sciencetalk

Het volgende idee borrelde onlangs in mijn hoofd op:

Zou het mogelijk zijn om de openingstijden van uitgaansgelegenheden te veilen? In mijn concept geeft een gemeente concessies uit die een uitbater het recht geven open te blijven tot tijdstip X. Men kan inschrijven voor combinaties van dagen en openingstijden (tot 2/3/4/6/... uur), waar afhankelijk van vraag, aanbod en kosten (politie-inzet, schoonmaak, ...) een bepaalde prijs aan vast zit.

(of men houdt het aantal concessies beperkt en laat "de markt" zijn werk doen)

Voordeel hiervan: er ontstaat een spreiding in sluitingstijden, en daarmee (?) een spreiding van de drukte, overlast en risico op straat. Café's kunnen zelf kiezen of ze vroeg willen sluiten of juist tot laat open willen blijven, afhankelijk van wat het beste bij het karakter van de gelegenheid past. Maar geheel indachtig het principe "de vervuiler betaalt", dragen de café's die het langste open zijn het meeste bij aan de maatschappelijke kosten die het uitgaans-circuit met zich meebrengt.

Dit is tegenstelling tot wat naar mijn beste weten de huidige situatie is: dat er één algemeen geldende sluitingstijd is, en dat de maatschappelijke kosten van het uitgaansleven gelijkelijk over de gehele maatschappij worden verdeeld.

Nu is bovenstaand maar een proefballonnetje. Ik vraag me af:

- is zoiets wenselijk? Of zijn er principiële bezwaren; zou het in de praktijk voornamelijk negatief uitpakken, wegen de kosten niet tegen de baten op enzovoort. In het algemeen: Welke principiële zaken spelen een rol bij een dergelijke constructie?

- is zoiets mogelijk? Uitgaansgelegenheden hebben neem ik aan een vergunning, hoe komt dat tot stand en wat staat daar tegenover? Een vergunning is neem ik aan gekoppeld aan een locatie en een bestemmingsplan, maar verder: hoe lang is zo'n vergunning geldig, en wat als een gemeente op enig moment bepaalde voorwaarden wil wijzigen? Dat is meer de juridische kant van het verhaal en zou in het desbetreffende subforum beter op zijn plaats zijn, maar een topic kan natuurlijk maar in één subforum tegelijm staan.

p.s. hetzelfde zou je kunnen doen met betrekking tot winkeltijden (inclusief openstelling op zondag). met andere woorden, je kunt het vrijgeven aan iedere winkelier, maar wel extra laten betalen indien men op zondag geopend wil zijn, of een tegemoetkoming bieden aan diegenen die gesloten blijven. Op die manier worden kleine zelfstandigen beschermd (zij kunnen ervoor kiezen om op zondag gesloten te blijven, lopen daardoor wel omzet mis maar dragen in verhouding ook minder af) terwijl wie per se wil toch gewoon open kan zijn.

- is zoiets wenselijk? Of zijn er principiële bezwaren; zou het in de praktijk voornamelijk negatief uitpakken, wegen de kosten niet tegen de baten op enzovoort. In het algemeen: Welke principiële zaken spelen een rol bij een dergelijke constructie?

Ik ben niet akkoord met de premisse dat een sluitingsuur invoeren/vervroegen helpt tegen maatschappelijke overlast. Mijn ervaring is anders en misschien zelfs net omgekeerd. Veel mensen die overlast veroorzaken wil je liever binnen dan buiten. In Frankrijk, waar een vroeg sluitingsuur normaal is, gaan de jongeren massaal met (goedkopere) gekochte drank in parken zitten. Idem in Zweden. In België of Duitsland met weinig sluitingsuren bestaat die praktijk nauwelijks.

Een tweede punt is dat je de maatschappelijke kost van het verlies aan vrijheid om laat uit te gaan moet meerekenen.

Een spreiding in drukte lijkt me erg utopisch, alsof mensen hun uitgangsgedrag aanpassen aan de uitgaansgelegenheden. Dit lijkt me vrij duidelijk een koper-gedomineerde markt waar de fuiver de dominante partij is. De uitgaansgelegenheden passen zich aan aan de markt.

Ook heb ik een principieel bezwaar tegen het feit dat je de uitgaansgelegenheden als 'vervuiler' bestempelt. Het zijn de boelzoekers die hier de vervuilers zijn. Zonder de uitgaansgelegenheden zouden die boelzoekers er nog steeds zijn (eventueel elders, maar dat niet ter zake), dus dan kunnen die uitgaansgelegenheden niet de vervuilers zijn.

Tenslotte ben ik van mening dat iedereen al belastingen betaalt, inclusief de boelzoekers en de uitgaansgelegenheden, en dat iedereen in dit verhaal al recht heeft op zijn deel van de overheidskoek. Zij betalen ook mee aan het onderhoud van de grasperkjes bij de grote winkelketens buiten de stad, aan de verkaveling van de stadsrand, aan het onderwijs van kinderen die ze niet hebben, enzovoort...

Het 'vervuiler betaalt' principe vind ik erg pervers, zeker in dit opzicht, als ze enkel maar selectief wordt toegepast om een bepaalde bevolkingsgroep te viseren, zonder gelijkaardige problemen op dezelfde manier aan te pakken. Daarom dat ik vermoed dat die extra belasting om andere redenen wordt ingevoerd die eerder te maken hebben met hoe je tegenover die groep staat.

Iedereen betaalt belastingen, iedereen heeft recht op zijn deel van de overheidskoek. Voor extra functies van de overheid kan inderdaad meer moeten betaald worden, maar enkel als de kost van die extra functies substantieel is. Dat wil ook zeggen dat begonnen moet worden met de grootste substantiële ongelijkheden in bijdrages aan de overheid en wat men ervoor terug krijgt. En dat lijkt me hier belange niet het geval, de ongelijkheid die je hier wil wegwerken lijkt me net erg miniem en viseert een groep die nu al meer bijdraagt dan ze er voor terugkrijgt in de maatschappij.

Ik woon zelf in utrecht, waar er geen specifieke sluitingstijd is voor horeca (wel voor terrassen, maar niet voor 'binnen'). De meeste clubs hanteren in het weekend een sluitingstijd van 4 uur, maar er zijn enkele cafe's die langer open zijn, terwijl de meeste kleinere gelegenheden iets eerder sluiten.

Het praktische gevolg is dat de meeste clubbezoekers tegen 4 uur naar huis gaan, en een handjevol gaat nog even voor een afzakkertje in een tent die wat later open is.

De sluitingstijd van 4 uur is nergens wettelijk geregeld, maar wel een soort conventie geworden. Ik denk dat het juist problemen zou geven als je die sluitingstijden gaat differentieren. Als bijv club A om 2 uur dicht gaat, B om 3 uur en C om 4 uur krijg je een bezoekersstroom van A naar B naar C met de bijbehorende (geluids)overlast.

In die zin zou het veilen van een latere sluitingstijd juist oneerlijk zijn ten op zichte van de veroorzaakte overlast: De bezoekers van club A in dit voorbeeld gaan 1 of 2 keer de straat op, terwijl die van club C vrijwel allemaal naar huis gaan zodra die club sluit.

Bovendien moet je cafes en clubs ook niet zien als alleen een bron van overlast. Het zijn gewoon bedrijven die bakken omzet- vennootschaps- en gemeentelijke belastingen afdragen, om over accijns nog maar niet te spreken.

Bedankt voor jullie heldere reacties, niets tegen in te brengen. Laat ik overigens vooropstellen dat ik niets tegen uitgaan heb

Wat is jullie mening over de p.s., het veilen van winkelsluitingstijden?

Met winkeltijden is de trend een beetje de andere kant op: Sinds de jaren 90 mag iedere winkel ma t/m za open zijn tussen 6 en 22 uur. Ik denk dat niemand zit te wachten op beperkingen van die tijden.

Overigens blijft men wel aan tradities hangen, zoals de koopavond op donderdag. Tot de jaren 90 was dat een wettelijk bepaalde zaak en mocht je op andere avonden niet open, maar dat is al bijna 20 jaar niet meer het geval, en toch blijft het bestaan.

Het enige dat recent nog voor vragen heeft gezorgd is opening op zondag, gemeenten bepalen dat nu, en die zouden toestemming kunnen veilen. Dat geldt wellicht ook voor de nacht, waar de gemeenten ook uitzonderingen mogen maken. De grote steden maakten voorheen gebruik van de uitzondering voor toeristische gebieden, maar dat is nu niet meer nodig, en sindsien is utrecht zondags ook open.

Voorheen is er in utrecht een systeem geweest waarin 20 winkels op zondag open mochten, van 16 tot 21 uur. Die 20 vergunningen zijn voor zover ik weet destijds allemaal binnengehaald door AH, of ze er (veel) voor betaald hebben weet ik niet.

Men zou de nachtelijke opening kunnen veilen, al denk ik niet dat de gemeente dat gaat doen: Het risico bestaat dat zulke nachtwinkels, zeker zomers, gaan dienen als verkooppunt voor alcohol dat vervolgens op straat opgedronken wordt met dito overlast.

Je ziet dat in andere landen ook wel gebeuren, bijvoorbeeld in veel aziatische landen waar over 24-uurs winkeltjes zitten. In thailand mogen die bijvoorbeeld geen alcohol verkopen tussen 0.00 en 11.00, vermoeddelijk om dat te voorkomen. Overigens mag het ook niet tussen 14.00 en 17.00, voor zover ik weet om te voorkomen dat studenten die net uit school komen meteen aan het bier gaan.