sciencetalk

Waarom zijn er zoveel verschillende talen? Ik kwam op deze vraag naar aanleiding van de vraag in hoeverre mensen en dieren van elkaar verschillen. Een van die verschillen is onderlinge communicatie, wat bij mensen veel verder ontwikkeld is. Maar er is dus nog een verschil, namelijk de hoeveelheid verschillende talen.

Voorbeeldje: een Afghanistaanse struisvogel klinkt precies hetzelfde als een Australische struisvogel en een Nederlandse kikker kwaakt precies hetzelfde als een Roemeense kikker en een Deense dog blaft in Denemarken precies hetzelfde als in Zuid-Afrika. Maar als ik een Afghaan, een Australier, een Nederlander, een Roemeen, een Deen en een Zuid-Afrikaan naast elkaar neerzet, kunnen ze brullen wat ze willen, maar zonder taalcursus zullen zij elkaar niet begrijpen.

En dat vind ik eigenlijk best vreemd, want als je er vanuit gaat dat mensen, net als dieren, van eencelligen afstammen, en van eencelligen geevolueerd zijn, tot wat mensen en dieren nu zijn, vind ik het hoogst opmerkelijk dat dieren geen verschillende talen kennen, en mensen wel...

Overigens geloof ik helemaal niet in de evolutietheorie, maar da's een andere discussie. Het gaat me nu alleen om het ontstaan van al die verschillende mensen-talen.

Dieren hebben wel degelijk verschillende talen cq dialecten, zoek maar op google dan is daar genoeg over te vinden.

@ zpidermen : Je gelooft niet in de evolutie theorie; daarin ben je zeker niet alleen. Misschien geloof je dan wel in het verhaal over de Toren van Babel . Dat is toch de oorsprong van de verschillende talen

In België is er overigens een zeer eigenaardig en authentiek geval van spraakverwarring bij vinken: het wijsje van de vinken ten noorden van de taalgrens is verschillend van dat van de vinkjes uit Wallonië.

Is het niet zo dat taal zich aanpast aan zijn omgeving? Ik dacht dat eskimo's wel tientallen woorden voor 'sneeuw', 'ijs' en 'wit' hebben, terwijl wij daar maar enkele termen voor gebruiken, terwijl een woestijnvolk hoogstwaarschijnlijk meer manieren heeft om hitte, droogte en zonlicht te beschrijven. Er ontstaan woorden als die nodig zijn, kijk maar naar het tegenwoordige Engels. Ik las laatst dat het tien keer zoveel woorden bevat als het Nederlands, omdat Engels veel gebruikt wordt in wetenschappelijke publicaties. Ik vond het een aannemelijke verklaring.

Vervolgens stemmen culturen zich af op de omgeving, en binnen culturele kaders ontstaan weer behoeften aan andere formuleringen. Het al dan niet aanwezig zijn van een bepaald (literair) genre in een cultuur en overtuigingen die langzaamaan ontstaan (wereldbeeld, religie, etc.) binnen zo'n kader bepalen volgens mij heel sterk hoe men spreekt, welke termen men dient te gebruiken om iets te formuleren en welke lading bepaalde manieren van zeggen krijgen.

Volgens mij is het deze culturele factor die het verschil tussen mensentaal en 'dierentaal' maakt. Iets wat begint als een volksverhuizing, een andere omgeving, een nieuw klimaat, slaat om in kleine afwijkingen ('verstoringen') in de daarvoor heersende culturele manifestaties, en die veroorzaken na verloop van (veel) tijd steeds grotere taalverschillen tussen gebieden, continenten. Dit lijkt mij de verklaring, maar ik ben geen taalwetenschapper.

Wat me overigens wel interessant lijkt is om te kijken naar dieren die ook een soort cultuur hebben vanwege hun hoge mate van intelligentie, bijvoorbeeld mensapen. Daar zou je met mijn hypothese dan ook enigszins verschillen verwachten in de manier van uitdrukken en bijvoorbeeld de klanken die daarbij worden gebruikt.

Sasha Aikhenvald on Inuit snow words: a clarification

http://itre.cis.upenn.edu/~myl/languagelog...ves/000405.html

The story about Inuit (or Inuktitut, or Yup'ik, or more generally, Eskimo) words for snow is completely wrong. People say that speakers of these languages have 23, or 42, or 50, or 100 words for snow --- the numbers often seem to have been picked at random. The spread of the myth was tracked in a paper by Laura Martin (American Anthropologist 88 (1986), 418-423), and publicized more widely by a later humorous embroidering of the theme by G. K. Pullum (reprinted as chapter 19 of his 1991 book of essays The Great Eskimo Vocabulary Hoax). But the Eskimoan language group uses an extraordinary system of multiple, recursively addable derivational suffixes for word formation called postbases. The list of snow-referring roots to stick them on isn't that long: qani- for a snowflake, api- for snow considered as stuff lying on the ground and covering things up, a root meaning "slush", a root meaning "blizzard", a root meaning "drift", and a few others -- very roughly the same number of roots as in English. Nonetheless, the number of distinct words you can derive from them is not 50, or 150, or 1500, or a million, but simply unbounded. Only stamina sets a limit.

zpidermen schreef:Waarom zijn er zoveel verschillende talen? Ik kwam op deze vraag naar aanleiding van de vraag in hoeverre mensen en dieren van elkaar verschillen. Een van die verschillen is onderlinge communicatie, wat bij mensen veel verder ontwikkeld is. Maar er is dus nog een verschil, namelijk de hoeveelheid verschillende talen.

Voorbeeldje: een Afghanistaanse struisvogel klinkt precies hetzelfde als een Australische struisvogel en een Nederlandse kikker kwaakt precies hetzelfde als een Roemeense kikker en een Deense dog blaft in Denemarken precies hetzelfde als in Zuid-Afrika.

In Afghanistan en Australië komen helemaal geen struisvogels voor. Het is in het kader van deze discussie van weinig belang maar het wijst er wel op dat je je slecht hebt voorbereid.

En bij vogels die een groot verspreidingsgebied hebben of waarvan van elkaar geïsoleerde populaties bestaan, hebben de ornithologen soms wel degelijk verschillen in de zang kunnen vaststellen.

Maar als ik een Afghaan, een Australier, een Nederlander, een Roemeen, een Deen en een Zuid-Afrikaan naast elkaar neerzet, kunnen ze brullen wat ze willen, maar zonder taalcursus zullen zij elkaar niet begrijpen.

En dat vind ik eigenlijk best vreemd, want als je er vanuit gaat dat mensen, net als dieren, van eencelligen afstammen, en van eencelligen geevolueerd zijn, tot wat mensen en dieren nu zijn, vind ik het hoogst opmerkelijk dat dieren geen verschillende talen kennen, en mensen wel...

Zoals gezegd kunnen dieren van dezelfde soort wel degelijk verschillende "talen" kennen. De verschillen zijn natuurlijk minder groot dan tussen menselijke talen, maar er is ook minder ruimte voor variatie. Een merel kan geen discussie voeren over het ontstaan van talen, en hoeft dat ook niet te kunnen.

Het ontstaan van verschillende talen is helemaal geen mysterie. Als je een beetje oplet, merk je dat de taal voortdurend verandert. Lees maar eens een boek van honderd of zelfs twintig jaar geleden.

Wanneer twee groepen mensen die oorspronkelijk dezelfde taal spreken een tijd lang geen of weinig contact met elkaar hebben, zullen ze elkaar op den duur niet meer kunnen verstaan. Dat is bijvoorbeeld gebeurd met de Hollandse kolonisten in Zuid-Afrika. In de 17e eeuw spraken die nog gewoon een Hollands dialect, maar nu zijn Nederlands en Afrikaans twee verschillende talen geworden. Bijvoorbeeld:

nl: Vroeger spraken we dezelfde taal maar nu spreken we verschillende talen.

af: Vroeër het ons dieselfde taal gepraat, maar nou praat ons verskillende tale.

Hoe langer zo'n scheiding duurt, hoe meer de talen gaan verschillen. Na wat oefening kan een Nederlander die alleen Nederlands zou kennen, het meeste wat een Afrikaans sprekende Zuidafrikaan zegt, waarschijnlijk wel verstaan, van Duits zal hij ongeveer begrijpen waar het over gaat, van Zweeds zal hij af en toe een bekend woordje opvangen, en van Russisch of Hindoestaans begrijpt hij helemaal niets.

Overigens geloof ik helemaal niet in de evolutietheorie, maar da's een andere discussie. Het gaat me nu alleen om het ontstaan van al die verschillende mensen-talen.

Niemand "gelooft" in de evolutietheorie. Geloven doe je in religies, niet in theorieën.

In Afghanistan en Australië komen helemaal geen struisvogels voor.

De struisvogel komt voor in Afrika, savannes ten zuiden van de Sahara.

Een emoe wordt soms verward met een struisvogel. Emoe's komen wel voor in Australië.

Is het niet zo dat taal zich aanpast aan zijn omgeving? Ik dacht dat eskimo's wel tientallen woorden voor 'sneeuw', 'ijs' en 'wit'

Ik heb me er nooit zelf in verdiept, maar wel vaak gelezen dat dat sneeuwverhaal niet klopt. Misschien hangt het ervan af hoe je "woord" definieert. Neem "sneeuw", "poedersneeuw" en "natte sneeuw". Hoeveel woorden voor "sneeuw" zijn dat: 1, 2 of 3? Ik geloof dat de woordvorming van de Eskimo-talen qua systematiek nogal verschilt van wat in Europese talen gebruikelijk is, dus het zou best zo kunnen zijn dat wat een leek als volkomen op zichzelf staande woorden voor verschillende soorten sneeuw ziet, in feite gewoon samenstellingen zijn.

hebben, terwijl wij daar maar enkele termen voor gebruiken, terwijl een woestijnvolk hoogstwaarschijnlijk meer manieren heeft om hitte, droogte en zonlicht te beschrijven. Er ontstaan woorden als die nodig zijn, kijk maar naar het tegenwoordige Engels. Ik las laatst dat het tien keer zoveel woorden bevat als het Nederlands, omdat Engels veel gebruikt wordt in wetenschappelijke publicaties. Ik vond het een aannemelijke verklaring.

Tien keer zoveel lijkt me zwaar overdreven. Als in het Engels een nieuw woord voor iets nieuws opduikt, duurt het doorgaans niet lang voordat het ook in het Nederlands gebruikt wordt, en dan is het daardoor ook een Nederlands woord geworden.