Inleiding
Antibiotica zijn geneesmiddelen die infecties veroorzaakt door bacteriën bestrijden. Ze hebben een cruciale rol gespeeld in de moderne geneeskunde door het effectief behandelen van bacteriële infecties en het redden van talloze levens. Dit artikel onderzoekt wat antibiotica zijn, hoe ze werken, de medische principes erachter, wie ze heeft ontdekt en wanneer, en wanneer antibiotica niet effectief zijn.
Wat zijn antibiotica?
Antibiotica zijn stoffen die bacteriën doden of hun groei remmen. Ze worden ingezet bij de behandeling van bacteriële infecties zoals longontsteking, blaasontsteking en huidinfecties. Antibiotica zijn specifiek gericht op bacteriën en zijn niet effectief tegen virale infecties zoals griep of verkoudheid.
Uitleg van het RIVM over hoe antibiotica werken
Hoe werken antibiotica?
Antibiotica werken op verschillende manieren om bacteriën te bestrijden:
-
Remming van celwandsynthese: Sommige antibiotica, zoals penicillines, verhinderen de vorming van de bacteriële celwand, wat leidt tot het afsterven van de bacterie.
-
Remming van eiwitsynthese: Andere antibiotica blokkeren de eiwitproductie binnen de bacterie, waardoor deze niet kan groeien of zich kan vermenigvuldigen.
-
Beschadiging van de celmembraan: Bepaalde antibiotica verstoren de integriteit van de bacteriële celmembraan, wat leidt tot celdood.
-
Remming van nucleïnezuursynthese: Sommige antibiotica voorkomen dat bacteriën DNA of RNA kunnen aanmaken, wat essentieel is voor hun overleving en reproductie.
De medische principes achter antibiotica
Antibiotica zijn effectief tegen bacteriën omdat ze specifieke structuren of processen in bacteriële cellen aanvallen die verschillen van die in menselijke cellen. Dit maakt het mogelijk om bacteriën te doden of hun groei te remmen zonder de menselijke cellen significant te beschadigen. Het is echter essentieel om antibiotica op de juiste manier te gebruiken om de ontwikkeling van resistentie te voorkomen.
Wie heeft antibiotica uitgevonden en wanneer?
In 1928 ontdekte de Britse arts-bacterioloog Alexander Fleming per toeval penicilline, het eerste echte antibioticum. Hij merkte op dat een schimmel, Penicillium notatum, de groei van bacteriën op een kweekplaat verhinderde. Deze ontdekking leidde tot de ontwikkeling van penicilline als geneesmiddel, wat een revolutie teweegbracht in de behandeling van bacteriële infecties.
Wanneer werkt antibiotica niet?
Antibiotica zijn niet effectief tegen virale infecties zoals verkoudheid, griep of waterpokken. Het gebruik van antibiotica bij dergelijke infecties is onnodig en kan bijdragen aan de ontwikkeling van antibioticaresistentie. Daarnaast kunnen bacteriën resistent worden tegen antibiotica, wat betekent dat de medicijnen niet langer effectief zijn tegen deze bacteriën. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer antibiotica te vaak of onjuist worden gebruikt.
Afsluiting
Antibiotica zijn krachtige middelen die bacteriële infecties effectief kunnen behandelen. Het is echter van groot belang ze verantwoord te gebruiken om hun effectiviteit te behouden en de opkomst van resistente bacteriën te voorkomen. Bij twijfel over het gebruik van antibiotica is het raadzaam professioneel medisch advies in te winnen.
Bronnen:
