sciencetalk

Hallo allemaal,
 
Ik heb dus de opdracht gekregen om de falsificeerbaarheid van de parallaxmethode te bepalen. Voor de mensen die niet weten wat de parallaxmethode is deze link: http://hemel.waarnemen.com/FAQ/Sterren/003.html
 
 
 
Mijn veronderstellingen:
 
-Sterren bewegen.
 
-Tijd is relatief en daarom verschilt tijd ook voor sterren, dus als een ster een jaar heeft gehad om te bewegen, kan een andere ster maar een maand hebben gehad om te bewegen. Dan heeft de ster die een jaar heeft gehad om te bewegen dus meer bewogen, zelfs al hadden ze dezelfde snelheid. 
 
-Als wij dan ster 1, die een jaar de tijd heeft gehad om te bewegen, en ster 2, die maar een maand heeft gehad om te bewegen, samen aan de hemel zien staan en de positie ten opzichte van elkaar bestuderen en een jaar later hetzelfde doen, lijkt ster 1 meer te hebben bewogen dan ster 2. Ook al is ster 1 verder van ons verwijdert dan ster 2.
 
Maar kloppen deze veronderstellingen wel?
Hierop wilde ik mijn falsificeerbaarheid uitspraak namenlijk op baseren.
 
Alvast bedankt!

Sterren waarvan we de parallax kunnen meten staan relatief dichtbij in ons melkwegstelsel (<1 kiloparsec terwijl het melkwegstelsel een diameter heeft van meer dan 30 kpc). De snelste eigenbeweging van deze sterren is in de orde van 200 km/s, en dat komt niet in de buurt van de lichtsnelheid. Je kunt de relativistische effecten dus verwaarlozen.

Met falsificeerbaar wordt niet bedoeld dat je een theorie onderuit moet halen, maar een fysisch correct en uitvoerbaar experiment of waarneming moet bedenken die, indien nauwkeurig genoeg uitgevoerd die theorie kan tegenspreken.
 
Bijvoorbeeld: Als een ster met een gekende afstand waarbij een waarneembare parallax moet optreden deze niet vertoont, dan is de parallaxmethode mogelijk gefalsificeerd. Een dubbelsterrenpaar bijvoorbeeld waarvan een ster wel, en de andere niet een parallax laat zien kan de methode falsificeren.
Een parsec is de afkorting van een PARallax SEConde, een ster trekt een mini afbeelding van de Aardbaan voor de verre achtergrond. Is die hoek een boogseconde, dan is de afstand een parsec (3,26 lichtjaar). Een ster op enorme afstand heeft dan ook geen meetbare parallax, dus wordt die wel waargenomen bij verre sterren, dan is de methode mogelijk onderuit gehaald. Zo-ook als je sterren tegengestelde baantjes ziet trekken, of baantjes die op andere wijze geheel niet overeenkomen met de baanbewegingen van de Aarde. Dat soort zaken..

Michel Uphoff schreef: Met falsificeerbaar wordt niet bedoeld dat je een theorie onderuit moet halen, maar een fysisch correct en uitvoerbaar experiment of waarneming moet bedenken die, indien nauwkeurig genoeg uitgevoerd die theorie kan tegenspreken.

 
Moet ik om te kunnen zeggen "of" deze methode falsificeerbaar is, eerst een manier vinden om te controleren of deze theorie klopt? Of kan ik bij voorbaat al zeggen dat een methode falsificeerbaar is. En waar ligt de grens tussen een theorie falsificeerbaar vinden en falsificeerbaar zijn? Stel dat ik de theorie  falsificeerbaar vind, kan iemand het dan oneens zijn met mijn uitspraak daarover. 
Dus waar zou ik moeten beginnen, om te bepalen of deze methode falsificeerbaar is??
Voordat ik te ver afdwaal wacht ik eerst uw antwoord af. 
 
Alvast bedankt!

Mijn stelling is dat er zeepaardjes rond Pluto draaien. Die stelling slaat nergens op, want hij ontbeert elke fysische basis. Daarnaast is hij niet falsificeerbaar, want er is nu nog geen enkel experiment denkbaar dat het al dan niet bestaan van die beestjes aan kan tonen.
 
Een goede theorie is een gedegen constructie die gegrond is op fysische en wiskundige wetmatigheden, die a.d.h.v. waarnemingen/experimenten gecontroleerd kan worden. Met andere woorden een goede theorie is falsificeerbaar. Een zeer goede theorie doet voorspellingen over waarnemingen die nog niet verricht zijn.
 
Falsificeerbaar betekent dat je met inachtneming van de fysica en wiskunde een test moet kunnen ontwerpen die uitgevoerd moet kunnen worden, en die de theorie kan bevestigen óf tegenspreken.
 
Falsificeerbaar vinden is dus onvoldoende. Ik kan mijn zeepaardjesstelling falsificeerbaar vinden (bouw een enorme telescoop, en kijk maar, ze zijn er vast!). Maar dat is, omdat zulke telescopen de eerstkomende decennia niet gemaakt kunnen worden als het überhaupt al mogelijk is, niet het geval.
 
Als we kijken naar de parallax: Die gaat uit van de fysisch en wiskundig bewezen baan van de Aarde rond de Zon. Daar hebben grote wetenschappers als Kepler en Newton aan bijgedragen, en de diameter van die baan is vrij nauwkeurig bekend. Alle testen die we kunnen bedenken tonen aan dat de onderliggende principes kloppen. Ze voorspelt ook dat de Aarde over een half jaar aan de overkant is, en als we sondes de ruimte in sturen blijken ze op grond van de onderliggende wetten zeer nauwkeurig op een andere planeet te kunnen landen. Een zo gezonde theoretische basis dus, dat het natuurwetten zijn geworden. Die theorie voorspelt ook, dat nabije sterren ten opzichte van hun achtergrond een ellipsbaantje moeten beschrijven, voor zover ze niet in het baanvlak van de Aarde liggen, want dan wordt het een streepje. Meet- en wiskunde dicteren dat je door de hoek te meten van het ellipsje, je via driehoeksmeting de afstand tot de ster kunt bepalen.
 
Maar met inachtneming van dezelfde natuurwetten en wiskunde is het ook heel goed mogelijk waarnemingen te ontwerpen die, als ze niet tot het resultaat leiden dat de theorie voorspelt, die theorie knalhard onderuit halen. Ellipsjes in het baanvlak van de Aarde bijvoorbeeld of streepjes haaks op de baan.