sciencetalk

Pas had ik het met iemand over een schakelaar met een oriëntatielampje (inbouwschakelmateriaal), het was een wisselschakelaar met een klein lampje erin. Het lampje zou moeten branden wanneer het geschakelde lichtpunt uit is. Op die manier zie je dus in het donker waar de schakelaar zit.

Nu wilden we van dit lampje een controlelampje maken. Dan dient het lampje dus te branden wanneer het geschakelde lichtpunt AAN is. We kwamen er niet uit hoe dat zou moeten.

De achterkant van de schakelaar ziet er schematisch als volgt uit:

[attachment=2281:schakela...t_lampje.gif]

L = Lijn in

A1 = aansluitpunt 1

A2 = aansluitpunt 2

C = lampje

Uitgaande van een enkelpolige schakeling (dus geen wissel-/hotelschakeling) sluit je de fase (bruin) aan op L, en de schakeldraad (zwart) op A1 of A2.

Laten we er bij de rest van de discussie vanuit gaan dat het geschakelde punt op A1 is aangesloten.

Nu zijn er draadjes gesoldeerd tussen het lampje C en A1, en tussen het lampje C en A2. Verder leek er volgens een (slechte) bijgeleverde tekening een weerstand in serie met het lampje C te staan.

Nu heb ik 2 vragen:

1. Hoe werkt dit eigenlijk?
2. Is dit zo aan te passen dat het oriëntatielampje een controlelampje wordt?

Er zijn meerdere manieren waarop zoiets geschakeld kan worden. Voor een orientatielampje dat -uit- gaat als het licht aan is, wordt soms gekozen het lampje (plus weerstand) gewoon over de schakelaar te plaatsen. Als de schakelaar open is loopt de stroom door lampje en via de belasting naar de nul.

Deze schakeling is niet aan te passen naar een situatie waarin het lampje gelijktijdig brandt met het licht, tenzij je het lampje kunt verbinden met de nul, die normaliter niet door de schakelaar loopt.

In een wisselschakeling staat het lampje tussen de beide wisseldraden. In de uitstand is de ene wisseldraad verbonden met de fase, de andere is via de belasting verbonden met de nul, en dan brandt het gidslichtje.

Wil je hetzelfde doen met een enkelvoudige schakeling, dan hang je de te schakelen lamp op A1, en moet je A2 doorverbinden met L om hetzelfde effect te krijgen.

Maar je wilt het lichtje net andersom schakelen. Dan moet je dus de aansluiting van het lichtje dat nu aan A2 zit verbinden met de nul. Of dit zonder meer mogelijk is hangt af van de constructie van de schakelaar. Daarbij moet je bedenken dat een wijziging van de schakelaar een inbreuk kan betekenen op de veiligheidsvoorschriften. Dus bezint eer ge begint.

De weerstand die in serie staat met het lichtje is nodig omdat het lichtje zelf waarschijnlijk een neonpitje is. De weerstand dient daarbij als stroombegrenzing. (zelfde principe als een spanningzoeker)