sciencetalk

je gaat de stof uit een deurmat kloppen. Je hangt de deurmat aan de waslijn en raakt zijn platte zijde met een mattenklopper. De deurmat kan vrij bewegen. Gaat de stof naar links of naar rechts? En waarom?

Ik snap niet wat je bedoeld Channa... De stof kan niet door de deurmat heen dus gaat het van de deurmat af, dat lijkt me nogal logisch?

Aan welke kant van de deurmat geef je een klap? Hoe beweegt de deurmat?
En de stof. Die kan naar links of naar rechts bewegen maar er is nog een mogelijkheid.
Wat  is deze mogelijkheid en waarom is die relevant en wat heeft dat te maken met de wetten van Newton?
 
------------------------------------
mogelijk wil je dit nog aan de vraagsteller meegeven:
De vraag kan ook heel wat subtieler worden beantwoord. Wat gebeurt er met de luchtdruk bij de deurmat op het moment dat de mat naar voren beweegt, wat betekent dit voor luchtstroming aan het oppervlak van de mat en hoe beïnvloedt dit de beweging van stofdeeltjes. Ik vind de vraag niet zo geweldig omdat het antwoord dat je (waarschijnlijk) moet geven weinig te maken heeft met wat je feitelijk ziet gebeuren (luchtstroming, wervelingen). 

Ik zet bij deze anders wel even de officiële vraag erop, die is in het Engels maar misschien heb ik het verkeerd geïnterpreteerd:

You are going to beat the dust out of your doormat. Hanging from the washing line you hit its flat side with the carpet beater from its left. The doormat can swing freely. Explain in which direction the dust particles will fly, to the left or to the rignt.

Dat is al wat beter: zie je de stof links of rechts van de mat als je aan de linkerkant slaat?
Wel eens gezien? Wat heb je gezien?
 
Hoe heet het principe volgens welke een object met massa (stofdeeltjes, planeten, voetballen etc.) niet gemakkelijk in beweging komt of de beweging niet gemakkelijk verandert?

Heb het getest. Als ik links sla, komt er links stof uit. Maar waarom is dit?

Goed dat je het even hebt getest!
 
Het is eigenlijk wonderlijk dat je de mat van links naar rechts slaat en de stof er links uitkomt, vind je niet? Dat is hetzelfde idee dat als je een pen op het dashboard legt, die pen naar rechts schuift als je een scherpe bocht naar links neemt. Of dat je naar voren schiet als de auto plotseling stopt (als je vooruit reed tenminste)
 
Dat komt door het principe volgens welke een object met massa (stofdeeltje, planeet, voetbal etc.) niet gemakkelijk in beweging komt of de beweging niet gemakkelijk verandert. Je kunt ook zeggen: zich verzet tegen verandering van beweging.
 
Zoek op hoe we dit principe noemen en pas het toe op de situatie die je hebt gezien in een goed geformuleerde verklaring. Post de verklaring als je er tevreden mee bent, dan kunnen we er verder naar kijken.
 
(ik kan het je voorkauwen maar daar heb je minder aan want je leert door je eigen inspanning, niet door die van anderen)

Channa,
Volgens mij gaat het over de 1e wet van Newton.
"massa is traag"
Massa verzet zich tegen snelheidsveranderingen.
De mat heeft meer massa dan het stof erin. De mat is trager en wil niet in beweging komen, Het stof wel en zo kun die twee scheiden.

Beter om het niet voor te zeggen, het is voor Channa nuttiger als ze het principe zelf opzoekt en herkent. Trage massa, 1e wet inderdaad. 
 
 

Lucas N schreef: De mat heeft meer massa dan het stof erin. De mat is trager en wil niet in beweging komen, Het stof wel en zo kun die twee scheiden.

 
Deze uitleg is niet correct.  Zie je dat deze uitleg niet strookt met de waarneming van Channa dat het stof uit de mat komt aan de kant waar je slaat? Volgens jouw uitleg zou het stof er rechts uitkomen. Channa, kun je de uitleg verbeteren als je de eerste wet van Newton toepast?

Uitleg en demonstraties van trage massa (inertie):
 

Anton_v_U schreef:  
 
"Het is eigenlijk wonderlijk dat je de mat van links naar rechts slaat en de stof er links uitkomt, vind je niet? Dat is hetzelfde idee dat als je een pen op het dashboard legt, die pen naar rechts schuift als je een scherpe bocht naar links neemt. Of dat je naar voren schiet als de auto plotseling stopt (als je vooruit reed tenminste)"

 
Pen rolt/schuift niet naar rechts. Pen gaat rechtdoor! 

Herman66 schreef:  
Pen rolt/schuift niet naar rechts. Pen gaat rechtdoor! 

 
Yep! Alhoewel de pen toch een beetje naar links gaat aangezien dashboardkastjes wrijving hebben... 

En wat de mat betreft. Je slaat niet meer dan  de lucht uit de mat. Als er geen lucht in de mat zou zitten zou het stof bij het ophangen al naar beneden vallen. De lucht houdt het stof vast. Niet de mat.

@TS (als ze nog is aangesloten)
 
Hoe zit het met die mattenklopper? Veronderstel dat het stof en de lucht er omheen (zoals Herman66 opmerkte) zich min of meer los in de structuur van de mat bevinden en dat je de mat een klap geeft zodat hij een beetje maar wel zeer plotseling naar rechts beweegt. Bedenk je dat stofdeeltjes en ook lucht massa heeft en dus traagheid. Kijk nog eens naar het proefje van de golfballetjes in de video van post#10. Probeer dan een duidelijke formulering te vinden die verklaart waarom het stof er aan de linkerkant uitgaat.