sciencetalk

Geregeld worden de woorden diabeticus en diabetici gebruikt.

Maar is dat eigenlijk wel taakundig juist.

Volgens mij is iemand die aan diabetes lijdt een diabeet en meervoud diabeten.

vergelijk daarvoor musicus en medicus

musicus is iemand die zich bezig houdt met muziek. en niet iemand die aan muziek lijdt.

medicus is iemand die zich bezig houdt met medische zaken.

Nu kan een diabeet zich ook aardig bezighouden met diabetes, maar degenen die niet weten dat ze diabeet zijn doen dat weer niet.

Een diabeticus is volgens mij de medicus die zich bezig houdt met diabetes, Een diabeet gaat dan op controle bij de diabeticus, voor zover die er zijn.

Maar taalkunde is niet mijn stekste kant dus mogelijk zie ik het verkeerd ( sorry voor eventuele taalfouten).

Toen ik eerst de zoekfunctie gebruikte hier om op te zoeken of de vraag al niet gesteld was

kwam de zoekmachine met de melding "bedoelde U misschien diabeet" , dus dat geeft ook al aan dat ik mogelijk gelijk kan hebben.

Zelf had ik nog nooit gehoord van diabeticus. Diabeet lijkt me de correcte term.

Naja, das nog best een lastige... neem een begrip als 'orthopeed'. Hoewel het niet echt de formele term is, doelt dat in algemeen gebruik toch op een orthop(a)edisch arts, niet op een patient met problemen aan het bewegingsapparaat... al vraag ik me dan wel weer af wat de bijbehorende term voor het laatste is :eusa_whistle:

Naja, das nog best een lastige... neem een begrip als 'orthopeed'. Hoewel het niet echt de formele term is, doelt dat in algemeen gebruik toch op een orthop(a)edisch arts, niet op een patient met problemen aan het bewegingsapparaat... al vraag ik me dan wel weer af wat de bijbehorende term voor het laatste is :eusa_whistle:

Orthopedie is een bepaalde leer, geen aandoening. Een orthopeed is iemand die die leer uitoefent. Je moet natuurlijk wel kijken naar het woord waarvan de lijder of beoefenaar is afgeleid. Diabetes is een ziekte, die kun je vanzelfsprekend niet uitoefenen, dus heet de lijder een diabeet. Het toeval wil dat diabeet en orthopeed op dezelfde klank eindigen (peed komt van paedos (kind)), maar als je neuroloog als voorbeeld neemt is het duidelijk dat het om de beoefenaar gaat en niet om de lijder.

Iemand met problemen aan het bewegingsapparaat noem je gewoon iemand met orthopedische klachten (moet het wel slaan op de orthopedie natuurlijk). Iemand met reumatische klachten heeft bijvoorbeeld ook klachten van het bewegingsapparaat.

Van Dale:

Beide bestaan en hebben zelfde betekenis: dus diabeet EN diabeticus

Wat ik nu bijgeleerd heb (nazicht nu) is dat het vrouwelijk van diabeticus > diabetica is.

Betekenis: lijder aan suikerziekte, synoniem: suikerpatiënt.

Maar in van Dale wordt algemeen spraakgebruik ook opgenomen.

Dus als maar genoeg mensen het woord gebruiken in die betekenis wordt het onder die betekenis in van Dale gezet.

Dus het in van Dale staan vind ik geen absoluut bewijs dat het taalkundig in orde is.

Mogelijk is orthopedicus voor de beroeps-uitoefenaar, taalkundig ook beter en Orhopeed voor iemand met een orthopedische aandoening.

Misschien zijn er nog meer voorbeelden van deze naar mijn mening, algemeen gebruikte taalkundige onvolkomenheden.

jadatis schreef:Maar in van Dale wordt algemeen spraakgebruik ook opgenomen.

Dus als maar genoeg mensen het woord gebruiken in die betekenis wordt het onder die betekenis in van Dale gezet.

Dus het in van Dale staan vind ik geen absoluut bewijs dat het taalkundig in orde is.

Zo heb je natuurlijk steeds gelijk:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Groot_Dictee_...ederlandse_Taal

Vanaf 2006 hanteert men de volgende regels:

Als norm voor de juiste spelling gebruikt de jury de Woordenlijst Nederlandse Taal, het Groene Boekje, uit 2005 inclusief de Leidraad aan het begin van het Groene Boekje. Dit geldt zowel voor het Groot Dictee, het Groot Kinderdictee als de voorrondes van de dictees. Voor woorden die niet in het Groene Boekje staan, geldt de spelling in het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal, 14e herziene uitgave uit 2005.

Mijn opmerkingen kwamen UIT deze 14e uitgave.

Groene boekje > diabeet: bestaat NIET, of minstens niet opgenomen (tenzij in later wijzigingen - niet gecheckt).

http://woordenlijst.org/zoek/?q=diabeet&w=w

Groene boekje > diabeticus: bestaat WEL

http://woordenlijst.org/zoek/?q=diabeticus&w=w

Ik denk dat de regels toegepast tijdens "Het Groot Dictee der Nederlandse Taal" een goed beeld geven van wat Nederlands is en haar spelling.

Maar we kunnen inderdaad best gezellig wat ja-neen gaan spelen, of een eigen Groen Boekje en Van Dale schrijven.

En diabeet is ook NIET opgenomen in de latere erratalijst van het Groene Boekje (2006 (2de -) en 2007 (3de -) + latere aanpassingen in afwachting van 4de oplage).

](*,) Soms heb ik last van opzoekdriften ........ (ongevaarlijk)

Ik heb hier ook de Dikke van Dale 12de uitgave 1992:

Hier staat het woord diabeet ook niet in, wel diabeticus en diabetica.

Diabeet lijkt dus een tamelijk modern woord (ik heb de tussenliggende 13de uitgave niet).

En voor de grap: In de 1864 uitgave van de van Dale (1ste uitgave) komen er gewoon geen suikerpatienten in voor, met geen enkel van de besproken begrippen, incl. suikerpatiënt. Ook diabetes zelf als ziekte, stond er niet in.

:eusa_whistle: Die gingen allemaal te snel dood denk ik, zodat er geen behoefte was aan beschrijvende woorden.

Vermoedelijk nog niet voldoende onderkend?

Het blijkt echter reeds lang bestudeerd te worden: http://www.leerwiki.nl/Geschiedenis_van_diabetes

Diabetes is één van de oudste ziekten die goed beschreven is. Ongeveer 1500 voor Christus werd de ziekte al door de oude Egyptenaren beschreven. In ongeveer 300 voor Christus verzon de Griekse geneesheer Demetrius een naam voor de ziekte: “Diabetes”.

Het suffix -cus heeft overigens niet veel te maken met "zich bezighouden met". Je kan misschien nog verdedigen dat een alcoholicus zich bezighoudt met alcohol, dat een cynicus zich bezighoudt met cynisme en dat een dogmaticus zich bezighoudt met dogma's... maar wat doe je met psychotici, hysterici, astmatici, cholerici, dyslectici, epileptici, ... ? En wat betekent het als ik iets mordicus bestrijd? :eusa_whistle:

Ook het Groene Boekje online bevat het woord diabeet niet, alleen diabeticus en suikerzieke.

Bij het zoeken via genootschap Onze Taal kom ik ook diabeet nergens tegen, dus lijkt mij dat de juiste term alleen maat kan zijn: diabeticus of als we het volledig nederlands willen houden suikerzieke.

En voor de grap: In de 1864 uitgave van de van Dale (1ste uitgave) komen er gewoon geen suikerpatienten in voor, met geen enkel van de besproken begrippen, incl. suikerpatiënt. Ook diabetes zelf als ziekte, stond er niet in.

Het Woordenboek der Nederlandse taal (WNT, online beschikbaar), dat woorden in oude teksten registreert, laat zien dat het woord diabetes in het Nederlands al wat langer gebruikt werd. Het oudste citaat komt uit Ars Medica ofte Gheneeskunst, van Dodonaeus, uit 1624. ("Diabetes is een gebreck der nieren, als door de watergangen, 't ghene dat gedroncken is seer snellijck, dat de qualiteyt nauwelijcx verandert is, met een gestadige dorst, afvlietet")

Het WNT kent ook beide woorden diabeet en diabeticus.

Voor zover je nog nood hebt aan een extra feit of mening... :eusa_whistle:

Als Belg weet ik dat de term diabeticus vaak gebruikt wordt onder medici (je weet wel, meervoud van het woord 'medicus' ](*,) ). Van het woord 'diabeet' heb ik nog maar weinig gehoord...

Dido

Dido schreef:Voor zover je nog nood hebt aan een extra feit of mening... :eusa_whistle:

Als Belg weet ik dat de term diabeticus vaak gebruikt wordt onder medici (je weet wel, meervoud van het woord 'medicus' ](*,) ). Van het woord 'diabeet' heb ik nog maar weinig gehoord...

Dido

Wat grappig, want hier in Nederland wordt vaker diabeet gebruikt. Diabeticus ben ik nog nooit tijdens mij studie tegengekomen.

Wat grappig, want hier in Nederland wordt vaker diabeet gebruikt.

Dat lijkt mij voldoende te verklaren :eusa_whistle: