sciencetalk

Kom er niet helemaal uit.
 
In Amsterdam gaat vandaag de zon op om 5.16 en onder om 22.04 U
In Ulm (Duitsland) op om 5.16 en onder op 21.22 U.
 
Um ligt ca 400 oosterlijk en 500 km zuiderlijk van Amsterdam.
 
Komt dat omdat Ulm ca 600 m hoger ligt? Kijkt ahw over de horizon, dus daarom , denk ik, ca gelijke zonsopgang. Maar 42 minuten verschil is best wel veel.
Kom er niet zo goed uit. Dus wie helpt me hierin?

Of komt dat ook dat Ulm meer naar het zuiden ligt en dat het verschil maakt?

Jazeker, bedenk je dat als je verder naar het noorden gaat de dag in de zomer langer duurt, totaan het punt dat je zo noordelijk zit dat de zon helemaal niet meer ondergaat maar alleen langs de horizon sinust.

Komt dat omdat Ulm ca 600 m hoger ligt?

 

Nee, dat is de oorzaak niet. Shimmy geeft al aan dat het te maken heeft met de dag-nacht grens. Die kan in de zomer niet netjes verticaal over de globe lopen, want in het zuiden is het 24 uur nacht en in het noorden 24 uur dag. Die grens staat dus onder een hoek met de lengtegraden, en die hoek verandert iedere dag een beetje. Op deze afbeelding, waarin het zomer is op het noordelijk halfrond, zijn de dag-nacht overgangen weergegeven, de witte lijntjes geven ongeveer de hoek aan.

 
 

Zoals je ziet loopt de zonsopkomstlijn links vrijwel parallel met de lijn Amsterdam-Ulm. De Zon komt dus in beide steden tegelijk op. Maar de zonsondergangslijn laat zien dat de Zon in Ulm duidelijk eerder moet ondergaan dan in Amsterdam. De pijl geeft de richting van de verplaatsing van de dag-nacht grens (terminator) over het aardoppervlak aan.
 
's Winters is het andersom, en met deze animatie kan je mooi zien hoe die dag-nacht grens (terminator) door de maanden heen van hoek verandert. Rond 21 maart en september valt de grens samen met de lengtegraden, dag en nacht duren dan overal op Aarde 12 uur. Zoals je kan zien is begin winter de door jou genoemde situatie andersom, en loopt de zonsondergangslijn ongeveer parallel met Amsterdam-Ulm. Dan duurt de dag in Ulm dus langer dan in Amsterdam.
  Terminator en jaargetijden noordelijk halfrond. Klik even op de afbeelding om de animatie te starten.

 

Zie ook dit topic.

Dank je voor de moeite, Michel, is me duidelijk.