Vragen omtrent het universum
Geplaatst: do 18 apr 2013, 22:32
Hoi mensen,
Ik ken weinig van fysica. Maar ik filosofeer graag. Ik was gisteren aan het filosoferen over het universum tot het me te binnen schoot dat er mogelijk een heel fundamentele vraag over het universum nooit is beantwoord, namelijk, kan het universum stoppen met te bestaan. Ik bedoel geen Big Crunch waarna het weer uitzet. Ik bedoel, is het mogelijk dat het universum volkomen stopt met te bestaan. Zodat niets overblijft. En ik stel me nog enkele andere vragen ook. Ik heb er een tekstje over geschreven en wou dat is met jullie delen om eventueel wat meer te weten kunnen komen omtrent, wat ik schrijf, steek houdt of niet. Groetjes,
Dries
Vragen omtrent het universum
Er is de bekende uitspraak van Einstein: “De enige reden voor tijd is, is dat alles niet tegelijkertijd zou gebeuren.” Het lijkt alsof Einstein impliceerde dat als alles tegelijkertijd gebeurt, dat er dan geen tijd is. Dat zou mij vreemd lijken. Ik heb een ander idee van wat tijd is. Stel dat de tijd sneller zou gaan, dan zou alles sneller gebeuren. Dus als alles tegelijkertijd zou gebeuren, dan zou de tijd oneindig snel gaan. En als de tijd oneindig snel gaat, dan is er tijd.
Ik zou denken, als er geen tijd is, dan zou er niets gebeuren. Dus als er in dit universum ineens niets meer zou gebeuren, dat het zou ‘blijven stilstaan’. Dat er dan geen tijd meer is.
Het zal (waarschijnlijk) onmogelijk zijn dat de tijd bijvoorbeeld vandaag of morgen zou stoppen met te bestaan. Ons universum zal voortbestaan, toch nog tot morgen. Het universum van vandaag zal het universum van morgen maken, bij wijze van spreken. Het universum maakt zichzelf. En met enige orde. Er zijn ‘patronen’ in de tijd. Een simpel voorbeeld is een planeet die rond de zon draait. En uit die patronen in de tijd, ontstaan ook patronen in de ruimte. Zoals bijvoorbeeld, een melkwegstelsel. Hoe die sterren zich spreiden in de ruimte, komt voort uit die patronen in de tijd. Maar die patronen in de tijd (hoe die sterren zich bewegen) zijn ook onder invloed van hoe die sterren al verspreid zijn. Dus het universum is in interactie met zichzelf. Tijd is die verandering. En die verandering zit al in het universum in. Hoe het universum verandert volgt uit hoe het universum reeds is. Dus opnieuw, het universum maakt zichzelf.
Men zou zich dan kunnen afvragen, is er dan iets dat absoluut is? Wat bijvoorbeeld met de zwaartekracht, die die planeten rond sterren laat draaien? Wel die zwaartekracht was er ook niet altijd. Deze is ook ontstaan. Althans dat is wat men stelt in de oerknaltheorie. Dat net na de oerknal, de zwaartekracht is ontstaan. Dus, de zwaartekracht is ontstaan uit het universum zelf.
Dus men zou het volgende kunnen aannemen. Dat alle wetten die heersen in het universum volgen uit hoe het universum reeds is. Dat er dus niets a priori fundamenteel absoluut is. Dat dus het universum volkomen op zichzelf staat. En volkomen onafhankelijk is, zonder meer.
Als we dit als uitgangspunt nemen. Dan kan men de vraag stellen. Wel, is er iets absoluut, in die zin, dat er wetten zijn in het universum die nu aanwezig zijn en die het universum niet kan ongedaan maken. Bestaan die er?
Een andere, nog fundamentelere vraag, die bij mijn weten onbeantwoord is, is, kan het universum zichzelf vernietigen? Kan het universum stoppen met te bestaan? Volkomen. Ik heb het dus niet noodzakelijk over een ‘Big crunch’, een implosie van het heelal, waarbij het heelal weer in elkaar krimpt… maar daarom niet stopt met te bestaan, maar misschien weer gaat uitzetten. Ik stel mij de vraag, of het universum volkomen kan stoppen met te bestaan. Zodat er niets overblijft van het universum. Is het mogelijk? Of is er een ‘bestaanscriterium’ te vinden dat aantoont dat hoe het universum nu is, het voor het universum altijd zal onmogelijk maken om ooit nog volkomen te stoppen met te bestaan? Of algemener, kan een universum, tout court, nooit stoppen met te bestaan?
En andersom, kan het zijn, dat het universum ooit kan zijn ontstaan, uit niets?
Het is duidelijk dat het universum een deels dynamisch karakter heeft. Ik bedoel dan, dat orde (wetten) ontstaat en weer verdwijnt. Bijvoorbeeld, een ster heeft een ‘orde’. Een atoom heeft een ‘orde’. Een ster en een atoom kunnen ook stoppen met te bestaan. Die orde kan verdwijnen.
En een andere vraag die we kunnen stellen is, is het mogelijk, dat het universum een volkomen dynamisch karakter heeft (waarbij elke wet uiteindelijk weer vernietigd kan worden – elke orde die er is, is vernietigbaar) en toch niet kan stoppen met te bestaan?
Want men zou ook nog kunnen aannemen dat elke wet kan komen en gaan - tijdelijk is- zonder dat daarvoor het universum volledig stopt met te bestaan.
Het dynamische karakter van het universum is trouwens erg opmerkelijk. Het was de filosoof John Searle al die zei, denk ik en ik denk terecht, dat alles fysisch is, ook bewustzijn, kleuren, ook al worden die kleuren, gemaakt in ons hoofd, dat dit alles, fysisch is. En dat het universum dus leven heeft ontwikkeld. Het universum intelligente wezens heeft ontwikkeld. Dat het universum bewuste wezens heeft ontwikkeld. En dat dit allemaal deel is van het universum. Uiteindelijk stopt het universum niet bij jouw huid. Jij bent er deel van. En het is allemaal fysisch. En hoe zou het universum zich verder ontwikkelen? Dit is het probleem met een ‘theorie van alles’. Het alles zelf, is dynamisch. Zoals zichtbaar in die ontwikkeling van het universum. En dus de ‘theorie van alles’ is zelf dynamisch. Dit is logisch. Als het universum verandert, wel in een veranderd universum, heb je een andere theorie nodig, om dat universum te beschrijven. Maar in essentie, denk ik, ontwikkelt het universum zich vanuit haar ‘eigen theorie’. De theorie van het universum is intrinsiek aanwezig als het geheel waarop het universum zich gedraagt. Ik bedoel, het universum oefent haar theorie uit, overal waar er iets plaats grijpt en in alles wat er plaatsgrijpt. De theorie van het universum is de tijd. Maar die tijd verandert. Dus de theorie van het universum verandert. Het universum is in essentie, denk ik, een dynamisch ‘iets’.
En iets opmerkelijk heeft plaatsgegrepen. Het universum heeft voorkennis ontwikkeld. Want wij zijn deel van het universum en wij hebben voorkennis. Geen exacte maar wel voorkennis, door wetenschap. Wel OK, wetenschap blijft theorie. Men kan nooit bewijzen, in de wetenschap, of de theorie juist is (denk ik). Men kan het alleen empirisch nagaan, door experimentatie, door de verzameling van ‘data’. Maar toch, laat ons aannemen dat de wetenschap juist is in het voorspellen dat de zon in de toekomst zal opzwellen en hierbij het leven op Aarde en de Aarde zelf, zou vernietigen. Wel, als wij dit al ‘weten’, dan kunnen mensen, als ze willen blijven voortbestaan, besluiten, dat de mens de ruimte moet intrekken alvorens dit gebeurt. Dus de mens kan handelen met voorkennis.
Het is analoog als een tijdsparadox. Ik denk dat het in één van de Back to the future films was dat een personage rijk wordt omdat hij informatie ‘uit de toekomst’ kon gebruiken om de toekomst te kunnen voorspellen. Wel dit hebben wij ook. Wij hebben informatie ‘uit’ de toekomst. Nu de dood van de zon zullen we misschien niet kunnen voorkomen. Maar misschien wel een meteorietinslag, omdat we die konden voorspellen.
Dus dit schept de vraag, in welke mate kan, bvb. de mens, ingrijpen, op het universum?
En het schept ook de nog sterkere vraag, is het universum navigeerbaar? Anders gezegd, is het uiteindelijk mogelijk voor intelligente wezens om de toekomst van het universum in aanzienlijke of zelfs volledige mate, ‘zelf’ in handen te nemen?
Ik ken weinig van fysica. Maar ik filosofeer graag. Ik was gisteren aan het filosoferen over het universum tot het me te binnen schoot dat er mogelijk een heel fundamentele vraag over het universum nooit is beantwoord, namelijk, kan het universum stoppen met te bestaan. Ik bedoel geen Big Crunch waarna het weer uitzet. Ik bedoel, is het mogelijk dat het universum volkomen stopt met te bestaan. Zodat niets overblijft. En ik stel me nog enkele andere vragen ook. Ik heb er een tekstje over geschreven en wou dat is met jullie delen om eventueel wat meer te weten kunnen komen omtrent, wat ik schrijf, steek houdt of niet. Groetjes,
Dries
Vragen omtrent het universum
Er is de bekende uitspraak van Einstein: “De enige reden voor tijd is, is dat alles niet tegelijkertijd zou gebeuren.” Het lijkt alsof Einstein impliceerde dat als alles tegelijkertijd gebeurt, dat er dan geen tijd is. Dat zou mij vreemd lijken. Ik heb een ander idee van wat tijd is. Stel dat de tijd sneller zou gaan, dan zou alles sneller gebeuren. Dus als alles tegelijkertijd zou gebeuren, dan zou de tijd oneindig snel gaan. En als de tijd oneindig snel gaat, dan is er tijd.
Ik zou denken, als er geen tijd is, dan zou er niets gebeuren. Dus als er in dit universum ineens niets meer zou gebeuren, dat het zou ‘blijven stilstaan’. Dat er dan geen tijd meer is.
Het zal (waarschijnlijk) onmogelijk zijn dat de tijd bijvoorbeeld vandaag of morgen zou stoppen met te bestaan. Ons universum zal voortbestaan, toch nog tot morgen. Het universum van vandaag zal het universum van morgen maken, bij wijze van spreken. Het universum maakt zichzelf. En met enige orde. Er zijn ‘patronen’ in de tijd. Een simpel voorbeeld is een planeet die rond de zon draait. En uit die patronen in de tijd, ontstaan ook patronen in de ruimte. Zoals bijvoorbeeld, een melkwegstelsel. Hoe die sterren zich spreiden in de ruimte, komt voort uit die patronen in de tijd. Maar die patronen in de tijd (hoe die sterren zich bewegen) zijn ook onder invloed van hoe die sterren al verspreid zijn. Dus het universum is in interactie met zichzelf. Tijd is die verandering. En die verandering zit al in het universum in. Hoe het universum verandert volgt uit hoe het universum reeds is. Dus opnieuw, het universum maakt zichzelf.
Men zou zich dan kunnen afvragen, is er dan iets dat absoluut is? Wat bijvoorbeeld met de zwaartekracht, die die planeten rond sterren laat draaien? Wel die zwaartekracht was er ook niet altijd. Deze is ook ontstaan. Althans dat is wat men stelt in de oerknaltheorie. Dat net na de oerknal, de zwaartekracht is ontstaan. Dus, de zwaartekracht is ontstaan uit het universum zelf.
Dus men zou het volgende kunnen aannemen. Dat alle wetten die heersen in het universum volgen uit hoe het universum reeds is. Dat er dus niets a priori fundamenteel absoluut is. Dat dus het universum volkomen op zichzelf staat. En volkomen onafhankelijk is, zonder meer.
Als we dit als uitgangspunt nemen. Dan kan men de vraag stellen. Wel, is er iets absoluut, in die zin, dat er wetten zijn in het universum die nu aanwezig zijn en die het universum niet kan ongedaan maken. Bestaan die er?
Een andere, nog fundamentelere vraag, die bij mijn weten onbeantwoord is, is, kan het universum zichzelf vernietigen? Kan het universum stoppen met te bestaan? Volkomen. Ik heb het dus niet noodzakelijk over een ‘Big crunch’, een implosie van het heelal, waarbij het heelal weer in elkaar krimpt… maar daarom niet stopt met te bestaan, maar misschien weer gaat uitzetten. Ik stel mij de vraag, of het universum volkomen kan stoppen met te bestaan. Zodat er niets overblijft van het universum. Is het mogelijk? Of is er een ‘bestaanscriterium’ te vinden dat aantoont dat hoe het universum nu is, het voor het universum altijd zal onmogelijk maken om ooit nog volkomen te stoppen met te bestaan? Of algemener, kan een universum, tout court, nooit stoppen met te bestaan?
En andersom, kan het zijn, dat het universum ooit kan zijn ontstaan, uit niets?
Het is duidelijk dat het universum een deels dynamisch karakter heeft. Ik bedoel dan, dat orde (wetten) ontstaat en weer verdwijnt. Bijvoorbeeld, een ster heeft een ‘orde’. Een atoom heeft een ‘orde’. Een ster en een atoom kunnen ook stoppen met te bestaan. Die orde kan verdwijnen.
En een andere vraag die we kunnen stellen is, is het mogelijk, dat het universum een volkomen dynamisch karakter heeft (waarbij elke wet uiteindelijk weer vernietigd kan worden – elke orde die er is, is vernietigbaar) en toch niet kan stoppen met te bestaan?
Want men zou ook nog kunnen aannemen dat elke wet kan komen en gaan - tijdelijk is- zonder dat daarvoor het universum volledig stopt met te bestaan.
Het dynamische karakter van het universum is trouwens erg opmerkelijk. Het was de filosoof John Searle al die zei, denk ik en ik denk terecht, dat alles fysisch is, ook bewustzijn, kleuren, ook al worden die kleuren, gemaakt in ons hoofd, dat dit alles, fysisch is. En dat het universum dus leven heeft ontwikkeld. Het universum intelligente wezens heeft ontwikkeld. Dat het universum bewuste wezens heeft ontwikkeld. En dat dit allemaal deel is van het universum. Uiteindelijk stopt het universum niet bij jouw huid. Jij bent er deel van. En het is allemaal fysisch. En hoe zou het universum zich verder ontwikkelen? Dit is het probleem met een ‘theorie van alles’. Het alles zelf, is dynamisch. Zoals zichtbaar in die ontwikkeling van het universum. En dus de ‘theorie van alles’ is zelf dynamisch. Dit is logisch. Als het universum verandert, wel in een veranderd universum, heb je een andere theorie nodig, om dat universum te beschrijven. Maar in essentie, denk ik, ontwikkelt het universum zich vanuit haar ‘eigen theorie’. De theorie van het universum is intrinsiek aanwezig als het geheel waarop het universum zich gedraagt. Ik bedoel, het universum oefent haar theorie uit, overal waar er iets plaats grijpt en in alles wat er plaatsgrijpt. De theorie van het universum is de tijd. Maar die tijd verandert. Dus de theorie van het universum verandert. Het universum is in essentie, denk ik, een dynamisch ‘iets’.
En iets opmerkelijk heeft plaatsgegrepen. Het universum heeft voorkennis ontwikkeld. Want wij zijn deel van het universum en wij hebben voorkennis. Geen exacte maar wel voorkennis, door wetenschap. Wel OK, wetenschap blijft theorie. Men kan nooit bewijzen, in de wetenschap, of de theorie juist is (denk ik). Men kan het alleen empirisch nagaan, door experimentatie, door de verzameling van ‘data’. Maar toch, laat ons aannemen dat de wetenschap juist is in het voorspellen dat de zon in de toekomst zal opzwellen en hierbij het leven op Aarde en de Aarde zelf, zou vernietigen. Wel, als wij dit al ‘weten’, dan kunnen mensen, als ze willen blijven voortbestaan, besluiten, dat de mens de ruimte moet intrekken alvorens dit gebeurt. Dus de mens kan handelen met voorkennis.
Het is analoog als een tijdsparadox. Ik denk dat het in één van de Back to the future films was dat een personage rijk wordt omdat hij informatie ‘uit de toekomst’ kon gebruiken om de toekomst te kunnen voorspellen. Wel dit hebben wij ook. Wij hebben informatie ‘uit’ de toekomst. Nu de dood van de zon zullen we misschien niet kunnen voorkomen. Maar misschien wel een meteorietinslag, omdat we die konden voorspellen.
Dus dit schept de vraag, in welke mate kan, bvb. de mens, ingrijpen, op het universum?
En het schept ook de nog sterkere vraag, is het universum navigeerbaar? Anders gezegd, is het uiteindelijk mogelijk voor intelligente wezens om de toekomst van het universum in aanzienlijke of zelfs volledige mate, ‘zelf’ in handen te nemen?