michielfromhere
Artikelen: 0
Berichten: 31
Lid geworden op: wo 09 jan 2008, 22:53

De leer van Kant

De naam Kant wordt alom genoemd en het is mij inmiddels wel duidelijk dat hij een van de belangrijkste filosofen was.

Ik zou graag een indruk krijgen van zijn gedachtegoed, er enigszins een beeld van krijgen en het zo mogelijk in grote lijnen begrijpen.

Wat kan ik dan het beste lezen? Is er een boek dat zijn leer op betrekkelijk eenvoudige wijze uitlegt? Of heeft hij zelf echt heel duidelijk een werk waarin hij het duidelijk maakt? Ik heb namelijk niet de tijd om alle werken door te lezen, ik weet van Schopenhauer dat zijn hoofdwerk duizenden pagina's telt: door zulke lappen kom ik nooit heen, daarom lees ik graag heel gericht ;-).
Gebruikersavatar
ypsilon
Artikelen: 0
Berichten: 11.085
Lid geworden op: za 30 dec 2006, 18:03

Re: De leer van Kant

Dan denk ik dat het nogal zwaar zal uitvallen om iets van Kant zelf te gaan lezen (al zou je dat desgewenst via deze links kunnen doen) ... Een snelle google-zoektocht levert één en ander op:

Kants metafysica (Engels)

Kants esthetica (Engels)

Entries voor "Kant" in de Stanford Encyclopedia of Philosophy
Gebruikersavatar
Snow white
Artikelen: 0
Berichten: 182
Lid geworden op: zo 10 aug 2008, 21:28

Re: De leer van Kant

Afhankelijk van hoe je de definities legt, is Kant inderdaad een invloedrijk figuur.

Ik wil je het ironische advies geven juist niet te zeer Kants werk te lezen wanneer je een betere indruk van zijn gedachtengoed wenst. Ikzelf was een tijdje helemaal verliefd op Descartes en met heel veel geploeter heb ik zijn Discours gelezen en samengevat (in het Frans, ik bestierf het).

Uiteindelijk leerde ik Descartes pas kennen door over hem te lezen. Natuurlijk ben je dan afhankelijk van derden. Je bent afhankelijk van hun interpretaties en van hetgeen zij hun accent op leggen. Toch kunnen biografieen (geen auto~) en van die bibliotheekboekjes je helpen deze filosoof vanuit een bepaald perspectief te zien.

In Kants eigen werk zal je bijv. ongetwijfeld zijn gedachtengoed tegenkomen, maar je mist de context. Een beschouwing of uiteenzetting rondom Kant brengt juist deze gegevens in kaart. In wat voor periode en context leefde hij? Wat speelde er in zijn omgeving in de tijd dat hij zijn ideeen uitwerkte? Via welke weg oefende hij postuum invloed uit op anderen? Het antwoord op dit soort vragen vind je pas wanneer je je indirect op zijn werk richt. Wanneer je op de hoogte bent van die contextuele factoren kan je je altijd nog op het directe werk richten. Je zal het werk daardoor in een ander licht zien dan wanneer je vanuit je huidige denken aan zijn teksten begint.

Ik kan het niet laten je toch een tip te geven: de reeks Filosofie (die vijf dikke paperbacks met gele rug) en daarvan boek 3, ''verlichting en kritiek, 18de en 19de eeuw''. Kant beslaat de eerste 224 bladzijden, dus het lijkt me de moeite waard. Uit vijf van zijn werken zijn de 'belangrijkste' passages gequote.

(het gaat om de werken 'kritiek van de zuivere reden', 'fundering voor de metafysica van de zeden', 'naar de eeuwige vrede', 'de religie binnen de grenzen van de rede' en 'over schoonheid')
I'm anemic when I'm happy. I loose my way everyday. My memories of time are empty - ML
Gebruikersavatar
yopi
Artikelen: 0
Berichten: 106
Lid geworden op: wo 22 aug 2007, 16:09

Re: De leer van Kant

Misschien inmiddels overbodig, maar de beste inleiding in Kant's gedachten die ik ken is:

Roger Scruton Kant Lemniscaat

In de reeks 'kopstukken filosofie' ..

Scruton legt mooi uit hoe Kant een tussenweg vindt tussen de empiristen, die alleen de zintuigen willen laten gelden, en de rationalisten, die alleen het verstand willen laten gelden.

Bovendien laat hij heel goed de vraag van Kant uit zijn eerste 'Kritik' uitkomen:

Is synthetische kennis a-priori mogelijk?

Het synthetische redeneren zit bij de empiristen en het analytische bij de rationalisten. Hoe breien we dat aan elkaar?

Een grove versimpeling natuurlijk in deze paar zinnen ..
Gebruikersavatar
bobbyjong
Artikelen: 0
Berichten: 377
Lid geworden op: za 02 aug 2008, 22:29

Re: De leer van Kant

ik zou eens proberen met de nederlandse vertaling van Kants hoofdwerk: de kritiek van de zuivere rede

En je moet vooral niet denken dat het moeilijk is, want dan is het bij voorbaat al onbegonnen werk!
Benedict Broere
Artikelen: 0
Berichten: 509
Lid geworden op: do 24 mar 2005, 21:19

Re: De leer van Kant

Kant dacht dat wij de wereld ervaren als via een mentale matrijs opgebouwd uit ideeen als Tijd, Ruimte, Causaliteit, Eenheid, Veelheid, enzovoort. Inmiddels is dat volstrekt achterhaald, want er is nooit iets van gebleken in psychologisch onderzoek. Storig geeft volgens mij nog steeds de beste inleiding.
Het uiteengaande en het samenkomende en daaruit de schoonste harmonie - Heraclitus
Gebruikersavatar
bobbyjong
Artikelen: 0
Berichten: 377
Lid geworden op: za 02 aug 2008, 22:29

Re: De leer van Kant

Inmiddels is dat volstrekt achterhaald, want er is nooit iets van gebleken in psychologisch onderzoek.
Wat is exact achterhaald volgens jou? kan je wat duidelijker zijn? Kant komt voornamelijk tot de conclusie dat wij alles waarnemen door onze subjectieve zintuigen. We kunnen dus niets zeggen over de objectieve dingen.

ik geloof niet dat psychologisch onderzoek iets kan zeggen over hetgeen wij (mensen) kunnen waarnemen met betrekking op de werkelijke objecten.
Gebruikersavatar
Kritiek
Artikelen: 0
Berichten: 88
Lid geworden op: ma 22 dec 2008, 13:25

Re: De leer van Kant

Zeg Bobby,
Kant komt voornamelijk tot de conclusie dat wij alles waarnemen door onze subjectieve zintuigen.
Ben ik met je eens, maar
We kunnen dus niets zeggen over de objectieve dingen.
Is echt niet waar. Kant geeft aan dat we niet met zekerheid kunnen zeggen of wat we denken waar is, maar middels de volgende redenatie:

Major premisse = regel door het verstand

Minor premisse = waarneming

Conclusie = regel door het verstand is op het object betrokken

De verhouding tussen de major en de minor premisse bepaalt dan of het syllogisme een categorische, hypothetische of disjunctieve conclusie behelst.

Nu goed, zoals gezegd: Kant stelt dat we niet met zekerheid kunnen zeggen wat de dingen zijn, maar hij zegt ook dat hij een idealist is en denkt dat onze gedachten dus daadwerkelijk gebaseerd zijn op iets buiten ons. Middels de waarneming worden de gedachte-objecten dan verbonden aan (de waarneming van) het object.

:D
Mankind censure injustice fearing that they may be the victims of it, and not because they shrink from committing it.

~Plato, The Republic
Gebruikersavatar
bobbyjong
Artikelen: 0
Berichten: 377
Lid geworden op: za 02 aug 2008, 22:29

Re: De leer van Kant

Je hebt gelijk Kritiek: ik zal mijn zin veranderen:
We kunnen dus niets met zekerheid zeggen over de objectieve dingen.
zo beter?
Gebruikersavatar
ypsilon
Artikelen: 0
Berichten: 11.085
Lid geworden op: za 30 dec 2006, 18:03

Re: De leer van Kant

Kant dacht dat wij de wereld ervaren als via een mentale matrijs opgebouwd uit ideeen als Tijd, Ruimte, Causaliteit, Eenheid, Veelheid, enzovoort. Inmiddels is dat volstrekt achterhaald, want er is nooit iets van gebleken in psychologisch onderzoek. Storig geeft volgens mij nog steeds de beste inleiding.
Kun je dit wat toelichten? Want de psychologie doet wel degelijk onderzoek naar zaken die bij kant als die mentale categorieën gezien worden.
Kant komt voornamelijk tot de conclusie dat wij alles waarnemen door onze subjectieve zintuigen. We kunnen dus niets zeggen over de objectieve dingen.
Ik weet niet of dit jouw lezing van Kant is, en of je het ermee eens bent, maar volgens mij zegt Kant dat we het ding an sich niet kunnen kennen. Ik weet niet of dat voor Kant betekent dat we er niets over kunnen zeggen. Dat zou een conclusie zijn die ik niet onderschrijf. Onze modellen (met wetenschap voorop, maar ook onze eenvoudige subjectieve modellen uit het dagelijks leven) zeggen wel degelijk iets over het object an sich, zonder er eventueel gelijk aan te zijn.
ik geloof niet dat psychologisch onderzoek iets kan zeggen over hetgeen wij (mensen) kunnen waarnemen met betrekking op de werkelijke objecten.
Je hoeft het object an sich niet te kennen om dit te kunnen bestuderen. Modellen van die dingen worden voorzien door verschillende wetenschappen, en modellen van het functioneren van onze waarneming worden verzorgd door de psychologie.
Benedict Broere
Artikelen: 0
Berichten: 509
Lid geworden op: do 24 mar 2005, 21:19

Re: De leer van Kant

Bobbyjong,

Zintuigen - ogen, oren, huid, enz. - vormen tezamen iets heel anders dan die mentale matrijs (Zuivere Rede) waar Kant het over heeft. En ik zie nergens een psycholoog die hem daarin bevestigt. Jij wel? Dan zou ik dat graag weten.

Kritiek,

Kant heeft nooit betwijfeld dat de werkelijkheid op zichzelf, het Ding an sich, er ook daadwerkelijk is, maar zijn filosofie heeft wel nog eens extra benadrukt dat die werkelijkheid er alleen is, voor ons, zoals wij althans haar ervaren, via onszelf.

Trouwens, mentale processen zoals analyse en synthese, en die reeds eerder gesignaleerd zijn door ik meen Leibniz en Aristoteles, en die ook een belangrijke rol spelen in de filosofie van Kant, komt men wel tegen in psychologisch onderzoek - zie bijvoorbeeld Roger Sperry.
Het uiteengaande en het samenkomende en daaruit de schoonste harmonie - Heraclitus
Gebruikersavatar
ypsilon
Artikelen: 0
Berichten: 11.085
Lid geworden op: za 30 dec 2006, 18:03

Re: De leer van Kant

Zintuigen - ogen, oren, huid, enz. - vormen tezamen iets heel anders dan die mentale matrijs (Zuivere Rede) waar Kant het over heeft. En ik zie nergens een psycholoog die hem daarin bevestigt. Jij wel? Dan zou ik dat graag weten.
Er is geen psycholoog die hem daarin bevestigt of tegenspreekt, omdat de zintuigen en de "mentale matrijs" niet aan mekaar gelijkgesteld kunnen worden. De psychologie onderzoekt hoe de waarnemingen (die via die zintuigen binnenkomen) geïntegreerd worden tot onze modellen van (delen van) de werkelijkheid.
Gebruikersavatar
bobbyjong
Artikelen: 0
Berichten: 377
Lid geworden op: za 02 aug 2008, 22:29

Re: De leer van Kant

De zintuiglijke aanschouwing, aldus Kant, ordent de gewaarwording in de aanschouwingsvormen ruimte en tijd. We nemen niet de dingen op zichzelf waar, maar hun verschijningen in ruimte en tijd. De ruimte is de aanschouwingsvorm van de uiterlijke zintuiglijkheid, de vorm waarin verschijnt 'wat van buiten komt', de tijd die van de innerlijke zintuiglijkheid, de vorm waarin verschijnt 'wat van binnen komt'.

De tijd is bovendien onze aanschouwingsvorm zonder meer, want zowel uiterlijke als innerlijke verschijningen zijn onderworpen aan de tijd. Ruimte en tijd hebben empirische werkelijkheid, dat wil zeggen: objectieve geldigheid, maar zijn tegelijkertijd transcendentaal ideëel. Ze zijn, met andere woorden geen relaties tussen de dingen zelf, zoals bij Leibniz, of objectief bestaande 'bewaarplaatsen' die dingen bevatten, zoals bij Newton, maar in het kennend subject liggende voorwaarden die zintuiglijke ervaring mogelijk maken.
Benedict Broere
Artikelen: 0
Berichten: 509
Lid geworden op: do 24 mar 2005, 21:19

Re: De leer van Kant

Ypsylon, Bobbyjong,

Hebben jullie Roger Sperry al nagezocht? Dat betreft empirisch onderzoek, geen filosofische fictie.

Tijd, Ruimte, Causaliteit, Eenheid, enzovoort, zijn inventies, zoals God, Geest en Ziel dat zijn, en de Wetten van Newton, en zo meer. Min of meer vaststelbaar te maken hebbend met werkelijkheid.

Tijd, Ruimte, Causaliteit, enzovoort, zijn ook typisch de vanzelfsprekendheden van de tijd, plaats en cultuur van Kant.

Verder onderzoekt de psychologie ook hoe wij komen tot modellen van de werkelijkheid (via bijvoorbeeld lateraal denken - de Bono).

Kant kan dan een respectabele demi-god zijn, maar er is ook nog zoiets als wetenschappelijk onderzoek.
Het uiteengaande en het samenkomende en daaruit de schoonste harmonie - Heraclitus
Gebruikersavatar
ypsilon
Artikelen: 0
Berichten: 11.085
Lid geworden op: za 30 dec 2006, 18:03

Re: De leer van Kant

Ik ben intussen behoorlijk bekend met het onderzoek van Sperry met split-brainpatiënten. Er is sinds die tijd trouwens wel meer onderzoek gevoerd, en er zijn nieuwe technieken ontworpen voor dat onderzoek. Ik zie echter niet goed hoe je post een reactie constitueert op wat wij zeiden. Zaken als causaliteit zijn bij uitstek een filosofisch probleem, tijd en ruimte tot op zekere hoogte ook. Dit
De psychologie onderzoekt hoe de waarnemingen (die via die zintuigen binnenkomen) geïntegreerd worden tot onze modellen van (delen van) de werkelijkheid.
Komt toch vrij goed overeen met Kants poging tot de analyse van onze "mentale matrijs"?

Terug naar “Geschiedenis van de filosofie”