sciencetalk

In mijn boek Chemistry staat in de appendix D een overzicht van de evenwichtsconstanten van vloeibare stoffen.

In die tabel staan onder andere de stoffen phosphoric en pyrophosforic. Enigzings getrokken door het gedeelte pyro, ben ik gaan zoeken waarom dat er staat. Phosphoric, oftewel fosforzuur, is van zichzelf al brandbaar. Met Google naar "pyrophosphoric" kwam ik wel uit bij onder andere [wiki=en]pyrophosphoric acid[/wiki], maar waarom er nu pyro voor staat, kan ik er niet uithalen.

Juist omdat fosforzuur zelf al brandbaar is, vraag ik me af, waarom er bij deze stof, die voorkomt uit de reactie van twee fosformoluculen er pyro voor staat. Wat maakt deze stof extra brandbaar?

Dit is de reactievergelijking: 2H₃PO₄ --> H₄P₂O₇ + H₂O

Waardoor komt het dat pyrophosphoric nog brandbaarder is dan gewoon fosforzuur? Ik zie het niet, maar ben er wel benieuwd naar.

Juist omdat fosforzuur zelf al brandbaar is, vraag ik me af, waarom er bij deze stof, die voorkomt uit de reactie van twee fosformoluculen er pyro voor staat. Wat maakt deze stof extra brandbaar?

Fosfor is brandbaar maar fosforzuur toch niet?

Dat pyro staat niet voor pyrofoor. Je ziet het voorvoegsel ook in pyrodruivenzuur, of pyrozwavelzuur H2S2O7, of pyrosulfiet, of zouten zoals Na2S2O5 van pyrozwaveligzuur, of pyro-arseenzuur H4As2O7, ..... De zuren (voor zover ze bestaan) zijn als het ware een soort van "anhydrides", als ik die term even losjes mag gebruiken (ik weet eigenlijk geen betere benaming).

Fosfor is brandbaar maar fosforzuur toch niet?

Volgens "fosforzuur" op Wikipedia(nl) kan het brandwonden veroorzaken...

Ja, en sommige mensen hebben last van brandend maagzuur.

Maar dit heeft niets met branden in de betekenis van: reactie met zuurstof van doen.

Na even googelen vond ik het volgende:

pyro

A prefix designating compounds formed by heating a compound, usually

with the elimination of water, carbon dioxide, or other simple molecule,

e.g. pyroglutamic acid from glutamic acid.

Bron: http://www.iupac.org/goldbook/P04959.pdf

Let vooral op het onderlijnde gedeelte. "Pyrophosphoric acid" wordt namelijk gevormd door de dehydratie van "phosphoric acid" (= fosforzuur).

De naamgeving van deze stoffen is wat verwarrend. Pyrofosforzuur is een partieel anhydride van fosforzuur, waarbij tussen 2 moleculen fosforzuur 1 watermolecuul is onttrokken. Bijzonder voor fosforzuur is dat het lange ketens anhydrides kan vormen (tri-, tetra- polyfosforzuur en dergelijke), maar er bestaat ook een compleet anydride tetrameer waarbij alle mogelijke water is afgesplitst (P4O10).