sciencetalk

Ik lees altijd, omdat die 2 planeten dichter bij de zon staan dan de aarde is het daar warmer. Maar is dat wel zo? Het heelal is toch koud.

En de Zon is erg heet, zo'n 5500 graden aan het oppervlak. En de Zon is dichter bij Mercurius en Venus dan bij de Aarde.



Als jij dichter bij het vuur gaat staan word je ook warmer.

Neem zo'n ouderwets straalkacheltje, je weet wel, een gebogen spiegel van RVS met een paar met gloeidraad omwonden porceleinstaafjes ervoor. Hing vroeger bij mijn oma in de badkamer, want anders was jezelf wassen in de winter al helemaal een crime in een CV-loos huis met enkel glas en zonder steenwol in de spouw. (Ja, we waren geen watjes vroeger )
Moderne versies zijn er trouwens ook zat.

Ga op een frisse nacht buiten staan, steek het ding in het stopcontact en richt het naar jezelf op 5 meter afstand, probeer je handen te warmen. Ga rustig dichter-en dichterbij. De lucht is overal even fris, maar wat gebeurt er merkbaar met je handen op kortere afstanden van dat ding?

Maar de aardkern is ook zo'n 5000/6000 graden en dat is toch echt dichterbij. Dat scheelt zo'n 150 miljoen km. De eventuele warmte van de zon moet door een koude ruimte reizen van ongeveer 3K en waarom zou die zich dan weer opwarmen hier op aarde? Vreemd, we kijken al tienduizenden jaren naar de zon en niemand vraagt zich dat af.

We komen nog steeds niet verder dan: ga eens dichter bij een straalkacheltje staan en de het zonoppervlak is erg heet.

Omdat elektromagnetische straling geen medium nodig heeft. Botst het ergens tegenaan dan zal de energie uit die straling atomen in het voorwerp dat de straling vangt in trilling brengen. Wij merken dat op als een verhoging van temperatuur. De lucht nabij dat straalkacheltje zal overigens ook nauwelijks opwarmen omdat het met zo weinig moleculen per cm3 die straling nauwelijks opvangt/absorbeert, de (nagenoeg) lege ruimte tussen zon en planeten dus al helemaal niet. Kun je checken door een thermometer op korte afstand van zo'n straalkacheltje te zetten, maar een klein stukje karton, net groot genoeg om je thermometer helemaal te "beschaduwen", tussen thermometer en straalkachel te houden.

Bij een kampvuur gaat je gezicht gloeien, maar je rug wordt wordt geen graadje warmer van al dat brandende hout. En de nachtkant van Mercurius is dan ook meer dan steenkoud: MIN 180°C

Vreemd, we kijken al tienduizenden jaren naar de zon en niemand vraagt zich dat af.

Je onderschat de mensheid, dat vroegen velen zich duizenden jaren geleden toch ook al af hoor, studies naar aard en gedrag van elektromagnetische straling (waaronder ook zichtbaar licht valt) bestaan al vanaf het moment dat iemand een begrip als "wetenschap" uitvond, en vooral Newton en Huygens gaven al in de 17e eeuw serieuze rukjes aan de sluier.

Maar de aardkern is ook zo'n 5000/6000 graden en dat is toch echt dichterbij.

alleen, de straling die een molecuul in de aardkern uitzendt wordt direct geabsorbeerd door zijn buurmolecuul. Dat heet dan geleiding. In die paar duizend kilometer tussen die aardkern en ons aan de oppervlakte zit véééle malen meer stof dan in die 150 miljoen km tussen ons en de zon. Grond is een redelijk goede isolator. Stop een thermometer een paar meter onder de grond en je moet al een héél gevoelige thermometer hebben om nog verschil tussen zomer en winter te meten.

Overigens, de kerntemperatuur in de zon wordt geschat op zo 10 000 000 °C . Toch is de buitenkant "maar" zo'n 6000°C . Daar zit dan wel ruwweg 500 000 km zeer sterk samengeperst plasma en gas onder hoge druk tussen, al met al moet die kernwarmte dus ook langs een heleboel stof voordat ze aan de buitenkant is.

De eventuele warmte van de zon moet door een koude ruimte reizen van ongeveer 3K en waarom zou die zich dan weer opwarmen hier op aarde?

Warmte reist niet door het vacuüm, energie wel, en wel in de vorm van fotonen. Zie de fotonen die de Zon uitzendt als een soort minuscule pakketjes energie (zo ongeveer als een batterij) die hun inhoud pas omzetten in warmte als ze iets raken, de Aarde of ons gezicht bijvoorbeeld.

Zo kan een foton ongehinderd vele lichtjaren door de ruimte reizen; zolang het nergens tegenaan botst blijft de energie-inhoud behouden.

Zou het niet kunnen zijn dat Mercurius en Venus meer last hebben van de zwaartekracht en daarom meer energie uit moeten zenden.

Nee, dat kan niet. De juiste verklaring is in deze berichtendraad al gegeven.