sciencetalk

Het woord respect is volgens mij nogal in de mode, en wordt steeds vaker verkeerd gebruikt. Op internet kun je vaak in de regels (van forum of chat) lezen dat er respect van je verwacht wordt. Ook roepen veel socialisten dat iedereen respect voor elkaar moet hebben. Maar volgens mij bedoelen ze daar vaak iets anders mee, namelijk acceptatie, elkaar op een waardige manier behandelen, elkaar de ruimte geven om jezelf te kunnen zijn, beleefdheid, op een nette manier reageren, niet schelden, etc.

res·pect (het ~)

1 eerbied uit hoogachting of angst

Respect moet iemand verdienen, dat is niet iets wat je zomaar voor iedereen hebt. Daar moet iemand iets bijzonders voor gedaan hebben, waardoor je hoogachting voelt voor die persoon. Of die persoon moet gewoon erg veel macht hebben, waardoor hij/zij respect kan afdwingen.

Waarom wordt het woord ‘respect’ zo vaak foutief gebruikt?

Zelf denk ik dat het via de hiphopcultuur in de spreektaal gekomen is. Daar wordt namelijk vaak gesproken over 'respect' op de manier zoals deze tegenwoordig vaak voorkomt. Men, bijvoorbeeld de politiek, wil 'hip' overkomen en de jeugd bereiken en poogt dit zo te bereiken. Maar dat is maar een gedachte van mij, hoor...

Ik denk dat met respect vaak tollerantie bedoeld wordt, overigens vind ik het niet erg dat men daar het woord respect voor gebruikt. Iedereen begrijpt wat ermee bedoeld wordt..

Men moet andermans mening respecteren. Hiermee wordt uiteraard niet altijd een vorm van hoogachting bedoeld, maar het in zijn waarde laten van zijn of haar vrijheid om te denken hoe men dat wenst.

Persoonlijk vind ik de omschrijving op het van Dale taalweb betreffende het woord respect incompleet. Ik vind dan ook niet dat mensen het woord vaak verkeerd gebruiken.

Respect wordt na mijn inzien meer als litterair verzamelterm beschouwd, als aanduiding voor wederzijds loyaliteit en eerbied.

"Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat een ander ook niet."

Na jouw inzien als literaire verzamelterm ? Zou je dit in correct Nederlands eventueel willen uitleggen ?

Termen als "bewondering", "eerbied", "hoogachting", "beleefde benadering", "in zijn waarde laten" vallen allemaal onder een vorm van respect. Ondanks dat de omschrijvingen van deze en andere sub-termen van respect vaak ver uit elkaar liggen, kan respect als een algemene verzamelterm worden gebruikt.

Met literair (in een "literair" / "niet literair" context) doel ik op de boodschap van respect.

Woorden kunnen ook van betekenis veranderen na verloop van tijd. Als op een bepaald moment het leeuwendeel van de mensen een bepaalde zegswijze gaat gebruiken of bepaalde andere betekenissen aan een woord gaan toekennen zoals met het woord respect is gebeurd, dan verandert daarmee ook de betekenis van dat woord. Het is niet de taak van het groene boekje om ons te vertellen hoe wij de taal moeten gebruiken, het is de taak van het groene boekje om ons te vertellen wat op dit moment het algemeen gebruik is zodat we handvaten hebben.

Neem nu als voorbeeld de algemeen aanvaarde uitdukking: ieder voordeel heeft zijn nadeel. Taalkundig gezien is deze uitdrukking hartstikke fout al begrijpt iedereen wat het wilt zeggen. Zolang iedereen er voor kiest om deze uitdrukking zo te gebruiken en we elkaar begrijpen is het gewoon goed Nederlands. Niet dat we dat op school zouden moeten leren maar het is zeker niet iets om je druk over te maken.

Ik denk dat het woord respect haar oorspronkelijke betekenis heeft verloren omdat we nu in een tijd leven waarin je niet meer hoogachting hebt voor iemand omwille van zijn baan, adelstand of leeftijd (pastoor, arts, notaris, ouderen). In deze tijd heb je respect voor iemand omdat hij een bijzondere persoonlijkheid heeft of omdat hij veel presteert. De reden waarom we respect hebben voor een ander is dus veranderd. Dat is mijn visie hierop.

Daarnaast heb je nog de uitdrukking "iets of iemand iemand respecteren" (denk bijvoorbeeld aan het respecteren van de regels van het forum of het respecteren van een ander zijn eigendom) en dat betekent volgens mij dat je iemand/iets in zijn/haar waarde laat.