Waarom is er haat, waarover wil men macht, en waarom hersenspoelt men.
Waarom haten de Amerikanen groeperingen/landen/mensen die hun wereldbeeld niet onderschrijven? Waarom haten veel Amerikanen hun overheid? Toch niet de Koran? Voor 9/11 was de grootste aanslag in de VS er een van een anti-overheidsgroepering.
Met andere woorden, je hebt geen eeuwenoude diep gewordtelde en goed gedocumenteerde ideologie nodig om onrust in je samenleving te krijgen. Zeker, een helig boek kan enorm helpen en een geschiedenis met martelaren helpt ook. Mijn vader leerde (als protestant) op school tijdens Vaderlandse geschiedenis alle wandaden van de Spanjaarden in de 80 jarige oorlog, terwijl op katholieke scholen elk door de prinselijke troepen verkracht nonnenklooster breed wedr uitgemeten. Maar noodzakelijk is het niet.
Haat is typisch iets dat heel klein kan beginnen en tot een grote beweging kan uitgroeien. Je moet dat zoveel mogelijk zien te voorkomen, want het kost decennia tot eeuwen voordat je het weer kwijt bent. De bron van het kwaad ligt in elk geval deels in lange tenen, jaloersheid, onbezonnenheid. Maar die bron is iedereen na verloop van tijd alweer vergeten.
Neem de vervolging van de Joden in Europa. De bron ligt waarschijnlijk in het feit dat veel Joden handelaren waren (omdat ze als vreemdeling (in eerste instantie) niet bij de gilden werden toegelaten) en een deel van die handelaren werd stinkend rijk (een ander deen natuurlijk niet, maar die zag je niet). Omdat die joden niet volledig geintegreerd waren in de samenleving (ze gingen niet naar de kerk bijvoorbeeld), waren ze makkelijk te herkennen en ontstond een soort jaloersheid. Als er iets vervelend gebeurde (de pest brak uit bijvoorbeeld) dan gaf je gewoon de joden de schuld, plunderde hun bezittingen, verkrachte vrouwen en kinderen en vermoorde de volwassen mannen. Verder zocht je in je heilig boek een paar geschikte passages uit, zodat je aan alle kanten gedekt was voor je daden. Grappig genoeg konden deze christenen prima de grote geboden van Jezus van Nazareth overtreden bij dergelijke daden, waardoor weer blijkt dat het niet om het boek gaat, maar om wat je er mee doet.
In onze tijd is er een haat gegroeid tussen "Het Westen" en "De Islam". Dat is nog geen universele brede haat, maar gebeurtenissen als 9/11 en 7/7 dragen niet bij evenmin als de aggressie van de VS in Irak en Afganistan. Dit kan in theorie twee kanten op gaan: de haat wordt versterkt, met als gevolg meer westerlingen met een haat tegen "De Islam" en meer islamieten met een haat tegen "Het Westen", of de haat wordt door grote inspanning van beide partijen en een neutrale organisatie gestuit. Op dat laatste hoop ik, maar ik ben dan ook een echte optimist. Het is zoveel makkelijker (en op korte termijn lekkerder) om te zwelgen in het onrecht dat je is aangedaan, in je eigen gelijk en in de baarbaarsheid van de andere zijde.