Een blackout kan een verrassend en beangstigend fenomeen zijn. Iedereen die ooit heeft meegemaakt dat een herinnering plotseling verdwijnt, kan beamen dat het brein soms op mysterieuze manieren functioneert. Maar wat gebeurt er precies in ons brein wanneer we een blackout ervaren? Recente onderzoeksinzichten werpen licht op deze vraag en laten zien dat dit meer te maken heeft met de complexe werking van ons geheugen dan we misschien dachten.

De rol van het werkgeheugen

In het hart van een blackout ligt vaak een verstoring in het werkgeheugen. Het werkgeheugen is verantwoordelijk voor het vasthouden en manipuleren van informatie over korte tijdsperioden. Wanneer er te veel informatie moet worden verwerkt of stress de overhand neemt, kan het werkgeheugen “uitvallen”. Dit verschijnsel is vergelijkbaar met het crashen van een computer wanneer deze overbeladen is met taken.

Wel eens een blackout gehad door alcoholgebruik? Zo werkt dat dus! (TedEd)

Stress en de impact op je brein

Stress is bekend als een belangrijke boosdoener bij het ontstaan van blackouts. Deze verzwakte onderlinge verbanden kunnen leiden tot een tijdelijk geheugenverlies, waarbij cruciale verbindingen in de hippocampus, het deel van de hersenen dat betrokken is bij het vormen van herinneringen, worden onderdrukt.

Wanneer iemand overweldigd wordt door stressvolle omstandigheden, kan het regulerende systeem in het brein, dat bekend staat als de prefrontale cortex, zijn grip op het werkgeheugen verliezen.

Dr. Sarah Jensen

De hippocampus en herinneringen

De hippocampus speelt een cruciale rol in hoe we herinneringen opslaan. Tijdens een blackout kunnen de neurale verbindingen die nodig zijn om informatie op te slaan en terug te halen, verstoord raken. Dit kan leiden tot het verlies van tijdelijke herinneringen of het onvermogen om nieuwe herinneringen te vormen tijdens de periode van de blackout. In veel gevallen is de informatie niet permanent verloren, maar tijdelijk ontoegankelijk.

Chemische boodschappers in de hersenen

Een andere belangrijke speler in het ontstaan van blackouts zijn de neurotransmitters, de chemische boodschappers die communicatie tussen neuronen in de hersenen faciliteren. Onder stressvolle omstandigheden kunnen de niveaus van neurotransmitters als cortisol en adrenaline dramatisch stijgen, wat kan leiden tot verstoringen in het signaaloverdrachtmechanisme van het brein. Dit kan resulteren in verstoringen van de normale cognitieve processen, inclusief het geheugen.

Herstel na een blackout

Gelukkig is een blackout vaak een tijdelijk fenomeen. Het vermogen van de hersenen om zich aan te passen en te herstellen, bekend als neuroplasticiteit, speelt een belangrijke rol in het terugkeren van verloren herinneringen. Door middel van rust, stressmanagement, en cognitieve therapieën kunnen mensen hun geheugenfunctie verbeteren en blackouts op de lange termijn verminderen.

Hoewel blackouts verontrustend kunnen zijn, geven de recente wetenschappelijke inzichten ons inzicht in de complexe manieren waarop ons brein werkt. Ze benadrukken de noodzaak om op onze mentale welzijn en de stressniveaus te letten, om ons geheugen gezond en scherp te houden.

Bron: Cell