sciencetalk

Withdrawn, uneducated and unloved, Frederick collects butterflies and takes photographs. A chance pools win enables him to capture the art student Miranda and keep her in the cellar of the Sussex house he has bought with the windfall. The situation is seen first from the collector's point of view: het thinks the chloroform pad no more vicious than his butterfly net, and patiently waits for the barriers of class and taste that inhibit their love to break down the limbo of of their isolation. She, the creator, desperate for her freedom, tries to understand him but cannot banish her contempt for everything anti-life that he stands for.

Over de auteur...

Ik stel voor dat iedereen, net als vorige keer, eerst kort zijn visie op het boek weergeeft. Daarna kunnen we dan gestructureerd (rond bijvoorbeeld een vraag die ieder stelt) in dicussie treden. Klintersaas mag de spits afbijten.

Wel, zoals iedereen ondertussen waarschijnlijk al weet is The Collector het beste boek dat ik ooit gelezen heb. Het is spannend en achtervolgt je tot lang nadat je het uit hebt, maar het is meer dan alleen maar een goede thriller. Het bevat enkele interessante overpeinzingen over kunst, kunstenaars, kunstliefhebbers en hun plaats in de wereld. Verder zijn de personages ontzettend goed uitgewerkt en gooit het boek heel je beeld van goed en slecht overhoop. Om een recensent te citeren: "Evil has seldom found quite so many excuses for itself and for that reason has seldom been so sinister." Tot slot krijgt het boek een heel nieuwe dimensie als je ook bekend bent met Shakespeares werk, meer bepaald met The Tempest.

Zoals men uit eerdere posten van mij begrepen zal hebben, had ik het boek al gelezen. Ik heb het nu weliswaar niet helemaal overgelezen, maar wel de stukken die mij destijds het meest hadden gegrepen.

Voor mij was dit boek meer dan alleen een psychologische thriller, al was het maar vanwege de knappe opbouw in twee fasen. Eerst het verhaal van de psychopatische Clegg, zijn obsessie voor Miranda en de gijzeling. Dan de verschuiving van het verhaal richting Miranda, waarin zij groeit van een angstig meisje tot een volwassen vrouw.

Er wordt gerefereerd aan verschillende boeken, niet alleen The Tempest. Lezers (en liefhebbers) van die andere boeken gaan daar met een ander oog naar kijken. Ook de verschillende sociale klassen, zo typerend voor Engeland, worden op een goede manier aangeroerd.

"Het beste boek dat ik ooit gelezen heb" zou ik het niet noemen, maar dat is gewoon omdat ik het te moeilijk vind om zovele prachtige boeken die allemaal zo verschillend zijn, tegen mekaar af te zetten. Dit gezegd zijnde, vond ik dit boek toch behoorlijk fantastisch.

Fowles zuigt je eerst mee in de gedachten en gevoelens van de gijzelnemer, en werpt je subtiel de vraag voor de voeten: hoe vreemd is deze man? Staat hij niet griezelig dicht bij ons? Dan gooit hij de boel om, en leer je hem zien zoals de gegijzelde Miranda hem ziet. Tegelijk leer je waarom zij hem ziet zoals ze hem ziet. Tegelijk verkent de auteur haar gedachten en gevoelens, en steunt het geheel op haar zin voor kunst.

In feite doet het label "psychologische thriller" dit boek geen recht, omdat het thriller-aspect eigenlijk van ondergeschikt belang is, al wordt in het tweede deel de beklemming steeds voelbaarder. De schrijver speelt een prachtig spel met het gegeven van de huis-clos.

Daarbij wil ik toch reeds opmerken dat vele auteurs er niet in slagen kunst op zo'n manier in hun boeken te verwerken: het wordt algauw pedante name-dropping. Daarvan is hier gelukkig geen sprake.

Ik vond het een erg goed boek, vooral omdat je het verhaal op twee verschillende manieren beleeft. Eerst bekijk je het verhaal door de ogen van Ferdinand. Je krijgt rechtstreeks toegang tot zijn gevoelens en gedachten, wat maakt dat je je erg goed in hem kunt inleven en dat je makkelijk begrip op kunt brengen voor zijn beslissingen en daden.

Dan beleef je het verhaal vanuit het standpunt van Miranda. Ook haar personage is zeer goed uitgewerkt. Je wordt meegenomen naar haar wereld, een wereld die totaal verschillend is van die van Ferdinand.

John Fowles heeft die twee werelden op een knappe manier tegenover elkaar gezet, zodat je je even goed in Ferdinands wereld als in die van Miranda kunt inleven.

Het verhaal is op een knappe manier geschreven. Hetzelfde verhaal vanuit tweemaal een ander perspectief. Een gruwelijke gebeurtenis, op zich, die ook nog een keer fout afloopt. Wat ik wel grappig vond, was dat Frederick totaal geen grip op Miranda kreeg. Ondanks dat hij haar had opgesloten in een kelder, was hij absoluut niet de machtigste in de "relatie". Daarin vind ik het een goed boek: de schrijver heeft veel kijk op mensen, plaatst ze in een situatie en onderzoekt wat er gebeurd. Waarom heet het boek "the collector"?. Frederick verzamelt vlinders, geen vrouwen. Eén vrouw is nog geen verzameling. Naar mijn mening moet fictie een goed einde hebben. De schrijver heeft alle macht in handen om het verhaal iedere wending te geven, die hij maar wil. En als de schrijver de lezer wil laten griezelen, waarom dat gevoel doorzetten ook nadat het boek uit is?

Ik dacht toch echt dat de boekenclub meer lezers had...

Ja, sorry Yps.

Ik vond het een goed boek. Opvallend voor mij was dat ik Frederick's verhaal in 1 adem las, geboeid, en dat Miranda's verhaal me van begin tot eind vreselijk irriteerde, zoniet verveelde. Mijn sympathie lag duidelijk bij F. Ik kon er niet omheen in Miranda een zelfingenomen, arrogant en egocentrisch persoon te zien die zich interessanter voordeed dan ze eigenlijk is. Ik zie in het boek dus ook een soort boodschap, de boodschap dat het slecht eindigt met mensen die zich beter voordoen dan ze eigenlijk zijn.

Omdat deze bespreking anders stil valt, neem ik maar de vrijheid om al te reageren op het gezegde.

Waarom heet het boek "the collector"?. Frederick verzamelt vlinders, geen vrouwen. Eén vrouw is nog geen verzameling.

Het zit 'm iets dieper volgens mij. De manier waarop Frederick Miranda gevangen heeft genomen, vertoont gelijkenissen met de manier waarop hij vlinders verzamelt, waarop verzamelaars met kunst omgaan (zoals ook in het boek naar voor komt). Het gaat hem om de rigide houding t.o.v. het object, of dat nu een unicum is of een deel van een uitgebreidere collectie.

Naar mijn mening moet fictie een goed einde hebben. De schrijver heeft alle macht in handen om het verhaal iedere wending te geven, die hij maar wil. En als de schrijver de lezer wil laten griezelen, waarom dat gevoel doorzetten ook nadat het boek uit is?

Ik vond het einde prima. Het geeft aan: "Hij is ermee weggekomen. Zo gemakkelijk ging het. Niets let hem eigenlijk om het nog een keer te doen." Door zo'n einde te gebruiken bewerkt Fowles dat je blijft doordenken over het boek. Ik denk dat een happy end hier eigenlijk onmogelijk was. Tenzij Miranda was vrijgekomen. Maar naar mijn gevoel zijn alle gebeurtenissen een prelude op de dood van Miranda (die eigenlijk allesbehalve als climax is opgezet).

Ik vond het een goed boek. Opvallend voor mij was dat ik Frederick's verhaal in 1 adem las, geboeid, en dat Miranda's verhaal me van begin tot eind vreselijk irriteerde, zoniet verveelde. Mijn sympathie lag duidelijk bij F. Ik kon er niet omheen in Miranda een zelfingenomen, arrogant en egocentrisch persoon te zien die zich interessanter voordeed dan ze eigenlijk is. Ik zie in het boek dus ook een soort boodschap, de boodschap dat het slecht eindigt met mensen die zich beter voordoen dan ze eigenlijk zijn.

Ik denk dat Miranda eigenlijk gewoon zoekende was. Als je zo op jezelf teruggeworpen wordt, hoe ga je daar dan mee om? Ik denk dat Miranda in de kelder een soort rijpingsproces onderging: ze was niet vrij van egocentrisme, maar ze beseft dat ook. Maar ze is geen lege doos, en dat stoort Frederick. Ze heeft geprobeerd wat binnen haar macht lag.

Het zit 'm iets dieper volgens mij. De manier waarop Frederick Miranda gevangen heeft genomen, vertoont gelijkenissen met de manier waarop hij vlinders verzamelt, waarop verzamelaars met kunst omgaan (zoals ook in het boek naar voor komt). Het gaat hem om de rigide houding t.o.v. het object, of dat nu een unicum is of een deel van een uitgebreidere collectie.

Frederick had op geen enkel moment in het boek de intentie Miranda om het leven te brengen, daarin had hij toch ander gedrag dan hij had als verzamelaar van vlinders. Frederick wilde niet meer met Miranda dan naar haar kijken en haar voor hemzelf te hebben. Dat wil een verzamelaar ook, maar daar is een verzamelaar niet uniek in. Een kind wil zijn ouders alleen voor hemzelf hebben. Vaak is het onderdeel van een liefdes relatie dat de partners beloven alleen interesse in elkaar hebben.

Ik vond het einde prima. Het geeft aan: "Hij is ermee weggekomen. Zo gemakkelijk ging het. Niets let hem eigenlijk om het nog een keer te doen." Door zo'n einde te gebruiken bewerkt Fowles dat je blijft doordenken over het boek. Ik denk dat een happy end hier eigenlijk onmogelijk was. Tenzij Miranda was vrijgekomen. Maar naar mijn gevoel zijn alle gebeurtenissen een prelude op de dood van Miranda (die eigenlijk allesbehalve als climax is opgezet).

Een open eind, dus we denken door over het boek. Waarover wil de schrijver dan dat we doordenken? Wil de schrijver ons aanmoedigen de kelders te inspecteren bij mensen die (vlinders) verzamelen? Dat zal toch wel niet de bedoeling van de schrijver zijn geweest. Een open eind, als aanzet om zelf na te denken, vooruit, maar in dit boek zie ik in het open einde geen vraagstelling, waar ik iets mee kan.

Frederick had op geen enkel moment in het boek de intentie Miranda om het leven te brengen, daarin had hij toch ander gedrag dan hij had als verzamelaar van vlinders. Frederick wilde niet meer met Miranda dan naar haar kijken en haar voor hemzelf te hebben. Dat wil een verzamelaar ook, maar daar is een verzamelaar niet uniek in. Een kind wil zijn ouders alleen voor hemzelf hebben. Vaak is het onderdeel van een liefdes relatie dat de partners beloven alleen interesse in elkaar hebben.

Het kind leert gauw genoeg dat mama en papa niet alleen "van hem" zijn. Trouw in een partnerrelatie valt toch niet te vergelijken met de manier waarop Frederick omgaat met het object van zijn liefde? Ik zei het al: hij staat zeer dicht bij ons, maar hij voelt zich niet gebonden door de sociale conventies die ons geweten vormen (althans, slechts een aantal: hij heeft wel een zeker idee over bepaalde "deugden"). Dat kan je ergens een bewonderenswaardige positie noemen, maar het is er een die gevaar voor anderen betekent.

Wat maakt de verzamelaar dan uniek? Alleen een bepaalde kwantiteit? Nee, je noemt het hier al: de verzamelaar heeft zijn verzameling om naar te kijken en om te hebben. En dat laatste is het kenmerk van de verzamelaar, althans dat lijkt mij de rationale van dit boek. Want hij wil Miranda hebben. Haar dood was niet zijn intentie, maar in feite is dat bij de vlinders ook niet het geval, daar is het a means to an end, zoals Miranda's gevangenschap dat is.

Een open eind, dus we denken door over het boek. Waarover wil de schrijver dan dat we doordenken? Wil de schrijver ons aanmoedigen de kelders te inspecteren bij mensen die (vlinders) verzamelen? Dat zal toch wel niet de bedoeling van de schrijver zijn geweest. Een open eind, als aanzet om zelf na te denken, vooruit, maar in dit boek zie ik in het open einde geen vraagstelling, waar ik iets mee kan.

Ik wel, omdat er in dit boek veel verstopt zit tussen de regels. Wat had jij een beter einde gevonden?

Een verzamelaar is iemand die een collectie van een bepaald type voorwerpen aanlegt. Eén voorwerp willen bezitten, maakt iemand nog geen verzamelaar wat mij betreft.

... Wat had jij een beter einde gevonden?

Ik had graag gelezen dat Ferdinand zou zijn opgepakt. Dat zou een prettig einde zijn. Daarnaast doet het boek me snakken naar de reactie van de buitenwereld. Het verhaal geschreven vanuit Ferdinand en Miranda is zo geïsoleerd. Wat is er allemaal gebeurd buiten hun twee: zijn er zoekacties geweest, welke emoties hebben de vrienden gehad, die Miranda misten.

Het open einde van dit boek geeft mij geen vraagstelling waar ik iets mee kan. Het boek is knap geschreven, doet me emoties beleven. Het boek is de fantasie van de schrijver, het doet griezelen als een kermisattractie. Aan het einde van een kermisattractie sta ik graag weer veilig op de grond om verder te gaan. Het open eind van dit boek is alsof ik in een kermisattractie ben gestapt, die ergens bovenaan stopt.

Welke vragen roept het boek bij jou op?

... Mijn sympathie lag duidelijk bij F. ...

Ferdinand heeft Miranda met geweld gevangen gezet. Is dat niet voldoende reden om te kiezen voor Miranda, en tegen Ferdinand?

Welke vragen roept het boek bij jou op?

Het zijn niet zozeer specifieke vragen, maar dit boek bevat toch veel stof tot nadenken: de geest van de moordenaar, sociale conventies, kunst, klassen, ...

Wat ik wel grappig vond, was dat Frederick totaal geen grip op Miranda kreeg. Ondanks dat hij haar had opgesloten in een kelder, was hij absoluut niet de machtigste in de "relatie".

Iets gelijkaardigs komt trouwens ook naar voor in Zwavelzuur van Amélie Nothomb, dat ik deze week heb gelezen. Daar gaat het over een reality-tv-programma waarin de setting een concentratiekamp is, en waarin één van de kapo's liefde opvat voor een gevangene, maar die met geweld probeert af te dwingen. Ook een aanrader, leest als een trein.

Deze bespreking is blijkbaar al flink gevorderd.

Waarom heet het boek "the collector"?. Frederick verzamelt vlinders, geen vrouwen. Eén vrouw is nog geen verzameling.

In de discussie "verzamelaar of niet" sta ik aan ypsilons kant. Ik ben het met hem eens dat je dieper moet kijken om de vergelijking met een verzamelaar volledig tot zijn recht te laten komen, zoals hij [snapback]406738' target='_self'>hier</a> ook zegt. Verder heb ik hier nog aan toe te voegen dat er op het einde van het boek gezinspeeld wordt op een herhaling van de feiten (zijn plannen om Marian te ontvoeren). En wellicht blijft het daar niet bij, maar zal hij, nadat ook Marian gestorven is, steeds nieuwe meisjes ontvoeren en begeren totdat hij gearresteerd wordt (als dat al ooit gebeurt). Op deze manier kan confusie zich hopelijk ook verzoenen met de titel.

En als de schrijver de lezer wil laten griezelen, waarom dat gevoel doorzetten ook nadat het boek uit is?

Hier volg ik je even niet. Kan je deze uitspraak toelichten a.u.b.?

Ik vond het een goed boek. Opvallend voor mij was dat ik Frederick's verhaal in 1 adem las, geboeid, en dat Miranda's verhaal me van begin tot eind vreselijk irriteerde, zoniet verveelde.

Deze mening kom ik vaak tegen bij mensen die dit boek ook hebben gelezen. Dat komt waarschijnlijk omdat er in het tweede deel minder vaart zit en dezelfde zaken herhaaldelijk terugkeren. Toch kan je er niet om heen dat dit deel eigenlijk het belangrijkste gedeelte van het boek is. The Collector is eigenlijk meer het verhaal van het verzamelobject dan van de verzamelaar.

Mijn sympathie lag duidelijk bij F.

Sympathie is een groot woord, maar doorheen het hele boek kon ik wel begrip opbrengen voor Fredericks gedrag en persoonlijkheid. Dat deed me denken aan The silence of the lambs waar je (ik althans) ook een zekere sympathie krijgt voor Hannibal Lecter, door zijn verfijndheid en zijn uitstraling. Frederick is echter geen persoon waarvoor ik begrip zou wíllen opbrengen, dus ik hoopte eigenlijk stiekem dat hij iets werkelijk misdadigs zou doen (zoals Miranda aanranden) zodat ik een reden zou hebben om hem te verachten. Op het einde van het boek kreeg ik die reden. Fredericks reactie na het lezen van Miranda's dagboek, het als sneeuw voor de zon verdwijnen van zijn liefde voor haar en de zaken die hij zichzelf continu wijsmaakt deden al mijn begrip voor hem verdwijnen. Frederick is - meer nog dan een zielige, zieke, hulpbehoevende persoon - een uiterst gevaarlijke psychopaat (iets wat ypsilon [snapback]406904' target='_self'>hier[/url] ook al min of meer aanhaalde).

Ik kon er niet omheen in Miranda een zelfingenomen, arrogant en egocentrisch persoon te zien die zich interessanter voordeed dan ze eigenlijk is.

Ook hier ben ik het eens met ypsilon. Miranda is een bijzondere persoonlijkheid die in een bijzondere situatie terechtkomt. Ze beseft haar eigen gebreken zeer goed. Verder vind ik ypsilons omschrijving "zoekende" erg treffend.

Ik zie in het boek dus ook een soort boodschap, de boodschap dat het slecht eindigt met mensen die zich beter voordoen dan ze eigenlijk zijn.

Dat is een nogal simplistische moraal, die ik eerder met een sprookje dan met een literair hoogstandje als The Collector associeer.

Ik vond het einde prima. Het geeft aan: "Hij is ermee weggekomen. Zo gemakkelijk ging het. Niets let hem eigenlijk om het nog een keer te doen."

Opnieuw ben ik het met je eens. Een einde waarbij Miranda ontsnapt en/of Frederick gearresteerd zou zijn is veel te stereotiep. Waarom zou "het goede" steeds moeten triomferen?

Een open eind, dus we denken door over het boek. Waarover wil de schrijver dan dat we doordenken? Wil de schrijver ons aanmoedigen de kelders te inspecteren bij mensen die (vlinders) verzamelen? Dat zal toch wel niet de bedoeling van de schrijver zijn geweest. Een open eind, als aanzet om zelf na te denken, vooruit, maar in dit boek zie ik in het open einde geen vraagstelling, waar ik iets mee kan.

Ik zie er genoeg? Heeft Frederick Marian uiteindelijk ontvoerd? Indien ja: hoe is dat verder verlopen, indien nee: wat heeft hij dan wel gedaan? Wordt Miranda's lijk ooit teruggevonden? Wordt Frederick gearresteerd? Verder kan je ook nadenken over de algemene concepten van het boek, waarvan ypsilon er [snapback]407010' target='_self'>hier[/url] al enkele noemde.

Daarnaast doet het boek me snakken naar de reactie van de buitenwereld. Het verhaal geschreven vanuit Ferdinand en Miranda is zo geïsoleerd. Wat is er allemaal gebeurd buiten hun twee: zijn er zoekacties geweest, welke emoties hebben de vrienden gehad, die Miranda misten.

Hier kan ik je in volgen. Maar de reactie van de buitenwereld is nu juist een van de zaken waarover je kan nadenken dankzij het open einde.

Sympathie is een groot woord, maar doorheen het hele boek kon ik wel begrip opbrengen voor Fredericks gedrag en persoonlijkheid. Dat deed me denken aan The silence of the lambs waar je (ik althans) ook een zekere sympathie krijgt voor Hannibal Lecter, door zijn verfijndheid en zijn uitstraling. Frederick is echter geen persoon waarvoor ik begrip zou wíllen opbrengen, dus ik hoopte eigenlijk stiekem dat hij iets werkelijk misdadigs zou doen (zoals Miranda aanranden) zodat ik een reden zou hebben om hem te verachten. Op het einde van het boek kreeg ik die reden. Fredericks reactie na het lezen van Miranda's dagboek, het als sneeuw voor de zon verdwijnen van zijn liefde voor haar en de zaken die hij zichzelf continu wijsmaakt deden al mijn begrip voor hem verdwijnen. Frederick is - meer nog dan een zielige, zieke, hulpbehoevende persoon - een uiterst gevaarlijke psychopaat (iets wat ypsilon [snapback]406904' target='_self'>hier</a> ook al min of meer aanhaalde).

Vreemd eigenlijk, als je erover nadenkt: Hannibal is inderdaad iemand waarvoor je gemakkelijk bewondering opvat. Frederick is dat zeer expliciet niet. Je zou kunnen stellen dat de inhoud van zijn "kwaad" (om het even zo te noemen) eigenlijk zeer middelmatig is: petty-bourgeois, zonder smaak die naam waardig (om me er ook even boven te plaatsen), zonder werkelijke passie, zonder enig extravagant kenmerk. Het is eerder de vormelijke manier van zijn "kwaad" die vreemd is.

[opleidingsdeformatie]Ik weet niet of Frederick bestempeld mag worden als een psychopaat. Hij ontbeert de meeste kenmerken die onder factor één geschaard worden in de bekende checklist van Hare: het charmante is afwezig, zijn zelfwaarde is praktisch nihil, hij is niet manipulatief, etc. (kenmerken waar Hannibal Lecter haast prototypisch voor is).[/opleidingsdeformatie]

Hier kan ik je in volgen. Maar de reactie van de buitenwereld is nu juist een van de zaken waarover je kan nadenken dankzij het open einde.

Het feit dat je snakt naar een reactie van de buitenwereld maakt denk ik juist deel uit van het huis clos-gegeven.

Edit: Er loopt nog steeds wat mis met geneste quotes.