sciencetalk

In sommige Duitse streken hoor je tijdsaanduidingen als

Zehn auf drei

Dreiviertel eins

Kan iemand me vertellen wat hier precies mee bedoeld wordt?

Zehn auf drei weet ik niet zeker, maar het klinkt als het Limburgse tien op drie, wat tien over drie betekent.

Dreiviertel eins betekent kwart voor een. Half een wordt dan halb eins (zoals in het Nederlands, maar in tegenstelling tot bijv. het Engels) en soms noemt men kwart over twaalf zelfs viertel eins.

physicalattraction

Dreiviertel eins betekent kwart voor een. Half een wordt dan halb eins (zoals in het Nederlands, maar in tegenstelling tot bijv. het Engels) en soms noemt men kwart over twaalf zelfs viertel eins.

die Duitse uitdrukkingen zijn inderdaad even logisch als het Nederlandse half twaalf voor 11u30

Wat is het Engelse " in tegenstelling" daarvoor aub?

Om de verwarring niet uit de wereld te helpen kan ik ook nog zeggen dat ,vooral in West-Vlaanderen, men elf en half zegt als er 11u30 ofte halftwaalf bedoeld wordt. Dat is allemaal heel leuk maar heeft wel al voor pijnlijke, gemiste afspraken gevoerd.

Wat is het Engelse " in tegenstelling" daarvoor aub?

half past eleven

@ Wouter Masselink

Bedankt! Misschien is het wel vanwege die Engelse uitdrukking dat men in het uiterst westelijke deel van België ook van elf en half spreekt. Tijdens de eerste wereldoorlog vochten daar immers jarenlang Britse soldaten aan de zijde der Belgische en Franse troepen

Zehn "auf" drei is me (als Duitse) onbekend. Maar leergierig als ik ben: heb je voorbeelden in teksten hiervan? Ik ken wel het "zehn nach drei" wat inderdaad betekent: tien over drie.

Daarnaast hebben we nog: "Zwanzig nach Drei" wat betekent: tien voor half drie. En "Zwanzig vor Vier" wat betekent: tien over half vier.

(Edit: post aangepast, ik had het precies verkeerd om neergezet - taalvervuiling heet dat - krijg je als je zo lang in Nederland woont).

Zehn "auf" drei is me (als Duitse) onbekend.

Het zal dan vast dialect zijn. En aangezien het in Limburg ook gebruikt wordt, vast dialect uit de buurt van Aachen/Koln.

Wat is het Engelse " in tegenstelling" daarvoor aub?

In het Engels is "half eleven" een afkorting van "half past eleven". Dat wil nog wel eens voor verwarring zorgen onder Nederlanders.

Gedicht von Heinrich Heine:

Von Köllen war ich drei Viertel auf acht



Von Köllen war ich drei Viertel auf acht

Des Morgens fortgereiset;

Wir kamen nach Hagen schon gegen drei,

Da ward zu Mittag gespeiset.



Der Tisch war gedeckt. Hier fand ich ganz

Die altgermanische Küche.

Sei mir gegrüßt, mein Sauerkraut,

Holdselig sind deine Gerüche!



Gestovte Kastanien im grünen Kohl!

So aß ich sie einst bei der Mutter!

Ihr heimischen Stockfische, seid mir gegrüßt!

Wie schwimmt ihr klug in der Butter!



Jedwedem fühlenden Herzen bleibt

Das Vaterland ewig teuer —

Ich liebe auch recht braun geschmort

Die Bücklinge und Eier.



Wie jauchzten die Würste im spritzelnden Fett!

Die Krammetsvögel, die frommen

Gebratenen Englein mit Apfelmus,

Sie zwitscherten mir: "Willkommen!"



"Willkommen, Landsmann" — zwitscherten sie —,

"Bist lange ausgeblieben,

Hast dich mit fremdem Gevögel so lang

In der Fremde herumgetrieben!"



Es stand auf dem Tische eine Gans,

Ein stilles, gemütliches Wesen.

Sie hat vielleicht mich einst geliebt,

Als wir beide noch jung gewesen.



Sie blickte mich an so bedeutungsvoll,

So innig, so treu, so wehe!

Besaß eine schöne Seele gewiß,

Doch war das Fleisch sehr zähe.



Auch einen Schweinskopf trug man auf

In einer zinnernen Schüssel;

Noch immer schmückt man den Schweinen bei uns

Mit Lorbeerblättern den Rüssel.

Ah dank je (jullie), weer wat geleerd!

Dreiviertel eins betekent kwart voor een. Half een wordt dan halb eins (zoals in het Nederlands, maar in tegenstelling tot bijv. het Engels) en soms noemt men kwart over twaalf zelfs viertel eins.

Wikipedia beaamt dat:

http://de.wikipedia.org/wiki/Uhrzeit#Sprechweise en geeft de streken erbij.

Is in het bovenstaande (komische) gedicht van Heinrich Heine

"drei Viertel auf acht" hetzelfde als "Dreiviertel acht" of is het zoals

"physicalattraction" denkt kwart voor 9 (wat ik betwijfel)?

PeterPan schreef:Is in het bovenstaande (komische) gedicht van Heinrich Heine

"drei Viertel auf acht" hetzelfde als "Dreiviertel acht" of is het zoals

"physicalattraction" denkt kwart voor 9 (wat ik betwijfel)?

Heb ik ook al naar zitten zoeken (maar (nog) niet gevonden). Gevoelsmatig ben ik het met "physicalattraction" eens. Omdat "auf" een additie impliceert.

Toch zou je het ook kunnen opvatten als: dreiviertel, auf acht zugehend.

Ik ga nog even verder graven.

Peterpan had, iig wat het "oudere" taalgebruik betreft, denk ik gelijk om te twijfelen:

Een stukje uit Karl May's "der verlorene Sohn" impliceert dat "drieviertel auf acht" in het (inmiddels verouderde taalgebruik) betekent "kwart voor acht":

»Etwa Gift, Säure oder Gas? Ich sage Ihnen: Jetzt ist es an Ihrer Uhr dreiviertel auf Elf. Bin ich um Elf noch nicht bei meinem Sohne, so geht er auf die Polizei und läßt Sie arretiren. So haben wir es besprochen, und so wird es gemacht. Darauf verlassen Sie sich!«

Bron: http://karlmay.leo.org/kmg/primlit/roman/s...hn/sohnl071.htm

Ook dit stukje tekst uit Kurd Lasswitz' "Sternentau" (1909), Hoofdstuk "der Vater" :

Und pünktlich wie immer erschien der Vater um dreiviertel auf sechs Uhr zum Frühstück, das im Sommer in der Veranda eingenommen wurde. Da pflegte es sehr hastig herzugehen; denn um sechs Uhr zeigte sich Kern mit absoluter Sicherheit irgendwo in den Werken und machte seinen Rundgang durch die Fabrik.

impliceert hetzelfde.

Bron: http://gutenberg.spiegel.de/lasswitz/stern...au/sternt07.htm

Maar ik heb nog steeds lichte twijfels dat "dreiviertel auf" in het huidige Duitse taalgebruik (dat ik dus niet ben tegengekomen tot nu toe- misschien in Oostenrijk?) in dezelfde betekenis gebruikt wordt.

In een forum (derStandard.at) stond onder het kopje

viertel auf acht, halb acht, dreiviertel auf acht

de volgende samenvatting:

11:15

oberösterreichisch: "viertel über elf"

wienerisch, süddeutsch...: "viertel zwölf"

piefkinesisch: "viertel nach elf"

Ik vond er ook nog de volgende aardige opmerking:

Waarom spreken we wel van half twaalf, maar niet van half dertien?

Toch zou je het ook kunnen opvatten als: dreiviertel, auf acht zugehend.

Ik weet inderdaad ook niet beter dan dat het 'kwart voor acht' betekent. Nog 15 minuten 'ernaartoe' en dan is het acht uur.