sciencetalk

De Huygens- of contrabarometer is een uitvinding van onze landgenoot Christiaan Huygens (1670). Het systeem werkt met twee, aan de onderzijde verbonden, buizen die gevuld zijn met kwik en gekleurde olie met een gering soortelijk gewicht. Deze olie dient als aanwijsvloeistof en drijft op het kwik. Ter hoogte van het scheidingsvlak tussen kwik en olie is de buis verbreed tot een reservoirtje. Helemaal bovenin de rechterbuis bevindt zich een opening dien de luchtdruk in staat stelt invloed uit te oefenen op het kwikniveau in het reservoir onderin.

Door het grote verschil tussen de binnendiameter van dat reservoir en die van de buis daarboven wordt er in die dunne buis door de lichte olie een forse aanwijsvergroting bereikt, soms wel met faktor 10. Dit wil zeggen:

Eén millimeter hoogteverschil in de kwikbuis is dan één centimeter op de afleesschaal van de contrabarometer van Huygens.

Belangrijkste kenmerk van een contrabarometer is dat deze het stijgen van de luchtdruk niet van beneden naar boven, maar omgekeerd, dus van boven naar beneden aangeeft. Vandaar de benaming contrabarometer. Het is en blijft een typisch Nederlands instrument. In het buitenland zult u deze barometer niet snel aantreffen. Het contrasysteem is namelijk niet geschikt voor gebruik in hooggelegen gebieden. Daar is de lucht immers ijler en de gemiddelde luchtdruk lager. Bij hoogten van meer dan 100 meter boven zeeniveau zal er vroeger of later olie weglopen uit de rechtse buis.