sciencetalk

Klopt, maar daar wordt een kompas wel altijd vergezeld door een deviatie tabel. Die geeft per richting aan wat de afwijking is veroorzaakt door het ijzer of apparatuur van de machine.

In een vliegtuig ongetwijfeld, maar op een klein bootje of iets dergelijks? Er zit vrijwel altijd een magnetisch kompas op een boot van enig formaat (zeg langer dan een meter of 5 met rigide hull), en meestal zonder correctietabel of iets dergelijks als het op een boot/schip gaat dat amper zeewaardig is (of in ieder geval geen oceaan kan oversteken oid).

Tegenwoordig zal men vaker naar de GPS kijken dan naar het kompas zodra er een beetje snelheid gemaakt wordt, maar het zit er standaard gewoon op: ook geen slecht idee gezien een ouderwets magnetisch kompas geen electriciteit of wat dan ook nodig heeft, in principe zou je 'erop moeten kunnen varen' al moest je roeien

Op schepen worden compenserende magneten toegepast om afwijkingen van het kompas zo klein mogelijk te houden.
https://en.wikipedia.org/wiki/Binnacle

Tja, op een schip van formaat wordt al heel lang een gyro kompas gebruikt. Een cardanisch opgehangen snel draaiende tol, die door de corioliskrachten zichzelf automatisch evenwijdig met de aardas richt. En dus ook het ware noorden aanwijst.
Wel zijn er magnetische kompassen beschikbaar, in geval van nood. Naast de GPS natuurlijk.

Op schepen staat het kompas meestal op een geschikte plaats en kunnen afwijkingen gecompenseerd worden met kleine magneetjes. Ook kan de afwijking van het kompas worden bepaald wat dan in een deviatie tabel wordt weergegeven.

Bij electronische kompassen die met een flux-gate sensor werken kan de afwijking automatisch bepaald worden door een procedure uit het manual te volgen.

Gyrokompassen trekken zich niets aan van de aanwezigheid van verstorende magnetische invloeden.

Een GPS-toestel kan als een kompas worden gebruikt alleen als deze een snelheid heeft. Er zijn GPS -toestellen die middels 2 antennes op enig afstand van elkaar wel de richting bij stilstand kunnen bepalen.