sciencetalk

Laat ik voorop stellen dat ik geen fan ben van de Republikeinse Partij. Het gaat mij in dit topic er alleen om de Amerikaanse politiek te begrijpen. Op Wikipedia lezen we in het artikel over Donald Trump:
 

Op 16 juni 2015 stelde Trump zich officieel kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2016 als Republikein. Het eerste stadium van zijn campagne bracht hem veel populariteit, tot verontrusting van de leiders van de Republikeinse Partij. Sinds het einde van juli 2015 staat hij bovenaan in de peilingen voor de Republikeinse nominatie.

 
Dat de leiders van de Republikeinse Partij zich zorgen maken kan ik mij goed voorstellen. Donald Trump gaat tekeer als een verwend kind en schaadt daarmee het image van de Republikeinse Partij als serieuze politieke organisatie. Mocht hij president worden dan zijn de risico's voor de Republikeinse Partij en voor het land als geheel nog groter. Daarom mijn vragen:
 
- Hoe heeft hij zover kunnen komen? Hebben de leden hem zover gebracht?

- Kan de Republikeinse Partij zich in deze fase van de strijd of als hij president is nog van hem distantiëren?

Professor Puntje schreef:- Hoe heeft hij zover kunnen komen? Hebben de leden hem zover gebracht?

Vooreerst, er is een reden dat Trump zo ver komt, er zijn namelijk mensen die op hem stemmen.
 
Is dat zo verrassend? Misschien, maar uit eerlijkheid moet ik zeggen dat ik bij een keuze tussen Hillary en Trump zonder twijfel, vol overtuiging op Trump zou stemmen. Waarom? Simpel, hij komt niet uit het politieke systeem, is niet betaald door Wall Street, enz. Hij is geen dynastiepoliticus, en dat straalt van hem af. Je rekent hem af op zijn inconsistenties en zijn weinig doordachte mening, maar als het alternatief kapotgekauwd, politiek correct gewauwel is, dan is voor mij (en een hele hoop andere mensen) de keuze helemaal niet zo duidelijk.
 
En er is 1 belangrijk ding dat deze verkiezingen ons leren: de Amerikanen zijn hun 2 partijen beu. Bij de republikeinen is er Trump, bij de democraten Bernie. Deze verkiezingen gaan de partijen het waarschijnlijk nog net halen, maar de volgende? Wat er gebeurt met het land maakt niet uit, maar de stemmers willen weg uit de status quo. En de partijen zijn (net zoals in Europa) niet meer geëvolueerd sinds 1980. https://en.wikipedia.org/wiki/Washington_Consensus en https://en.wikipedia.org/wiki/Financialization
 
Let er ook op dat Trump het haalt in uitgerekend Republikeinse staten, en Bernie in de democratische staten. Hillary en Rubio doen het vooral goed in de staten waar hun eigen partij zwak staat (en waar de man van de straat dus niet komt stemmen op hun partij).
 

Professor Puntje schreef:- Kan de Republikeinse Partij zich in deze fase van de strijd of als hij president is nog van hem distantiëren?

Ja, als Trump geen meerderheid van 50%+1 haalt, kan het partijcongres een andere kandidaat nemen. Een van de verklaringen van wat ik eerder zei: de stemmers willen weg uit de status quo waarin een elite veel macht heeft.
 
 
Nog iets, wat politiekers zeggen voor de verkiezingen, en doen na de verkiezingen, is niet sterk gecorreleerd. Dat geldt voor geen van de kandidaten.

Moeten we het dus zien als een soort van proteststem waarbij men niet zozeer op iemand stemt als wel tegen de gevestigde orde?
 
Voor de duidelijkheid: een tweepartijensysteem zie ik zelf ook niet zitten, er moet meer te kiezen zijn dan lood of oud ijzer. Naar mijn idee heb je voor een meer dan formele levende parlementaire democratie minstens vijf á zes stevige en duidelijk verschillende politieke partijen nodig.

In landen met een tweepartijsysteem, hebben de partijen minder partijdiscipline. Dat compenseert een en ander. Maar wat de USA betreft is het duidelijk dat Wall street veel in de pap te brokken heeft, het lijkt verdacht veel op corruptie (o.a."revolving doors" en "superpacks"). Eindelijk lijken de amerikanen er daar genoeg van te hebben.
Een regering met een mengeling van Trump én Berny zou ideaal zijn. Helaas is dit niet mogelijk.

Twee partijen is veel te weinig. Dan zijn die twee partijen er zowat verzekerd van een politieke rol van betekenis te kunnen spelen, en hebben de kiezers veel te weinig keus. Dat lijkt mij wel duidelijk. Maar waarom daar verandering in zou komen wanneer men een minder geschikt persoon (we houden het netjes  ) tot president van het machtigste land ter wereld maakt, dat ontgaat me. Op mij komt dat over als een dwaas en bovendien levensgevaarlijk experiment.

Er zijn meer partijen dan alleen de Democraten en de Republikeinen, bv de Green Party. Alleen spelen die nauwelijks een rol in de verkiezingen.

Geld speelt een grote rol in de verkiezingen in de VS en niet alleen de presidentsverkiezingen. Ik sprak van de week nog met een kennis van me die uit de USA komt, en zij vertelde me dat je al snel 5 miljoen dollar moet hebben, wil je een een kans maken op een zetel in de House of Representatives.

Daarnaast moet je je bedenken dat voor de gemiddelde Amerikaan het bestuur van de staat waarin ze wonen, veel belangrijker is dan de federale overheid. Veel Amerikanen kijken tegen de federale overheid aan zoals wij tegen het Europees parlement aankijken.

Het de facto twee-partijenstelsel in de VS is gevolg aan het indirecte kiessysteem aldaar. Je moet als partij de grootste zijn in een staat, waarna je de volledige stem/kiesmannen van die staat krijgt. Ergens doet dat een beetje denken aan de tijd dat er daadwerkelijk kiesmannen te paard vanuit de staten naar de federale overheid reden om het nieuws te brengen, maar het is nooit veranderd.
 
Gevolg is dat er altijd een partij is die de absolute meerderheid heeft en er geen precedent is voor coalities of iets dergelijks. Dat zou pas aan de orde zijn als een derde partij in enkele staten de grootste wordt waardoor geen van de bestaande twee een absolute meerderheid van kiesmannen heeft.
 
Daarnaast kennen de amerikaanse verkiezingen een systeem waarbij je, in de laatste stemronde, niet kunt kiezen voor personen maar alleen voor partijen. Er is niet zoiets als een 'voorkeursstem voor de nummer 2' zoals wij dat gewend zijn. Bij de finale van de verkiezingen kunnen mensen dus niet kiezen voor replublikeinen maar dan wel Bush of democraten maar dan wel Sanders. 
 
 
Technisch gezien kan de republikeinse partij Trump overigens wel royeren. In de VS zou dit politieke zelfmoord zijn als hij vervolgens doorgaat als individuele kandidaat en daarmee een paar staten pakt, waardoor de democraten de grootste worden en de president mogen leveren. 

@ Benm
 
Uit je verhaal begrijp ik dat het hele kiessysteem daar op de schop moet om van het de facto tweepartijenstelsel af te komen.
 
Dat Trump het kan vergeten wanneer die uit de Republikeinse Partij gegooid wordt, daar ben ik nog niet zo zeker van. Hij zou dan de underdog kunnen spelen, en zo nog meer stemmen kunnen trekken van mensen die "nu eens wat heel anders" willen (en de mogelijk rampzalige gevolgen op de koop toe nemen). Of is die route door het kiessysteem technisch onmogelijk?

[off topic]
 
Het Amerikaanse kiessysteem is inderdaad zeer ingewikkeld. Het is in 1787 bedacht, toen de grondwet werd opgesteld. De reden waarom de president getrapt wordt gekozen is omdat degenen die het systeem bedachten o.a. de angst hadden dat het volk te veel invloed zou krijgen. Dit systeem is nooit echt veranderd.
 
Voor diegenen die niet precies weten hoe het systeem in elkaar zit, hieronder een korte samenvatting:
 
Om te beginnen moet iemand zich registreren als kiezer, anders mag men niet stemmen. Men kan zich registreren als Democraat, Republikein of als onafhankelijke kiezer. Is men ingeschreven als Democraat of Republikein, dan mag men deelnemen aan de gesloten voorverkiezing van ‘zijn’ partij. Sommige voorverkiezingen zijn voor alle kiezers toegankelijk.
 
In het voorverkiezingsseizoen (waar we nu in zitten) moeten de twee kandidaten worden gekozen die het tegen elkaar gaan opnemen bij de echte verkiezingen in november. Bij deze verkiezingen zijn er nu nog twee Democraten (Clinton en Sanders) en drie Republikeinen (Trump, Cruz en Kasich) in de running. Dan zijn er ook nog een Libertarian (Johnson) en een Groene kandidaat (Stein).
 
De voorverkiezingen kunnen geschieden via Primaries en Caucussen, waarbij een Primary betekent dat mensen naar de stembus gaan en hun stem uitbrengen op de kandidaat van hun keuze. Bij een Caucus gaan mensen naar een bepaalde openbare plek (postkantoor, buurthuis, school, bibliotheek, noem maar op) om hun voorkeur voor een kandidaat uit te dragen door handopsteking of op een bepaalde plaats te gaan staan. In sommige staten krijgt degene met de meeste stemmen van die staat alle afgevaardigden en soms krijgt iedere kandidaat een deel van de afgevaardigden. Deze afgevaardigden vertegenwoordigen de bevolking en dienen later op partijconventies te stemmen op de afgesproken kandidaat. Het is dus zaak voor een kandidaat om zoveel mogelijk afgevaardigden achter zich te scharen.
 
Bij de uiteindelijke verkiezingen om het presidentschap wordt eenzelfde soort systeem gebruikt, alleen heet het hier kiesmannen (electors) en geldt voor alle staten ‘winner take all’ (behalve in Maine en Nebraska, die volgen de "congressional district method", waarbij één kiesman met meerderheid van stemmen wordt gekozen per congresdistrict en de laatste twee via een meerderheid van stemmen in de gehele staat). Het aantal kiesmannen in iedere staat is hetzelfde als het aantal leden dat die staat in het Congres heeft (dus 538 in totaal, 435 leden van het Huis van Afgevaardigden en 100 senatoren, plus 3 kiesmannen voor het District of Columbia). De kandidaat die meer dan 50% van de stemmen in een staat wint, krijgt de stemmen van àlle kiesmannen van die staat. De kiesmannen vormen dus het kiescollege dat uiteindelijk de president kiest. Volgens het Twaalfde Amendement, waarin de verkiezing van president en vice-president worden bepaald, stemt iedere kiesman met één stem voor de president en met één stem voor de vice-president. De verkiezingen voor de 58e president van de V.S. zijn bepaald op dinsdag 8 november 2016 (de eerste dinsdag na de eerste maandag in november en aangezien 1 november dit jaar op een dinsdag valt, is het pas de volgende dinsdag).
 
Mocht geen enkele kandidaat een meerderheid krijgen, dan zal het Huis van Afgevaardigden de president kiezen waarbij de delegaties per staat ieder slechts één stem hebben. Als geen kandidaat een meerderheid krijgt voor de taak van vice-president, dan kiest de Senaat deze  waarbij iedere senator één stem heeft.
 
In 25 staten zijn de kiesmannen verplicht te stemmen op de winnaar van hun staat, maar voor de 25 andere staten geldt dit niet. Er kunnen dus kiesmannen, mochten ze dat willen, op de andere kandidaat stemmen. Zo staat de uitslag van de verkiezing grotendeels maar niet volledig vast.
 
 [/off topic]

Interessant! Dat laatste was me volledig onbekend - gebeurt ooit dat kiesmannen daadwerkelijk voor een de ander kiezen?
 
 
Trump kan, als independent, in principe gewoon verkozen worden tot president als hij de meerderheid weet te halen. Het lijkt me echter onwaarschijnlijk dat hij -alle- staten van de republikeinen weet te pakken. Lukt dat niet dan winnen de democraten vrij gemakkelijk. 

Het komt inderdaad wel eens voor dat kiesmannen niet op hun toegewezen kandidaat stemmen. Deze kiesmannen worden “faithless electors” genoemd. Het kan ook voorkomen dat ze helemaal niet stemmen. Het gaat hier om die kiesmannen die zogenaamde “ pledged electors” zijn, d.w.z. kiesmannen die verklaard hebben te stemmen op de kandidaat van hun partij. Er bestaan ook “unpledged electors”, kiesmannen die niet hebben verklaard op een bepaalde presidentiële of vicepresidentiële kandidaat te zullen stemmen en die dus een keuzevrijheid hebben. In de 20e eeuw zijn er echter verkiezingen geweest waarin unpledged electors de uitkomst betwistten, met name tijdens die verkiezingen waar Democratische kandidaten hun mond vol hadden over burgerrechten en segregatie.
 
Een faithless elector loopt wel het risico dat hij de partij wordt uitgegooid en in sommige staten kan hij zelfs strafrechtelijk vervolgd worden. Er zijn 157 gevallen bekend van faithless electors. Hiervan waren 71 gevallen vanwege de dood van de kandidaat voor de verkiezingen, dus moest de kiesman wel op een andere kandidaat stemmen. Driemaal hebben kiesmannen hun stem helemaal niet uitgebracht en de resterende 83 gevallen waren het gevolg van een verandering in de standpunten van de desbetreffende kiesman. In 1836 hebben 23 kiesmannen uit Virginia samen hun stem bij de presidentiële verkiezingen veranderd met als resultaat dat Richard Mentor Johnson geen vicepresident werd. De Senaat heeft dat in februari 1837 rechtgetrokken door Johnson alsnog te kiezen.
 
De laatst bekende faithless electors zijn:
 
- 1972: Roger MacBride uit Virginia, die voor Richard Nixon en Spiro Agnew zou stemmen (Republikeins), stemde in plaats daarvan voor Libertarian kandidaten John Hospers en Theodora Nathan (de eerste vrouw die daardoor een stem in de presidentiële verkiezingen kreeg).
 
- 1976: Mike Padden uit Washington (state), die voor Gerald Ford en Bob Dole (Republikeins) zou stemmen, stemde voor Ronald Reagan.
 
- 1988: Margarette Leach een verpleegster uit West Virginia, zou voor Democraten Michael Dukakis en Lloyd Bentsen stemmen. Zij vernam dat leden van het kiescollege niet verplicht waren op hun kandidaten te stemmen en uit protest tegen de regel ‘winner take all’ stemde ze voor de kandidaten in omgekeerde volgorde.
 
- 2000: Barbara Lett-Simmons uit Washington DC stemde helemaal niet uit protest tegen het feit dat Washington DC niet vertegenwoordigd was in het Congres.
 
- 2004: Een onbekende kiesman uit Minnesota die voor Democraten John Kerry en John Edwards zou stemmen heeft gestemd op John Ewards (zonder d!) voor president in plaats van Kerry, waarschijnlijk per ongeluk. Aangezien Minnesota geheime stemming kende in die tijd, is niet bekend wie het hier betrof. Als gevolg hiervan zijn de reglementen in Minnesota gewijzigd en vinden de stemmingen nu openbaar plaats en wordt een stem die niet wordt uitgebracht op de kandidaat waar de kiesman voor moet stemmen ongeldig verklaard.

Het lijkt me daarmee een vrij zeldzaam verschijnsel. 
 
Wat in deze verkiezing nog een optie zou zijn is dat de kiesmannen, als ze in de race blijven, kiezen voor bush of cruz terwijl hun mandaat feitelijk trump is. Gezien dat in een behoorlijk aantal staten strafbaar is lijkt het niet zo heel waarschijnlijk. Aan de andere kant neem ik aan dat het slechts strafbaar is op staatsnivo en niet op federaal nivo waardoor men ermee weg kan komen indien men nooit meer voet zet in de thuisstaat - ook een fors offer natuurlijk, maar minder onhaalbaar. 

Nog een aanvulling op het fenomeen kiesmannen (als laatste, want nu ga ik wel heel ver off-topic):
 
Hoe wordt men kiesman?
 
Er staat niet veel in de grondwet van de V.S. m.b.t. de kwalificaties van kiesmannen. In Artikel 2 staat dat senatoren, afgevaardigden of iemand die een ‘Office of Trust or Profit’ bekleedt (ministers, rechters van het hooggerechtshof enz.) geen kiesman mogen worden. In het 14e Amendement staat dat ambtsdragers in staten die hebben gerebelleerd of  zijn opgestaan tegen de V.S. of hebben geheuld met hun vijanden zijn gediskwalificeerd voor de taak van kiesman.
 
Wie kiest de kiesmannen?
 
Dit is overall verschillend. Over het algemeen worden de kiesmannen verkozen door de partijen tijdens hun conventies or door hun centrale comité. Vaak zijn het mensen die zich hebben ingezet voor de partij of voor de presidentiële kandidaat.
 
Zoals ik al eerder schreef, is per staat geregeld of een kiesman voor ‘zijn’ kandidaat moet stemmen of niet.
 
In de 25 volgende staten, plus het District of Columbia, moeten kiesmannen stemmen voor een bepaalde kandidaat, hetzij vanwege een State Law, hetzij door hun ‘pledge’ (gelofte; dit kan een party pledge (gelofte aan de partij) maar ook een state pledge (gelofte aan de staat) zijn), maar ook beide is mogelijk:
 
Alabama – Party Pledge / State Law – § 17-19-2

Alaska – Party Pledge / State Law – § 15.30.040; 15.30.070

Californië – State Law – § 6906

Colorado – State Law – § 1-4-304

Connecticut – State Law – § 9-175

District of Columbia – DC Pledge / DC Law – § 1-1312(g)

Florida – Party Pledge / State Law – § 103.021(1)

Hawaii – State Law – §§ 14-26 to 14-28

Maine – State Law – § 805

Maryland – State Law – § 20-4

Massachussets – Party Pledge / State Law – Ch. 53, § 8, Supp.

Michigan – State Law – §168.47 (Overtreding hiervan maakt de stem ongeldig en de kiesman wordt vervangen.)

Mississippi – Party Pledge / State Law – §23-15-785(3)

Montana – State Law – § 13-25-104

Nebraska – State Law – § 32-714

Nevada – State Law – § 298.050

New Mexico – State Law – § 1-15-5 to 1-15-9 (Overtreding is een misdaad van de vierde graad, net als onvrijwillige doodslag, aanranding met geweld, inbraak.)

North Carolina – State Law – § 163-212 (Overtreding maakt de stem ongeldig, de kiesman wordt vervangen en krijgt een boete van $500.)

Ohio – State Law – § 3505.40

Oklahoma – State Pledge / State Law – 26, §§ 10-102; 10-109 (Overtreding van de gelofte is een overtrading met een boete tot $1000.)

Oregon – State Pledge / State Law – § 248.355

South Carolina – State Pledge / State Law – § 7-19-80 (Overtreding leidt tot vervanging en gerechtelijke sancties.)

Vermont – State Law – title 17, § 2732

Washington – Party Pledge / State Law – §§ 29.71.020, 29.71.040, Supp. ($1000 boete.)

Wisconsin – State Law – § 7.75

Wyoming – State Law – §§ 22-19-106; 22-19-108
 
De staat Virginia kent een artikel in de State Law (§ 24.1-162) dat zegt dat het statuut van Virginia raadgevend is (“Van de kiesman ‘wordt verwacht’ dat hij voor de aangewezen kandidaten zal stemmen”.)

 
In de volgende 24 staten kunnen de kiesmannen vrijelijk kiezen:
 
Arizona, Arkansas, Delaware, Georgia, Idaho, Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Kentucky, Louisiana, Minnesota, Missouri, New Hampshire, New Jersey, New York, North Dakota, Pennsylvania, Rhode Island, South Dakota, Tennessee, Texas, Utah, West Virginia
 
Bron: Congressional Research Service

Zijn er ook aanzetten om het kiesstelsel eenvoudiger en democratischer te maken, en hoeveel kans is er dat dit in de nabije toekomst ook lukt?

Dat lijkt me in de VS zeer moeilijk. De grondwet wijzigen is daar nog lastiger dan hier, zo uit mn hoofd heb je daar eerst 2/3e van het congres voor nodig en moeten vervolgens 3/4e van de staten akkoord gaan. 
 
Bovendien heeft geen van beide grote partijen belang bij zoiets: ze winnen nu zo'n beetje bij toerbeurt, maar als er meerdere spelers bij komen dan komt daar wellicht een einde aan. Zelfs als de bevolking het wil wordt dit een enorm lastig proces: daarvoor zou je als het ware eerst de verkiezingen moeten winnen met een derde partij, en eigenlijk met 2/3e meerderheid.