sciencetalk

Klopt het dat ze hiervoor naar de repetitieve stukken van het DNA kijken (verschillende aantallen herhalingen van een bepaalde sequentie bij verschillende personen) en door meerdere van deze repetitieve stukken te nemen vrij zeker kunnen zijn?

Zo iets heb ik eens begrepen, maar hij ging er maar oppervlakkig op in.

Nog even vermelden dat bloedafname totaal onnodig is (en, naar mijn bescheiden mening, medische overkill), want het volstaat met wattenstokjes speekselmonsters te nemen (o.m. bekend door de bekende CSI TV-series).  

Dat gebeurd helaas wel meer [rr]

Klopt het dat ze hiervoor naar de repetitieve stukken van het DNA kijken (verschillende aantallen herhalingen van een bepaalde sequentie bij verschillende personen) en door meerdere van deze repetitieve stukken te nemen vrij zeker kunnen zijn?

Wel ja, het zijn juist die repetitieve stukken (STRs, short tandem repeats) die als merkers gebruikt worden, max. 1 zo'n sekwentie per chromosoom. Dat zijn de allelen waarover ik sprak. De lengte ervan kan verschillende waarden hebben, afhankelijk van het individu. (een korte uitleg vind je o.m. op http://members.lycos.nl/vaderschapstest/DN...vaderschapstest, of, nog beter: http://www.scientific.org/tutorials/articl...ley/riley.html; de waarschijnlijkheden van die STR- of allele-lengtes zijn o.m. gedocumenteerd op de site: http://www.uni-duesseldorf.de/WWW/MedFak/S.../database.html).

Typisch zijn er 15 (+1 voor het X of Y chromosoom) zulke allele-lengtes, maal 2 (omdat je van ieder chromosoom er twee hebt, 1 van je vader en 1 van je moeder), die uitermate geschikt zijn om gebruikt te worden voor forensische identificatie (De DNA-vingerafdruk is dus een reeks van 32 getallen), en voor verwantschapsanalyse.

Volgens mij blijft het in deze situatie heel lastig, omdat je alleen dna van potentiele zussen hebt, maar geen dna van vader en moeder.

Als je wel dna van de moeder hebt kun je thuisbrengen welke allelen dat van vaderskant komen en zo vaststellen of het waarschijnlijk is dat ze dezelfde vader hebben, maar hoe je dat aanpakt zonder de moeder te testen zie ik niet helemaal in.

Oeps. Ik had niet gezien dat het ook zonder de moeder was.

In dit geval zijn de kansen voor uitsluitsel al heel wat minder. Hoewel...

Ongeveer zoals mbv het observeren van de oogkleur kan men mbv DNA in bepaalde gevallen toch uitsluitsel bekomen. Er zijn wel 15 merkers die op deze manier uitsluitsel kunnen geven. Hoe meer zussen (of broers) deelnemen aan de test, hoe beter. Met 2 kinderen kun je nooit uitsluitsel bekomen. Vanaf 3 kinderen wel. Hoe meer kinderen hoe beter.

Het idee is dat, als het totaal aantal allelen voor een bepaalde merker bij alle zussen tesamen groter is dan 4, dit toch bewijs is (op mutatie na) van het feit dat er meer dan 1 vader in het spel is. De twee ouders tesamen hebben nl. hoogstens 4 verschillende allelen van dezelfde merker (Hebben ze er minder dan 3 verschillend, dan moet je al meer dan 3 zussen hebben om ooit uitsluitsel te KUNNEN bekomen voor die merker.) De kans dat een hypothese: "Verschillende vaders" op deze manier aangetoond wordt is sterk afhankelijk van het aantal verschillende allelen die de ouders hebben voor iedere merker. Vermits je dat niet weet zijn de kansberekeningen niet zo eenvoudig, en ze hebben overigens weinig zin (behalve om aan te tonen hoe laag de kans op uitsluitsel wel is -- over de populatie), omdat je tenslotte maar 1 stel ongekende ouders hebben. Je hebt ofwel "geluk" ofwel niet. Het is een beetje zoals kansberekening doen om te schatten wat de kans is dat de achterkant van de maan geen kraters heeft. Er is nl. maar 1 maan.

p.s. Zoals steeds met DNA (maar ook met oogkleurobservaties) moet er bijkomende zij-informatie zijn dat de andere zussen wel degelijk van de wettelijke vader zijn... Zelfs als alle kinderen van dezelfde vader blijken weet je nog altijd niet of ze van de wettelijke vader zijn.

Naja, de oorspronkele vraag stelt 'zussen', dus dan zijn er 3 of meer kandidaten om mee te testen. Juridisch vaderschap staat verder volledig los van biologisch, onder nederlands recht in ieder geval.

Maar dat ze niet van dezelfde vader zijn, kun je dus pas vaststellen als je op tenminste 1 marker tenmiste 5 verschillende allelen vaststelt. Nu weet ik niet precies hoe die test werkt: wat zijn de mogelijkheden per marker? Moet ik dan denken aan 4, 50 of wel 1000 verschillende?

... 'zussen', dus dan zijn er 3 of meer kandidaten om mee te testen.

Hopelijk zijn het er meer, want de kans op uitsluitsel verhoogt dramatisch met het aantal deelnemende kinderen.

Maar dat ze niet van dezelfde vader zijn, kun je dus pas vaststellen als je op tenminste 1 marker tenmiste 5 verschillende allelen vaststelt. Nu weet ik niet precies hoe die test werkt: wat zijn de mogelijkheden per marker? Moet ik dan denken aan 4, 50 of wel 1000 verschillende?

Het zijn er gemiddeld een 10-tal, niet allemaal even frekwent voorkomend. Voor sommige merkers vermeldt men in de literatuur tot 30 allelelengtes. Het is evident dat die dan met zeer lage waarschijnlijkheid voorkomen. De hoogste rel. frekwentie voor de merker TPOX is 0.54, meestal zijn de hoogste rel.frekwenties voor een merker rond 0.2-0.3 of (soms veel) lager.

A priori zullen de zussen (EN de ouders) met hoge kans meer voorkomende merkervarianten hebben (die dus toevallig dezelfde kunnen zijn) en de kans dat er (bij meerdere vaders) 5 of meer verschillende allelelengtes bij een merker voorkomen is dus gering. Maar er is niks a priori aan: het is maar met de kennis van het zussenDNA dat men kan verdergaan en a.d.h. van de werkelijke DNA-profielen uitsluitsels vinden. Je moet gewoon "geluk" hebben. En je hebt met 15 DNA-merkers 15 verschillende karakteristieken waarvoor uitsluitsel kan bekomen worden. Spijtig genoeg kan je op die manier nooit "zelfde vader" bewijzen, alleen maar "verschillende vader".

Duidelijk verhaal!

Als ik het zo begrijp kun je o.b.v. van die frequenties wel een bepaalde kans geven op 'dezelfde vader', al is het bewijs nooit helemaal hard. Ik kan me zo voorstellen dat mensen in de persoonlijke sfeer best blij zijn met een uitslag van 95% zekerheid of iets dergelijks - dit is natuurlijk een ander verhaal dan bijvoorbeeld vereist is voor bewijs in een strafzaak oid.

Als ik het zo begrijp kun je o.b.v. van die frequenties wel een bepaalde kans geven op 'dezelfde vader', al is het bewijs nooit helemaal hard.

Ik betwijfel of (bij niet-uitsluiting) de likelihoods die je hier ook kunt berekenen gemakkelijk 95%:5% zouden halen (uitgenomen als de zussen meer dan twee zeer zeldzame varianten zouden gemeen hebben voor een of meer merkers). In ieder geval kun je zonder de DNA-profielen van de zussen geen zinnige berekeningen hiervoor maken.