sciencetalk

Wat zou er met ons sterrestelsel gebeuren indien er een planeet zou ontploffen, bv. als Jupiter zou ontploffen. Zou dit effect hebben op de omloopbanen van de andere planeten in ons sterrestelsel? Ik bedoel niet de explosie zelf maar het feit dat de planeet er niet meer is.

Je bedoelt waarschijnlijk zonnestelsel (onze zon + bijbehorende planeten + kometen + asteroiden + overig klein spul) in plaats van sterrenstelsel (de verzameling sterren waar de zon er een van is en die een grote afgeplatte spiraalstructuur heeft in ons geval, het zonnestelsel is hier dus een piepklein onderdeeltje van)?

De gangbare opvatting is dat, wanneer Jupiter er nooit geweest zou zijn, het binnengedeelte van het zonnestelsel (Alles binnen de astroidengordel, dus ook wij) in zijn vormingsproces bloot zou zijn gesteld aan veel meer invallende rotzooi van verder erbuiten. Jupiter heeft er waarschijnlijk voor gezorgd dat het relatief 'veilig' is gebleven hier door het grootste gedeelte van de gevaarlijke objecten op te nemen, en heeft waarschijnlijk dus een rol gespeeld in het scheppen van een relatief stabiele omgeving voor de Aarde waar leven zich heeft kunnen ontwikkelen. Een voorbeeld van deze 'stofzuigerfunctie' van Jupiter is de inslag van de komeet Shoemaker-Levy 9 ( http://seds.lpl.arizona.edu/sl9/sl9.html ) dik tien jaar geleden. Wanneer een komeet van die grootte op aarde was ingeslagen had het catastrofale gevolgen gehad voor het leven op onze planeet. Dit soort inslagen is ook wel voorgekomen op Aarde (en komt nog steeds voor, hoewel zeer sporadisch!), maar zonder Jupiter zouden het er waarschijnlijk veel meer zijn geweest.

Wanneer je Jupiter nu plotseling zou verwijderen (op welke manier dan ook), heb ik eerlijk gezegd geen idee wat het effect zou zijn. Het zonnestelsel is wel een stuk rustiger geworden sinds de tijd waarin het vormingsproces nog aan de gang was, dus het kan zijn dat er niet veel verschil te merken zou zijn. Wel zouden de arme maantjes van Jupiter naar allerlei kanten wegdrijven en onafhankelijke elliptische banen om de zon gaan beschrijven! Wat ongetwijfeld weer allerlei botsingsgevaar op de langere termijn met zich mee zou brengen.

Maar goed, instantaan massa laten verdwijnen is nog nooit iemand gelukt, laat staan op die schaal. Het blijft een puur hypothetische vraag.

Ja het is idd een hypothetische vraag. Puur interesse.

Dus je denkt niet dat het verdwijnen van een van de planeten uit ons zonnestelsel (dat bedoelde ik idd) onze planeet uit zijn baan zou brengen?

Nee hoor, de baan van de Aarde wordt vrijwel volledig bepaald door de gravitatie van de Zon. Jupiter heeft slechts een kleine verstorende invloed hierop. Wanneer Jupiter weggelaten wordt is het verschil voor de aardbaan vrij marginaal.

In verband met de invloed die een planeet heeft op de baan van een andere, herinnerde ik me iets wat ik ooit in een cursus van wiskundige sterrekunde gezien had. Google heeft het voor mij terug gevonden (het onderlijnen heb ikzelf gedaan):

Pluto werd ontdekt in 1930 door een gelukkig toeval. Berekeningen, die achteraf foutief bleken te zijn, voorspelden een planeet voorbij Neptunus. Deze berekeningen waren gebaseeerd op afwijkingen in de baan van Uranus en Neptunus. Niet bewust van deze fout speurde Tombaugh van het Lowell Observatorium in Arizona de hemel zorgvuldig af en vond Pluto.

Hoe noem je zoiets : een geluk bij een ongeluk?

Op de omloopbaan van de planeten heeft het verdwijnen van jupiter misschien weinig invloed alleen het aantal meteorietinslagen op de aarde en de andere planeten binnen de baan van jupiter staan zal wel met grote mate toenemen.

Want door jupiters grote massa werkt hij als een soort grote stofzuiger die een groot deel van alle meteoren die nou door de ruimte reizen richting de aarde en andere planeten aantrekt waar door ze niet meer op die planeten botsen maar op jupiter zelf.

Dus zou jupiter verdwijnen, dan zou het aantal inslagen daardoor flink stijgen wat voor ons natuurlijk wel een grote invloed heeft op de lange termijn