sciencetalk

Ik schrijf een tekst voor kinderen over getijden . Ik zou er graag iets in zetten als 'Als je zwemt in zee kun je de maan aan je voelen trekken'. Bij eb is dit natuurlijk ook zo, alleen is het verband met de maan dan moeilijker uit te leggen. Kun je iets dergelijks bij vloed niet ook zeggen? Of kan ik er bij eb een draai aan geven om het toch eenvoudig te houden?

Beide kun je helemaal niet voelen. Ik zou dat dan ook niet zeggen, zeker niet tegen kinderen. Ze zouden het nog slechter begrijpen...

Ik bedoel: bij eb voel je de stroming van het zeewater. Daar wordt zelfs voor gewaarschuwd. In wezen is het dan toch de zwaartekracht van de maan die aan het water trekt en die je dus voelt als je zwemt?

Zoals je al zegt: Wat je voelt is de stroming van het water. Kinderen kunnen dat wel begrijpen. Maar als je zegt dat de maan aan ze trekt, is dat denk ik wat verwarrend.

Barbapapa schreef: ↑di 25 feb 2014, 11:18
Ik bedoel: bij eb voel je de stroming van het zeewater. Daar wordt zelfs voor gewaarschuwd. In wezen is het dan toch de zwaartekracht van de maan die aan het water trekt en die je dus voelt als je zwemt?

Op het moment van eb en vloed is de stroming juist het kleinst, bij de overgang ertussen is de stroming groter (het water verplaatst zich dan van of naar de kust tenslotte). Als het om gevaar gaat is terugtrekkend getijde (van vloed naar eb dus) problematisch gezien je 'meegesleurd' kunt worden de zee in. Blij vloed zou je op het land gegooid worden, tenzij je in een onderstroom terecht komt en verdronken bent voor het zover is.

Benm schreef: ↑di 25 feb 2014, 13:51
Op het moment van eb en vloed is de stroming juist het kleinst, bij de overgang ertussen is de stroming groter (het water verplaatst zich dan van of naar de kust tenslotte). Als het om gevaar gaat is terugtrekkend getijde (van vloed naar eb dus) problematisch gezien je 'meegesleurd' kunt worden de zee in. Blij vloed zou je op het land gegooid worden, tenzij je in een onderstroom terecht komt en verdronken bent voor het zover is.

Hmm, da's een goeie. Ik zou dus kunnen zeggen 'vlak na vloed kun je de maan aan je voelen trekken' oid.

Benm schreef: ↑di 25 feb 2014, 13:51
Op het moment van eb en vloed is de stroming juist het kleinst, bij de overgang ertussen is de stroming groter (het water verplaatst zich dan van of naar de kust tenslotte).

Hier gebruik je volgens mij eb en vloed als synoniem voor hoog en laag water, maar dat is niet juist. Het is altijd eb (terugtrekkend), of vloed (opkomend). Aan het einde van vloed en het begin van eb is het hoogwater. enz.

Barbapapa schreef: ↑di 25 feb 2014, 13:59
Hmm, da's een goeie. Ik zou dus kunnen zeggen 'vlak na vloed kun je de maan aan je voelen trekken' oid.

Ik zie geen reden om dit te zeggen. Het zal de kinderen enkel meer verwarren. Heb jij ooit de maan aan u voelen trekken? Ik alleszins niet.

De maan oefent theoretisch gezien zwaartekracht uit op alles in ons universum (hoe verder, hoe zwakker die wisselwerking). De maan trekt de oceanen/zeeën naar zich toe, die bewegen zich dan lichtjes, het effect op een mens daarentegen is verwaarloosbaar. Als er zich iemand natuurlijk in die oceaan/zee bevindt, drijft die mee.

Flisk schreef: ↑di 25 feb 2014, 14:33
Ik zie geen reden om dit te zeggen. Het zal de kinderen enkel meer verwarren. Heb jij ooit de maan aan u voelen trekken? Ik alleszins niet.

Zwaartekracht is een abstract begrip. Ik wou dit tastbaar / zichtbaar maken in de stroming van het water. De kracht van de zon of de wind vat je toch ook beter als je ze voelt?

shimmy schreef: ↑di 25 feb 2014, 14:04
Hier gebruik je volgens mij eb en vloed als synoniem voor hoog en laag water, maar dat is niet juist. Het is altijd eb (terugtrekkend), of vloed (opkomend). Aan het einde van vloed en het begin van eb is het hoogwater. enz.

Terechte opmerking, waarvoor dank.

Doe de kinderen een lol en heb het er helemaal niet over dat ze door de maan worden aangetrokken alsof ze door die aantrekkingskracht zouden worden meegesleurd. Want dat is een pertinente leugen. Als de maan van oost naar west over de Noordzee trekt trekt die echt geen vloedgolf van de Nederlandse richting de Engelse kust. Dat effect is zelfs in de Middellandse zee niet of nauwelijks merkbaar.

Die getijden veroorzaken gevaarlijke waterstromen aan de kust, maar die zijn in onze streken niet eens gebonden aan de maan die op dát ogenblik boven ons zou staan, maar een naklotseffect van de getijdengolf die rond Antarctica door de Zuid-Pacific, Zuid-Indische Oceaan en Zuid-Atlantische oceaan trok 2 dagen geleden.

http://www.wetenscha...post__p__627338

Echter, een dikke honderd kilometer uit onze kust is er middenin de noordzee een punt waar helemaal geen getij is (en toch die maan overkomt, eens per dag). In Terneuzen staat de maan op zijn hoogst tussen de 2 en 3 uur vóór hoogwater, aan de Norfolkkust een uur of 3-4 ná hoogwater.

beter goed gejat dan slecht gemaakt:

http://www.nibla.nl/...kunde/getijden/

(Niels Blaauw)
(klik op afbeelding voor geanimeerde weergave)

Er is dus plaatselijk geen enkele relatie tussen de actuele maanstand en het getij, want die maan doet er op reis van de Nederlandse naar de Engelse kust maar een kwartiertje of zo over. Getij en maanstand hebben wél een ongeveer gelijk ritme. Bij nagenoeg dezelfde maanstand is het in Norfolk dus bijv hoog- terwijl het in Nederland laagwater is.

Boodschap:

Altijd oppassen als je in stromend water zwemt, ook in rivieren. Maar maak ze in vredesnaam niet wijs dat dat is omdat ze door de aantrekkingskracht van de maan worden meegesleurd.

shimmy schreef: ↑di 25 feb 2014, 14:04
Hier gebruik je volgens mij eb en vloed als synoniem voor hoog en laag water, maar dat is niet juist. Het is altijd eb (terugtrekkend), of vloed (opkomend). Aan het einde van vloed en het begin van eb is het hoogwater. enz.

Klopt inderdaad, zoals jij het stelt is het helemaal correct.

Jan van de Velde schreef: ↑di 25 feb 2014, 16:41
Die getijden veroorzaken gevaarlijke waterstromen aan de kust, maar die zijn in onze streken niet eens gebonden aan de maan die op dát ogenblik boven ons zou staan, maar een naklotseffect van de getijdengolf die rond Antarctica door de Zuid-Pacific, Zuid-Indische Oceaan en Zuid-Atlantische oceaan trok 2 dagen geleden.

http://www.wetenscha...post__p__627338

Wow, goed verhaal. Die naklots en bijbehorende link overtuigen me.