Wat ís filosofie?
De etymologie leert ons dat filosofie samengesteld is uit de Griekse woorden voor vriendschap of liefde (philia) en kennis, wijsheid of ook wel sociale kunde (sophia). Filosofie is dus de liefde voor de wijsheid, d.w.z. het zoeken naar, niet het bezitten van kennis. Filosofie is een proces, een soort onderzoeksactiviteit, geen product. De filosofie heeft geen specifiek studie-object, i.t.t. de alfa-, bèta- en gammawetenschappen. Vele studiegebieden hebben wel een filosofische component. Filosofie kan niet altijd bogen op de wetenschappelijke methoden van experiment en observatie, omdat deze vaak ontoereikend zijn. Onontbeerlijk voor filosofische discussie zijn:
- kritische zin en de bereidheid tot kritisch onderzoek.
- respect voor rationele standaarden
- grondige argumentatie voor een stellingname en tegenargumenten bij kritiek (zie de geboden)
- een gezonde portie nieuwsgierigheid
Metafysica (ook wel: ontologie, zijnsleer)
Dit deel van de filosofie spitst zich bij uitstek toe op onkenbare delen van deze wereld. Wat is bestaan? Hoe bestaat iets? De onderwerpen die aan bod komen hebben betrekking op de aard van het zijn, materie, oorzaak en gevolg, ...
Een aantal vragen ("Wat is alles?", "Wat is niets?", "Wat is tijd?", ...) keert met vaste regelmaat terug en is reeds vrij uitgebreid besproken. Open hieromtrent dan ook geen nieuw topic, maar gebruik de zoekfunctie en kijk of je iets kan bijdragen in een reeds bestaande discussie.
We willen hierbij herhalen dat in dit forum goede argumentatie vereist is. Plaats niet lukraak elke mogelijke ingeving op het forum.
Kennisleer, logica en wetenschapsfilosofie
Kennisleer (of epistemologie) is de tak van de filosofie die zich bezighoudt met de aard, dynamiek en beperkingen van onze kennis en opvattingen, met verantwoording en rationaliteit. Vragen over de aard van onze kennis roepen onvermijdelijk vragen op naar de aard van de (of onze) realiteit. Er zijn dus raakvlakken met de metafysica.
Logica is de wetenschap van de geldige redenering en het argument. Deze onderwerpen kunnen bestudeerd worden via formele taalsystemen die eveneens logica's genoemd worden.
Wetenschapsfilosofie heeft een sterke epistemologische component, en kan vanzelfsprekend niet zonder logische redeneringen. Hoewel wetenschappelijke resultaten door de wetenschap zelf geëvalueerd kunnen worden, worden deze ook door de filosofie bestudeerd, met o.a. aandacht voor de wetenschappelijke methode en de status van wetenschappelijke kennis.
Geschiedenis van de filosofie
Dit subforum is bedoeld voor discussie over de filosofen door de eeuwen heen, maar ook hedendaagse denkers kunnen aan bod komen. Filosofische stromingen, denkbeelden en tradities worden hier onder de loep genomen.
Sociale en praktische filosofie, ethiek
Zoals de naam zelf al zegt, is dit subforum bestemd voor de filosofische studie en discussie van sociaal gedrag en filosofische reflectie op praktische zaken. Ethiek (ook wel moraalfilosofie) handelt over het zoeken naar een verantwoording van een bepaalde handelwijze ten opzichte van medemensen, dieren en de natuur in het algemeen.
Andere vakgebieden
De verschillende subfora omvatten samen een zeer ruim gedeelte van de filosofie. Onderwerpen uit de
taalfilosofie en
filosofie van de geest zullen vaak raakpunten hebben met kennistheoretische of logische vraagstukken, of kunnen vanuit wetenschappelijk oogpunt bekeken worden in respectievelijk het taalkundeforum en het forum psychologie en sociologie. Met
esthetische vraagstukken omtrent schoonheid, kunst en hun eigenschappen kun je in filosofie (het algemene forum) terecht. Hier kun je ook vragen omtrent
retorica plaatsen. Voor
godsdienstfilosofie verwijzen we je naar het forum
theologie en godsdienstfilosofie.