sciencetalk

Zijn er regels/voorschriften voor de meervoudsvormen van namen? Lijkt me wel erg lastig, aangezien er quasi oneindig veel "rare" namen zijn.

Maar bijvoorbeeld: stel er zijn twee mensen die beide Emile Ratelband heten. Zeg je dan "de Emile Ratelbands" o.i.d.?

Verbuig je de voor- of achternaam?

Je komt dit trouwens vaak tegen in constructies als "[voetballer 1] en [voetballer 2] zijn de Johan Cruijfs van deze tijd".

Intrigerende vraag.

Ik zou durven stellen (al heb ik geen bron die mijn gelijk bevestigt) dat volgende vuistregels gelden:

• Het meervoud van een persoonsnaam wordt gevormd door '-s' aan de naam toe te voegen:
  
  Voorbeeld 1:
  
  'Mijn neef heet Kevin.'
  
  'Onze familie telt vijf Kevins.'
  
  Voorbeeld 2:
  
  'Mijn naam is Emile Ratelband.'
  
  'Kom jij ook naar de familiereünie van de Ratelbands?'
• Indien de persoonsnaam reeds eindigt op een '-s', '-z' of '-x' wordt het meervoud gevormd door '-en' aan de familienaam toe te voegen:
  
  Voorbeeld 1:
  
  'Mijn nicht heet Els.'
  
  'Onze familie telt vijf Elsen.'
  
  Voorbeeld 2:
  
  'Mijn naam is Emile Janssens.'
  
  'Kom jij ook naar de familiereünie van de Janssensen?'
• Om uitspraaktechnische redenen kan de '-s' verdubbelen of veranderen in een '-z-':
  
  Voorbeeld 1:
  
  'Mijn nicht heet Annelies.'
  
  'Onze familie telt vijf Anneliezen.'
  
  Voorbeeld 2:
  
  'Mijn neef heet Jos.'
  
  'Onze familie telt vijf Jossen?'

Maar wat met persoonsnamen die wel eindigen op een '-s', '-z' of '-x' zonder dat dit te horen is, zoals Jacques of Dutroux (dat laatste wordt 'Dutrouxs')?

PS: Het enige taalkundige naslagwerk dat rept over het meervoud van persoonsnamen is de NederDuitsche Spraakkunst (P. Weiland):

§. 90. In zoo verre een eigennaam niet slechts aan een, maar ook aan meer voorwerpen gegeven wordt, hebben de eigennamen ook een meervoud; bij voorbeeld: ik heb onder mijne kinderen twee Pieters. Ook wanneer een eigennaam ter aanduiding van zekere eigenschap dient, als: de Newtons van onzen tijd - de Alexanders van het Noorden, dat is, de mannen, die in kennis en moed dat geen zijn, wat Newton en Alexander waren.

Bron: http://www.dbnl.org/tekst/weil004nede01/we...4nede01_015.htm

PS: Het enige taalkundige naslagwerk dat rept over het meervoud van persoonsnamen is de NederDuitsche Spraakkunst (P. Weiland):

Ook de ANS heeft het hierover, in een paragraafje dat gaat over het gebruik van eigennamen als soortnamen. Daar staan de twee voorbeeldzinnen:

(5) Er zijn in onze familie wel vijf Japen.

(6) Alle Vermeulens waren op de bruiloft.

Ook Den Hertog in zijn beroemde grammatica heeft het over eigennamen die als soortnamen kunnen worden gebruikt, met de twee voorbeeldzinnen: de oorlog der drie Hendriken; in deze klasse zitten zes Willems en vijf Maria's.

In Rijpma & Schuringa's grammaticastaan de zinnen Kijk die Jannen samen een pret hebben. Hoeveel Trompen komen in onze geschiedenis voor? Vondels zijn 't nog niet, die verzenmakers!.

Ik vermoed eigenlijk dat dergelijke voorbeelden in vrijwel elke spraakkunst te vinden zijn. Ze hebben het dus allemaal wel over meervouden van persoonsnamen, alleen ze doen dat onder de noemer "eigennaam als soortnaam".

Klintersaas, jij zei:

Indien de persoonsnaam reeds eindigt op een '-s', '-z' of '-x' wordt het meervoud gevormd door '-en' aan de familienaam toe te voegen:

Voorbeeld 1:

'Mijn nicht heet Els.'

'Onze familie telt vijf Elsen.'

(...)

Om uitspraaktechnische redenen kan de '-s' verdubbelen of veranderen in een '-z-':

Voorbeeld 1:

'Mijn nicht heet Annelies.'

'Onze familie telt vijf Anneliezen.'

Zou je om uitspraaktechnische redenen niet júist kiezen voor 'Elzen'?

Verder wil ik nog wat toevoegen aan dit onderwerp, al is het geen antwoord op de vraag. Het in het meervoud zetten van namen kan namelijk ook verwarring veroorzaken, denk ik. Stel dat iemand vraagt: 'Heeft die familie ook Harmen?' Doelt hij dan op mensen met de naam Harm of Harmen?

En wat zou bijvoorbeeld het meervoud van Jaques (of hoe je het ook maar schrijft) worden? Jaquesen klinkt namelijk zo raar, en een extra -s hoof je niet..

Je kan de verwarring ook makkelijk omzijlen. Je moet hierbij de zin wel iets langer maken.

voorbeeld:

- Mijn nicht heet Els

- In onze familie zijn er vijf mensen met de naam Els.

Over het algemeen kan je zeggen dat bij de meervoud van namen dezelfde regels gelden als bij elk ander woord die je naar het meervoud wilt omzetten. Er zullen idd enkele uitzonderingen zijn met name bij namen met ouderwetse schrijfwijze of buitenlandse namen.

Maar hoe zit het dan met dubbele namen? Harm-Jan bijvoorbeeld; wordt dit Harm-Jannen of Harms-Jan, of zelfs Harmen (of-s)-Jannen?

Hetzelfde met achternamen. Collot d'Escury bijvoorbeeld: Collots d'Escury? Of Collot d'Escurys?

Bij volledig Nederlandse achternamen zoals Van Bergen Henegouwen, wordt het dan de Van Bergen Henegouwens of wordt het de Van Bergens Henegouwen?

Moeilijke zaak.

Ik vermoed eigenlijk dat dergelijke voorbeelden in vrijwel elke spraakkunst te vinden zijn. Ze hebben het dus allemaal wel over meervouden van persoonsnamen, alleen ze doen dat onder de noemer "eigennaam als soortnaam".

Bedankt voor de aanvullingen. De ANS had ik enkel terloops bekeken.

Zou je om uitspraaktechnische redenen niet júist kiezen voor 'Elzen'?

Toen ik het voorbeeld bedacht was ik van mening van niet, maar hoe langer ik erover nadenk en het hardop uitspreek, hoe meer ik begin te twijfelen. Een ander voorbeeld waar geen twijfel over bestaat:

'Mijn nicht heet Tess.'

'Onze familie telt vijf Tessen.'

En wat zou bijvoorbeeld het meervoud van Jaques (of hoe je het ook maar schrijft) worden? Jaquesen klinkt namelijk zo raar, en een extra -s hoof je niet..

Ik zou voor 'Jacques'' gaan en het dus op dezelfde manier schrijven als je de bezitsvorm van dergelijke namen vormt ('Jacques' bal').

Je kan de verwarring ook makkelijk omzijlen (= omzeilen). Je moet hierbij de zin wel iets langer maken.

Op deze manier kan je élk meervoud omzeilen.

Maar hoe zit het dan met dubbele namen?

Bij dubbele namen wordt enkel het rechterlid in het meervoud gezet:

'Harm-Jannen'

'Collot d'Escury's'

'Van Bergen-Henegouwens'

Ik baseer mij hier op mijn taalgevoel en op de meervoudsvorming van gelijkaardige woorden die geen persoonsnamen zijn, zoals 'hotel-restaurants' en 'singer-songwriters'. Maar dan zit je weer met gevallen als 'pathologen-anatomen' waar beide leden in het meervoud gezet worden.

Je kan de verwarring ook makkelijk omzeilen.

En dat is nu natuurlijk net niet de bedoeling. Ik startte dit topic om het niet meer te hoeven omzeilen

Klintersaas schreef:Bij dubbele namen wordt enkel het rechterlid in het meervoud gezet:

'Harm-Jannen'

'Collot d'Escury's'

'Van Bergen-Henegouwens'

Ik baseer mij hier op mijn taalgevoel en op de meervoudsvorming van gelijkaardige woorden die geen persoonsnamen zijn, zoals 'hotel-restaurants' en 'singer-songwriters'. Maar dan zit je weer met gevallen als 'pathologen-anatomen' waar beide leden in het meervoud gezet worden.

Lijkt me toch ook het meest logische (zoals bijvoorbeeld in "de Van Saksen-Coburgs" (waarbij Van Saksen enkelvoud is)).

Klintersaas schreef:Ik zou durven stellen (al heb ik geen bron die mijn gelijk bevestigt) dat volgende vuistregels gelden:

• Het meervoud van een persoonsnaam wordt gevormd door '-s' aan de naam toe te voegen:
  
  Voorbeeld 1:
  
  'Mijn neef heet Kevin.'
  
  'Onze familie telt vijf Kevins.'
  
  Voorbeeld 2:
  
  'Mijn naam is Emile Ratelband.'
  
  'Kom jij ook naar de familiereünie van de Ratelbands?'
• Indien de persoonsnaam reeds eindigt op een '-s', '-z' of '-x' wordt het meervoud gevormd door '-en' aan de familienaam toe te voegen:
  
  Voorbeeld 1:
  
  'Mijn nicht heet Els.'
  
  'Onze familie telt vijf Elsen.'
  
  Voorbeeld 2:
  
  'Mijn naam is Emile Janssens.'
  
  'Kom jij ook naar de familiereünie van de Janssensen?'
• Om uitspraaktechnische redenen kan de '-s' verdubbelen of veranderen in een '-z-':
  
  Voorbeeld 1:
  
  'Mijn nicht heet Annelies.'
  
  'Onze familie telt vijf Anneliezen.'
  
  Voorbeeld 2:
  
  'Mijn neef heet Jos.'
  
  'Onze familie telt vijf Jossen?'

Maar wat met persoonsnamen die wel eindigen op een '-s', '-z' of '-x' zonder dat dit te horen is, zoals Jacques of Dutroux (dat laatste wordt 'Dutrouxs')?

PS: Het enige taalkundige naslagwerk dat rept over het meervoud van persoonsnamen is de NederDuitsche Spraakkunst (P. Weiland):

Bron: http://www.dbnl.org/tekst/weil004nede01/we...4nede01_015.htm

Als vuistregel staat er dat er een -s achterkomt, maar bijvoorbeeld Jan klinkt niet als het in het meervoud Jans zou worden, dat lijkt me toch Jannen. Hetzelfde geldt met Herman, wordt toch Hermannen denk ik i.p.v. Hermans. Dus ik weet niet in hoeverre deze vuistregel klopt, misschien moet bij de tweede vuistregel ook de uitgang -an worden toegevoegd?

Dus ik weet niet in hoeverre deze vuistregel klopt, misschien moet bij de tweede vuistregel ook de uitgang -an worden toegevoegd?

Denk ik niet. Voor "Jannen" ben ik het (puur op het gevoel) wel met je eens, maar "Hermannen" zou ik niet doen (het lijkt te hard op mannen, maar da's ook weer op gevoel).