Een alarmerend bericht: egels in Europa achteruit

Wat al langer werd vermoed, is nu door wetenschappers bevestigd: de egel loopt een reëel risico op uitsterven. De egel, geliefd om zijn charmante verschijning in tuinen, wordt in heel Europa minder vaak gezien. Een recent onderzoek, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature, heeft uitgewezen dat de populatie in verschillende Europese landen aanzienlijk is afgenomen. De Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) heeft de egel daarom op de Europese Rode Lijst als ‘bijna bedreigd’ geplaatst.

De IUCN Rode Lijst: wat betekent het voor de egel?

De Rode Lijst van de IUCN bestaat uit zeven categorieën die aangeven hoe bedreigd diersoorten zijn. Deze categorieën lopen uiteen van ‘uitgestorven’, waarbij er geen levende exemplaren meer zijn, tot ‘minst zorgwekkend’ voor soorten zonder directe bedreigingen. De categorie ‘bijna bedreigd’, waarin de egel nu valt, betekent dat de soort mogelijk binnenkort bescherming nodig heeft om uitsterven te voorkomen. De ernst van de situatie in Europa wordt benadrukt door de sterke daling in populatiecijfers in landen als Zweden, Noorwegen, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Waarom de egel zo belangrijk is voor het ecosysteem

Egels zijn niet alleen vertederende tuinbezoekers; ze vervullen ook een essentiële rol in het ecosysteem. Ze helpen bij het bestrijden van plagen zoals slakken en insecten, wat bijdraagt aan de biodiversiteit. Hun afname heeft daarom niet alleen gevolgen voor de soort zelf, maar ook voor de algehele gezondheid van het milieu.

Oorzaken van de populatieafname

De daling van de egelpopulatie is te wijten aan verschillende door mensen veroorzaakte factoren. Een belangrijke oorzaak is verkeer, waarbij jaarlijks een derde van de egels het slachtoffer wordt. Daarnaast leiden intensieve landbouw en woningbouw tot verlies van hun leefgebied. Ook in tuinen lopen egels risico: zo zijn er ongelukken met robotmaaiers, en werd ontdekt dat de oudste egel ooit, Thorvald, werd gedood door hondenbeten.

Wat kunnen we doen om de egels te helpen?

Volgens de IUCN dreigen egels uit te sterven als er geen actie wordt ondernomen. Iedereen kan echter bijdragen aan de bescherming van deze dieren.

Onze tuinen zijn plekken waar we egels direct kunnen helpen.

Onderzoeker Sophie Lund Rasmussen

Door mensen te leren hun tuinen egelvriendelijk te maken, kunnen we de leefomstandigheden van deze bijzondere dieren verbeteren. Enkele lopende initiatieven zijn het plaatsen van egelhuisjes in tuinen en het bewust maken van automobilisten voor de risico’s die egels lopen.

Toekomstig onderzoek om de egel te beschermen

Omdat er nog steeds onvoldoende informatie is over de afname van de Europese egelpopulatie, willen onderzoekers aanvullende gegevens verzamelen. “Ik heb mijn leven gewijd aan het beschermen van egels en het vinden van oplossingen voor hun achteruitgang,” vertelt Lund Rasmussen. Als expert op dit gebied gaat ze data verzamelen die nodig zijn om de ernst van de situatie in kaart te brengen en te werken aan initiatieven die uitsterven kunnen voorkomen.

Bronmateriaal: Aalborg Universiteit