Bruine vlekken op treinaanwijzerbord

[jkien]

Op station Haarlem zag ik dit treinaanwijzerbord met bruine vlekken. Wat zouden dat voor vlekken zijn? Ik heb het ook wel eens op een ander station gezien.

[HansH]

schroeivlekken van de lamp die erachter zit?

[Xilvo]

schroeivlekken van de lamp die erachter zit?

Op een beeldscherm?

[jkien]

Met google vond ik nog een voorbeeld van zo een bord, als een detail in een spoorforum-topic van vorig jaar over station Ede-Wageningen, met de opmerking "de CTA heeft zijn beste tijd gehad." (CTA is Centraal bediende Treinaanwijzer).

spoorforum 22084 keer bekeken

Het is blijkbaar een bekend verouderingsverschijnsel van LCD schermen. Maar wat precies is onduidelijk.

[Xilvo]

Ik ben benieuwd wat de oorzaak is. Ik heb er bij tv's nooit over gehoord.
Ze staan natuurlijk wel vrijwel de hele dag aan en hebben behoorlijke temperatuurwisselingen te verduren.

Maar vreemd is wel dat het zo'n vlek is die geleidelijk vanaf de rand in intensiteit toeneemt, inderdaad als een schroeivlek. Het is niet een groep pixels die uitgevallen is.

[HansH]

schroeivlekken van de lamp die erachter zit?

Op een beeldscherm?

daar zit ook verlichting achter. tegenwoordig LEDS, maar vroeger CCFL (cold-cathode fluorescent lamp)

[Xilvo]

Ik sluit niet uit dat het een degradatie van het scherm is die door warmte veroorzaakt werd.
Maar schroeien is echt iets anders.

[HansH]

of je het schroeien moet noemen of anders weet ik niet. dat is een beetje stoeien met definities. maar het gaat blijkbaar om een effect wat een chemische degradatie oplevert tgv een temperatuurverhoging. net zoals aanbranden van vlees, bruin kleuren van broodjes via een maillard reactie of anders soortgelijke reactie die bruinkleuring geeft.

[Xilvo]

...maar het gaat blijkbaar om een effect wat een chemische degradatie oplevert tgv een temperatuurverhoging.

Hier is iets dergelijk te zien bij een MacBook scherm:

[apple.stackexchange.com]
Die vlek verschijnt en verdwijnt weer, soms op andere plaatsen op het scherm.

Of het hetzelfde effect is, of het dezelfde oorzaak heeft, dat weet ik niet. Maar je kunt niet zonder meer beweren dat het een scheikundige degradatie is door hoge temperaturen. Het valt niet uit te sluiten maar het kan ook iets heel anders zijn.

[jkien]

De vlekken op het bord in Haarlem en in Ede zijn ongeveer op dezelfde plaats. Als ik een warmtebeeldcamera had zou ik gaan kijken of het de warmste plekken van het bord zijn.

[HansH]

Maar je kunt niet zonder meer beweren dat het een scheikundige degradatie is door hoge temperaturen. Het valt niet uit te sluiten maar het kan ook iets heel anders zijn.

die degradatie door temperatuur gaf ik aan in verband met de term ''schroeien'' om het wat breder te trekken dan alleen schroeien. maar het kan natuurlijk ook iets compleet anders zijn zoals bv het vermogen van pixelgebieden om al of niet de polarisatierichting op de vereiste manier te verdraaien. al daar iet degradeert krijg je ook plaatselijk vlekken. maar dat zou je dan moeten kunnen zien als je een polariserende bril meeneemt naar Haarlem of Ede en die rond draait om te zien of daar wat opvallends gebeurt.

[jkien]

Ik heb nu ook de achterkant van het bord bekeken. Daar blijken vergelijkbare bruine plekken op dezelfde plek te zitten (of op de spiegelbeeldpositie, zou je ook kunnen zeggen). Het moet haast wel dat er op die plek aan de binnenkant een component, zoals een voeding of een motor, zit die soms teveel warmte produceert waardoor het LCD-scherm bruin wordt.

Overigens, als je goed kijkt is ook 'inbranden' van tekst zichtbaar, met name als het bord blanko is omdat er voorlopig geen trein aankomt. De ingebrande tekst is een mengsel van twee bestemmingen: Sprinter naar "Hoorn..oort aan Zee".

[jkien]

als daar iets degradeert krijg je ook plaatselijk vlekken. maar dat zou je dan moeten kunnen zien als je een polariserende bril meeneemt .. en die rond draait om te zien of daar wat opvallends gebeurt.

In overeenstemming met die suggestie heb ik gekeken door een polariserende bril, die horizontaal gepolariseerd licht blokkeert. De lcd-schermen van de meeste treinaanwijzerborden op stations stralen verticaal gepolariseerd licht uit, zodat reizigers met een polariserende bril het bord goed kunnen lezen (tenzij ze hun hoofd met bril 90° zouden kantelen). Bij zulke borden produceert de bril geen kleuren.
Maar bij dit speciale treinaanwijzerbord met de bruine vlekken verschijnen mooie regenboogkleuren als je door een polariserende bril kijkt, wat er bij lcd-schermen meestal op wijst dat de fabrikant een doorzichtige dubbelbrekende folie over het lcd-scherm heeft aangebracht.

Foto gemaakt door polarisatiefilter in twee loodrechte orientaties. Als je het polarisatiefilter 90° draait krijgt iedere pixel van het LCD scherm zijn complementaire kleur

De bruine vlek vertoont op deze foto's geen bijzonder gedrag. Vermoedelijk hebben de bruine vlekken niets te maken met de regenboogkleuren.

Of er echt een dubbelbrekende folie op het bord zit valt te controleren door te zoeken naar het kenmerkende "bullseyes" patroon als je van dichtbij door een polarisatiefilter naar het beeldscherm kijkt.(link) Ik heb mijn telefoon met een polarisatiefilter op een selfie-stick vlak voor het bord gehouden. Op de foto zijn de twee ogen van het bullseyes patroon inderdaad zichtbaar. Waarom de fabrikant een dubbelbrekende folie over dit lcd-scherm heeft aangebracht is onduidelijk. Bij treinaanwijzerborden die altijd horizontaal hangen is de toevoeging van dubbelbrekende folie zinloos.

[HansH]

het lijkt dan een inbrandeffect dat samenhangt met het aansturen van de pixels. je zou eigenlijk moeten weten wat voor display het precies is: LCD, plasma, oled? Lijkt me dan toch grote kans dat het een display is waar de dissipatie in de pixels zelf zit. dat zou dan plasma of OLED moeten zijn lijkt mij.

[jkien]

Het is TFT, dus thin film transistor LCD. Hieronder een macrofoto van het beeldscherm, gemaakt met de telefoon op een selfie-stick. Elke subpixel heeft een donker hoekje omdat zijn transistor daar zit.

Hieronder een toevallig kijkje in het binnenwerk van een treinaanwijzerbord, waar zich mogelijk warmtebronnen bevinden. Gezien de stapel modules op de trap: wordt er misschien een oude computermodule vervangen door een nieuwe die minder warmte produceert?