sciencetalk

Ik heb voor de aardigheid een goedkope FM+TV tuner usb-stick gekocht die je op een smartphone kunt aansluiten. Met een app op de smarthpone (SDR Touch) kun je een frequentie instellen en dan kiezen voor FM- of AM-demodulatie.
 
Situatie 1: Als je bij een FM zender de centrale frequentie van het kanaal kiest en het geluid beluistert met FM-demodulatie dan krijg  je de muziek van die zender te horen.

Situatie 2: Maar als je op kiest voor de frequentie aan de rand van het kanaal, waar het zendvermogen 50% is van de piekwaarde, dan kun je de muziek van de zender horen door te kiezen voor AM-demodulatie. De muziekkwaliteit is wel wat minder.
 
Is het princpieel te verwachten dat je muziek hoort met AM-demodulatie in situatie 2, of zou het een afwijking zijn die veroorzaakt wordt door de al te goedkope tuner?
 

Dit is een bekend fenomeen: je kunt met een voldoende scherp bandpass filter FM demoduleren met een AM demodulator - zij het met de nodige vervorming. 
 
Met SDR kun je die filters zo scherp maken als je wilt. 
 
Wat er feitelijk gebeurd is dat door FM modulatie de draaggolf heen en weer slingert als functie van het audiosignaal, en daarbij in de pieken wel in je passband komt, maar in de dalen niet. Je AM demodulator ziet daardoor die pieken in het signaal als je net-naast de centerfrequentie van een FM station zit. Uiteraard is de geluidskwaliteit niet heel goed, maar soms op zn minst begrijpelijk. 
 
Zelf had ik eerst een heel goedkope dongle, maar uiteindelijk eentje van https://www.rtl-sdr.com/gekocht voor $30 oid... veel betere afscherming (degelijke metalen behuizing om het geheel) en minder ruis en onverklaarbare signalen. 

Benm schreef: Wat er feitelijk gebeurd is dat door FM modulatie de draaggolf heen en weer slingert als functie van het audiosignaal, en daarbij in de pieken wel in je passband komt, maar in de dalen niet. Je AM demodulator ziet daardoor die pieken in het signaal als je net-naast de centerfrequentie van een FM station zit. Uiteraard is de geluidskwaliteit niet heel goed, maar soms op zn minst begrijpelijk.

 
Dit is toch een keurige verklaring? Wat is het probleem hiermee nog?

Geen probleem. Wat ik nog wel eens wil bekijken is hoe het spectrum van het FM-kanaal eruit ziet als de 'muziek' bestaat uit een bloksignaal van 0.1 Hz. Wordt het spectrum dan een smalle band, en is de relatie tussen frequentie en de amplitude van het bloksignaal herkenbaar?

Als je een 0.1 Hz signaal aan een FM zender voert die dat verder niet wegfiltert krijg je een draaggolf die 5 seconden op de ene en 5 seconde op de andere frequentie wordt uitgezonden. Zo je maximale amplitude gebruiken voor de FM omroepband dan wisselt het signaal tussen een kale draaggolf op bijvoorbeeld 105.925 en 106.075 Mhz bij een maximale wide-FM modulatie van 75 kHz beide kanten op. 
 
Als je dit zou beluisteren met een normale fm radio dan hoor je hooguit iedere 5 seconden een klikje of iets  dergelijks, maar als je een USB ontvanger zou instellen op zeg 106.070 MHz hoor je afwisselend niets/ruis en een 5 kHz pieptoon. 
 
Wanneer je dit zou zien op een waterfall plot zoals bij SDR sharp lijken het twee afzonderlijke stations te zijn de beurtelings 5 seconden stilte uitzenden. Dat zou absoluut opvallen in het beeld. Maar doe je dit met een wat hogere frequentie, zeg 600 Hz en lagere modulatie (paar kHz) dan ziet het eruit als een datasignaal met FSK modulatie en een baud rate van 600 bps. Dat is an sich helemaal geen 'raar' signaal, afgezien van als het in de omroepband valt. Als het ergens in de 433 MHz band voorkomt lijkt het gewoon een draadloos weerstation of een ander gadget dat via een ISM band data uitwisselt.