spreken dit in elk geval niet uit als tiens, als vervoeging van tenir (tiens)), maar als Tsjain (gewoon even in analogie met met 317070, en die 'n' is onderdrukt). Ik zal nooit een vervoeging van tenir uitspreken met de tsj van Tsjechië.

Of dit een of andere verbastering is weet ik niet, noch of dit regionaal is, maar tsjain (zo uitgesproken met ingeslikte 'n') is een standaard woord uit onze spreektaal, tiens uitgesproken als een vervoeging van tenir niet (in deze betekenis van verbazing).

Ik denk toch ook dat het een verbastering van de vervoeging van "tenir" is: al naargelang de streek wordt die "tsj" sterker of minder sterk uitgesproken.

Overigens: Ik ben er vrij zeker van dat ik de schrijfwijze "tiens" uit een oude strip van Suske & Wiske gehaald heb. Ik heb altijd aangenomen dat het een goed leenwoord was, dat we gewoon een beetje raar uitspreken. (Zoals we ook doen bij "joint" [ʒwɛ~], "enfin" [ɑfɛ~], "allez" [ɑlɛ], ...)

Verborgen inhoud

Het fonetische schrift klopt niet helemaal: de tilde zou op de "ɛ" moeten staan, i.p.v. ernaast, maar dat lukte niet. Dus ik heb de manier van doen van X-SAMPA even gepikt. Kan dit met LaTeX eigenlijk?

[Jan van de Velde]

Jan,

Ik vind dit toch onduidelijk ....

mijn Frans-Engelse Larousse dan:

tiens interj. Hullo!

interjection moet volgens mij naar het nederlands vertaald worden als tussenwerpsel?

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tussenwerpsel

Een tussenwerpsel is een uitroep, soms een enkel woord (partikel), woordgroep of een hele zin die een expressie van emotie is. Vloeken en uitroepen als "gossie" (een verbastering), "aha", "warempel" zijn veelal tussenwerpsels. Dit is een open woordklasse, want er komen geregeld nieuwe tussenwerpsels bij, zoals het betrekkelijk nieuwe oké.

Een groet als "goedemorgen" kan veelal als een tussenwerpsel gezien worden, omdat deze doorgaans meer als gevolg van een gewoonte wordt geuit dan als een serieuze wens.

Het woord tussenwerpsel is een leenvertaling van het Latijnse interiectio (inter betekent "tussen" of "tijdens" en iacere "gooien" of "werpen").

[E.Desart]

Overigens: Ik ben er vrij zeker van dat ik de schrijfwijze "tiens" uit een oude strip van Suske & Wiske gehaald heb. Ik heb altijd aangenomen dat het een goed leenwoord was, dat we gewoon een beetje raar uitspreken. (Zoals we ook doen bij "joint" [ʒwɛ~], "enfin" [ɑfɛ~], "allez" [ɑlɛ], ...)

Ik vind dit wel iets gek, maar tegelijk leuk en leerzaam. Ik word hier niet zelden geconfronteerd met dingen die mijn ganse leven gewoon zo waren, zonder mij hier ooit vragen bij gesteld te hebben

Verborgen inhoud

behalve in mijn lang vervlogen schooljaren

. Die tsjein, is voor mij zo'n standaard ding, dat geen zeldzaam woord is, ik mijn leven lang zo gehoord en gebruikt heb, en waarvan ik nu doorkrijg dat het niet eens in een Van Dale staat, en niet gekend door Jan en Alleman.

Ik heb ook langdurig in een Nederlands bedrijf gewerkt (in Nederland zelf) tussen 100% Nederlandse collega's en ik merk hier haast meer taalverschillen dan wat ik in praktijk ervaren heb (gewoon omdat je er hier bewuster bij stil staat).

Mijn collegae lachten soms met mij, en omgekeerd, en grappig, die zegden soms plagend tegen elkaar: Als je de Eric niet verstaat is het "omdat die Belgisch praat" (stijl: je moet het hem vergeven), nooit "omdat die Vlaams praat" (in de dagelijkse omgang zijn Belgen en Vlamingen synoniem voor Nederlanders, die Fransen zijn zo'n soort exotisch vakantieaanhangsel).

[Rhiannon]

... mijn ganse leven ..., en grappig, die zegden soms ..., de Eric ...

Grappig, nog meer dingen die voor Belgen waarschijnlijk heel gewoon zijn, maar voor ons Nederlanders niet:

'mijn ganse leven' - ik zou zeggen 'mijn hele leven'

'zegden' - ik zou zeggen 'zeiden'

'de Eric' - ik zou het gewoon over Eric hebben, zonder 'de'

Toch meer verschillen dan je zo op het eerste gehoor zou denken en dat op zo'n korte afstand en in dezelfde (basis)taal.

Zo hoor ik op de Belgische tv ook vaak 'zeker en vast' waar wij zeggen 'vast en zeker'. Zelfs een naam wordt vaak heel anders uitgesproken, neem maar eens Jos, wij zeggen gewoon Jos (jos) waar een Belg meestal Zjos (ʒos) zegt, of Paul dat wij uitspreken als Paul met een au-klank wordt in België uitgesproken als Pol.

Leuk dit.

[E.Desart]

'de Eric' - ik zou het gewoon over Eric hebben, zonder 'de'

Gewoon taalkundig. Wij zouden normaal ook 'Eric' zeggen, niet 'de Eric'. Maar het heeft een andere gevoelswaarde in de spreektaal.

Ik weet niet hoe ik dat kan omschrijven. Even overdrijven: met over 'de Eric' te praten (in mijn bijzijn) praat men haast over een object, een derde (die kerel die Belgisch praat maar er eigenlijk ook niet kan aan doen, ocharme). Men zet mij even buiten de conversatie.

Nu was dit alles echt gewoon plagend en humoristisch bedoeld, zonder enige negatieve bijsmaak.

Nagekeken: "ocharm" en "ocharmen" staat wel in Van Dale, alleen spreken wij het uit als ocharme (niet in Van Dale) ( ik ben verdorie niet meer zeker wanneer ik wel of geen Nederlands aan het praten ben .....).