sciencetalk

hallo,
voor mijn eindwerk wil ik drones uit de lucht halen
ik dacht dan aan stoorzender en ik zit een beetje vast 
is er iemand die misschien wat meer over weet?
 
bedankt!

Ik heb een hobby drone. Als daarbij het signaal met de afstandbediening wordt verstoord of weg valt klimt hij naar een ingestelde hoogte, vliegt naar de opstijgpositie en landt daar zelf. Als het jouw doel is om de drone uit te schakelen lukt het dus niet op die manier. Een hacker zal vast wel de besturing kunnen overnemen maar simpel lijkt me dat niet.

shimmy schreef: Een hacker zal vast wel de besturing kunnen overnemen maar simpel lijkt me dat niet.

 
Hoe zit dat eigenlijk met gewone vliegtuigen? Is dat besturingssysteem wel afdoende tegen kwaadwillenden beveiligd?

Het is inderdaad gedemonstreerd dat bijvoorbeeld op een Boeing 787 de geprogrameerde route vanaf de grond door derden veranderd kan worden. Zodra de automatische piloot wordt losgekoppeld van die route of er geheel van wordt af gehaald kan de besturing echter niet meer worden overgenomen.

Deze technologieën en mogelijkheden worden natuurlijk ook uitgebreid onderzocht in opdracht van defensie om bijvoorbeeld de besturing van een afgeschoten bom met opdracht te beïnvloeden. Hierbij wordt bijvoorbeeld het gps signaal gemanipuleerd zodat de raket niet is waar hij denkt dat hij is.

De meeste drones vliegen inderdaad terug naar de oorsprong bij signaalverlies, of ze maken een zachte landing waar de op dat moment vliegen of iets dergelijks - ze gaan er over het agemeen niet ongecontroleerd van door. De besturing overnemen zou wellicht wel kunnen, al zit er wel een uniek element in de signalen zodat meerdere drones tegelijk in hetzelfde gebied kunnen vliegen. Of dit cryptografisch sterk is of slechts een soort rollende code weet ik eigenlijk niet, wellicht verschilt dat ook per merk/type. 
 
Voor een 'gewoon vliegtuig' lijkt me de kans op een hack vanaf de grond niet enorm groot, tenzij iemand fysieke toegang weet te krijgen tot de avionica. Dat zou natuurlijk best kunnen als het een monteur oid is, maar die kunnen wel meer met een vliegtuig doen waardoor het mogelijk neerstort of iets dergelijks. 
 
Een ander verhaal is dat het is sommige vliegtuigen theoretisch mogelijk is om via het in flight enterntainment toegang te krijgen tot andere systemen. Hoe ver men daar ooit mee gekomen is is onduidelijk, maar hiervoor moet je in het vliegtuig zitten, en zolang de piloot niet ligt te slapen kun je er waarschijnlijk heel weinig mee. Mocht zoiets ooit lukken dan vermoed ik dat men gewoon de circuit breaker voor het hele enterntainment eruit trekt en het toestel vervolgens aan de grond zet... inclusief de hackende passagier die ter plekke gearresteerd zal worden (die gast met een kabeltje tussen zijn laptop en de doos onder de stoel voor hem, zeg maar ). 
 
Vanaf de grond zou je wellicht een serie valse radiobakens kunnen opzetten waardoor de piloot de weg kwijt raakt - het lijkt me onwaarschijnlijk dat dat niet opvalt, en bovendien een enorme klus om uit te voeren. Wellicht lukt het bij zeer slecht zicht, en bij zeer specifieke vliegvelden die tussen bergen in liggen of iets dergelijks - middels valse bakens en valse ILS beams (die dingen zijn formaat vrachtwagen+) een toestel naar een positie manouvreren waar het onmogelijk meer heelhuids uit kan komen. 
 
Het lijkt me echter enorm onwaarschijnlijk, dit kost miljoenen aan apparatuur die lastig onopvallend te (ver)plaatsen is, extreme technisch expertise, omstandigheden met zeer slecht zicht, een vliegveld met zeer beperkte radars en niet oplettende verkeersleiders etc. 
 
Wat dat betreft zou ik er niet voor vrezen, een raket die 1 man vanaf zn schouder kan afschieten haalt zonder enige moeite een jumbojet neer zolang het maar rond de start of landig is. Zorgelijk punt is dat er best wat van dergelijke dingen 'verdwenen' zijn. 

Het inflight entertainment heeft geen enkele connectie met het navigatie of besturingsgedeelte gedeelte. Dat lijkt me dus totale onzin.

Tegenwoordig wordt op moderne vliegtuigen de route soms niet meer geprogrameerd in het FMS door de vliegers maar geüpload vanuit een controlcenter. Het zelfde geldt voor de informatie over de atmospheer. Hierdoor kan je aan elk waypoint veel meer informatie koppelen over vele verschillende hoogtes waardoor de vliegers een betere afweging kunnen maken om bijvoorbeeld eerder of later te klimmen of harder/langzamer te vliegen. Het is geen geheim dat die hack is gedemonstreerd en dat er door andere dus eventueel verkeerde informatie geupload kan worden en bijvoorbeeld een waypoint toe gevoegd kan worden. Zolang er vliegers in de cockpit zitten die dit monitoren levert dit echter totaal geen gevaar op.

Er is wel een link tussen avionica en inflight enterntainment: voor airshow of vergelijkbare systemen die de positie van het vliegtuig, hoogte, snelheid en dergelijke weergeven. Deze gegevens komen uit dezelfde sensoren die informatie voor (1 van de) piloten leveren. 
 
De vraag is alleen of informatie ook de andere kant op kan, en het antwoord daarop is geen definitief 'nee'. In bepaalde toestellen is het echt onmogelijk omdat het een monodirectionele bus is, maar in andere (bijvoorbeeld de 777) is de bus (in ieder geval hardwarematig) bidirectioneel. Mochten er fouten zitten in de firmware van het vliegtuig zou iemand dus via het inflight entertainment wel eens wat waarden kunnen veranderen die worden weergegeven aan een piloot. 
 
Nu gaat het meteen opvallen als je bijvoorbeeld de aangegeven hoogte veranderd voor 1 van de piloten waardoor er verschillende waarden worden weergegeven, maar dat zou nog discussie kunnen opleveren welk van de twee correct is. Zo lang het daar bij blijft lijkt het me niet zo heel gevaarlijk, er zijn genoeg andere bronnen om de hoogte te kunnen weten, de autopiloot staat er los van, en op lage hoogte heb je ook nog de radio altimeters, dus de kans dat zoiets een crash veroorzaakt lijkt me nagenoeg nul... feitelijk niet anders dan 1 defecte hoogtemeter waarmee je gewoon kunt vliegen. 
 
Het zou wel veel ernstiger zijn als je ook bij andere systemen kunt, maar vraag me af of dat het geval is: het lijkt me stug dat je via zo'n bus bijvoorbeeld de blusinstallatie van de motoren kunt activeren. Ik neem aan dat zoiets via een eigen draad loopt al was het maar om dat systeem werkend te houden als de hoofdstroom (deels) uitvalt (niet ondenkbaar bij een afbrandende motor) en je desnoods op de accu moet teren mocht je APU ook nog kaduuk zijn. 
 
Sowieso lijkt me de angst dat een hacker een vliegtuig neerhaalt minimaal, zeker als ie er zelf in zit... 

Zoek eens op "drone catcher".

Staat me nog iets bij van hoe ze dat met roofvogels wilden gaan doen
 
Een grotere drone erheen sturen die er bijvoorbeeld een net overheen gooit is natuurlijk ook nog wel een optie, al is het de vraag hoe lang het duurt voordat kleinere drones dat gevaar kunnen herkennen en ontwijken. 
 
Overigens is die optie minder illegaal dan aan zonder vergunning aan de gang gaan met een stoorzender of iets dergelijks. Er gelden tamelijk stikte regels voor wat je mag doen met zenders op de gebruikte frequenties, zo is het zendvermogen beperkt en mag je niet doelbewust andermans signalen verstoren zelfs als je daarbij binnen het maximale vermogen blijft. 
 
En dat is nog voor drones die bestuurd worden via de 'standaard' controller. Iemand kan zo'n ding ook besturen via pakweg het gsm netwerk, en dat verstoren is een zeer serieus delict (je blokkeert ook mensen die 112 moeten bellen, en verstoort de zeer duur aangekochte rechten op deze frequenties)

Dit nieuwsbericht is ook relevant:
 

De Amerikaanse zender NBC meldde gisteravond dat het Russische leger het gps-systeem van Amerikaanse militaire drones in het Syrische luchtruim blokkeert of verstoort. Daardoor kunnen Amerikaanse militaire operaties ernstig worden gehinderd, aldus anonieme Amerikaanse functionarissen.

 
Bron: https://nos.nl/artikel/2226816-rusland-waarschuwt-vs-raketten-worden-neergehaald.html

GPS jammers zijn er in alle soorten en maten, en ik vermoed dat het Russische leger de grote variant heeft, niet die van AliExpress
 
Hoeveel last het Amerikaanse leger ervan zal hebben weet ik niet, ik vermoed hoogstens iets minder nauwkeurige navigatie. Drones vliegen ook wel zonder GPS, zeker het soort dat het leger inzet in dat gebied... dat zijn bijna volwaardige vliegtuigen, alleen zit de piloot ergens op de grond. De besturing ervan gaat niet via gps maar via andere signalen. Uiteraard kunnen ze wel autonoom vliegen en daarbij gps gebruiken, maar het -hoeft- niet.