Louise schreef:Klopt Johan, hier heb ik een artikel over gelezen.
Thx voor de verwijzing! Enig idee in hoeverre betrouwbaar?
Betrouwbaar, ongetwijfeld, maar gemakkelijk fout op te vatten. In ieder geval heb ik bij de trosnieuwsshow flink met met gekromde tenen gezeten, voornamelijk door de inleiding van Peter de Bie en/of Mieke van der Weij, maar ook omdat Kahn daar in eerste instantie niet genoeg afstand van nam. Daarna kwam het allemaal wel weer goed, maar uiteindelijk bleef ik toch enigszins met het gevoel achter dat het één grote luchtbel was. Die luchtbel slaat niet op de medische aspecten (het is zéér belangrijk dat men steeds meer menselijke gedrag exact in de hersenen kan lokaliseren en weet hoe de hersenen er bij bepaald gedrag aldaar uitzien en welke activiteit ze ontplooien; denk aan het vroegtijdig constateren van veranderingen in de hersenen bij alzheimer enz.), maar op de psychologische aspecten. Het boek werd een beetje gebracht als: We weten nu hoe onze hersenen werken en waar ons gedrag vandaan komt. Op de trossite staat het zo:
Iedereen kent ze wel: de mompelende zwerver op het station, de overspannen buurvrouw, de junk die een autoruit heeft ingeslagen om een radio te stelen, de obsessief poetsende huisvrouw, de grootvader die de afgelopen jaren zoveel stiller lijkt. Wat is er met deze mensen aan de hand, waardoor zijn ze zo geworden ? In het zojuist verschenen boek "Onze hersenen" toont de Utrechtse hoogleraar psychiatrie René Kahn aan dat vreemd, onaangepast gedrag niet in de eerste plaats bepaald wordt door sociale of familiale omstandigheden, maar een gevolg is van veranderingen in de hersenen.
Zoals bij zoveel psychologische verklaringen doemt hier het homunculus spook op. (Homunculus = klein mensje). Het idee dat termen als karakter en aard iets van je gedrag zouden verklaren. Sorry, zo ben ik nu eenmaal. Dat ligt in mijn karakter. Jij bent dan niet zelf verantwoordelijk, maar je
karakter, alsof dat een soort onafhankelijk wezentje is. Je verklaart daarmee niets, maar verplaatst alleen het probleem).
Ik kan het programma nu niet terugluisteren, maar volgens mij deed Kahn daar in eerste instantie nog een schepje bovenop, inderdaad door de vergelijking van psychische met lichamelijke handicaps, zo van: ja, je kunt het gewoon zien in de hersenen, net als een bochel of een gebroken been te zien is. En de één maakt bepaalde hormonen niet aan, zoals de ander geen insuline aanmaakt.
Zoiets kan heilzaam en bevrijdend werken voor mensen die met schuldgevoelens lopen, over hun eigen gedrag of dat van b.v. hun kinderen (denk aan zelfmoord; ook hier is het verrotte erfgoed van kwakzalver Freud nog steeds niet volledig uitgeroeid).
Maar het kan ook verlammend werken, zo van: Sorry, ik kan er niks aan doen, het zijn mijn hersenen. (homunculus!)
De essentie is dat het om een wisselwerking gaat. Er zijn psychische klachten waar je echt niets aan kunt doen en waarbij je alleen kan hopen dat ze medicijnen vinden om je er overheen te helpen. Maar vaak kun je er zelf ook aan werken en verderop in het gesprek kwam dat beter tot uitdrukking en werd ook gezegd dat je inderdaad veranderingen in de hersenen kunt zien wanneer je zelf je gedrag, b.v. door therapie, probeert te veranderen.
En met die constatering, dat het om een wisselwerking gaat, zijn we m.i. nog net zo ver als voor het boek van Kahn.
En wat die schuldvraag betreft: ik heb het ff allemaal verder gemist, de lopende discussie, dus ik ga het maar eerst eens lezen.
