[ANW] Berekening precieze plek van opkomst en ondergang maan

[AstusEtCallidus]

Hallo allemaal,

Voor het vak ANW moest ik een PO uitvoeren. Ik moest hiervoor meerdere keren de plek van de maan aan de hemel en de hoogte van de maan meten. Je moest hier ook een verslag bij maken. In dit verslag stond ook de volgende opdracht: De berekening van precieze plek van opkomst en ondergang van de maan op de horizon. Toelichting op de berekening van de berekening van opkomst en ondergang van de maan

In 1 uur draait onze aarde 15 graden om haar as. Dat betekent dat we de sterrenhemel en zon en maan ieder uur 15 zien opschuiven naar het westen. Als je het tijdstip van maanopkomst en ondergang weet, dan kun je met je waarnemingen redelijk nauwkeurig uitrekenen waar (bij hoeveel graden aan de horizon) de maan opkwam/onderging.

!!! Soms vergis je je gemakkelijk in de datum. Let erop dat als de maan 's avonds opkomst zij pas na middernacht, dus de volgende dag (andere datum) weer onder gaat. !!!

Nu zit ik over dit vraagstuk een beetje in. Er stond namelijk nergens in de opgave dat je de tijdstippen van ondergang en opkomst in de gaten moest houden. Dit heb ik dus niet. Als ik die wel zou hebben, weet ik wel dat je kan zeggen: aantal uren maal 15 graden is de hoeveel graden die hij is verschoven. Maar dat is toch ten opzichte van het punt van opkomst? En de maan is toch niet altijd even lang aan de hemel? Zou iemand mij hier iets meer duidelijkheid over kunnen verschaffen?

Alvast bedankt,

Tim (Astus et Callidus)

[Jan van de Velde]

Er stond namelijk nergens in de opgave dat je de tijdstippen van ondergang en opkomst in de gaten moest houden. Dit heb ik dus niet. Als ik die wel zou hebben, weet ik wel dat je kan zeggen: aantal uren maal 15 graden is de hoeveel graden die hij is verschoven.

Daar zijn best tabellen van te vinden. En anders op een computerplanetarium. Als je echt omhoog zit, geef me dan de datums maar, plus breedte-en lengtegraad van je waarnemingsplaats, dan draai ik het wel even door mijn computerplanetarium voyager heen. Maar eerst even zelf zoeken aub.

Maar dat is toch ten opzichte van het punt van opkomst?

Ten opzichte van een punt op Aarde. doet er weinig toe welk punt je neemt.

En de maan is toch niet altijd even lang aan de hemel?

in het kader van dit PO zou ik me om zo'n detail (want dat is het) niet zo druk maken.

In 1 uur draait onze aarde 15 graden om haar as. Dat betekent dat we de sterrenhemel en zon en maan ieder uur 15 zien opschuiven naar het westen.

Dit klopt trouwens niet. De maan draait ook nog om de aarde, en verplaatst zich dus geen 15° per uur.

[AstusEtCallidus]

Ik weet inderdaad al dat de maan zich niet 15 graden aan de hemel verplaatst, maar 15.55, aangezien hij zelf ook nog beweegt. Daarover heb ik ook nog een vraagje: als je een tekening zou maken van de aarde en de maan van boven, met de noordpool in het midden. Zouden de maan dan met de klok mee of tegen de klok in draaien? En als je de aarde van onderaf bekijkt? Draait deze dan tegen de klok in of met de klok mee? Oftewel, wat is de draairichting van de aarde? (van West naar Oost dacht ik, aangezien de zon in het Oosten opkomt en die kant dus het eerste bij het licht moet aankomen)

Het gaat bij deze opgave van het PO trouwens vooral om de berekening. Dit is ook dikgedrukt. Volgens mij is het niet de bedoeling dat we de datum invoeren bij zo'n programma en dat we gegevens eruit krijgen.

Ik weet niet of jullie hier iets mee kunnen.

[Jan van de Velde]

als je een tekening zou maken van de aarde en de maan van boven, met de noordpool in het midden. Zouden de maan dan met de klok mee of tegen de klok in draaien?

een beetje googlen helpt:



Dit is van "bovenaf" bekeken.

Volgens mij is het niet de bedoeling dat we de datum invoeren bij zo'n programma en dat we gegevens eruit krijgen.

Nee, maar als je metingen moest doen en dat heb je achterwege gelaten, zijn tabellen of planetaria de enige methode om alsnog aan "metingen" te komen. En aan die meetgegevens kun je dan natuurlijk best een waardevolle berekening vastknopen.

[Kraus]

Opkomst/ondergang van zon en maan staan elke dag in de krant (tijdstippen gelden veelal voor Utrecht). Ook kun je kijken op pagina 717 van teletekst.

In een atlas of met een GPS of met Google earth kun je zo vinden op welke positie je zelf je bevindt en dan maar even zelf rekenen, dat is waarschijnlijk ook de bedoeling van de opdracht.

[AstusEtCallidus]

Allemaal ontzettend bedankt voor jullie reacties. Die afbeelding van de rotatie was heel erg behulpzaam, bedankt! Ik heb even nagedacht, en aangezien dit nogal een algemeen vak is volstaat volgens mij de volgende berekening. Ik heb meerdere metingen gedaan van de hoogte en richting van de maan op een bepaalde datum. Tussen elk van die metingen zat 1 uur. Zo kan ik de daalsnelheid van de maan berekenen, net als de horizontale verplaatsingsnelheid. Met de daalsnelheid kan ik berekenen hoe laat de maan zal ondergaan. Met de tijd die het duurt kan ik ook gewoon vanaf 1 van de metingen bepalen hoe ver de maan zich horizontaal zich zal verplaatsen. Als ik dit vergelijk met de opkomst en ondergangsgegevens van die dag, kom ik tot een vergelijkbaar antwoord. (Dit scheelt maar een paar graden) Die afwijking is denk ik te verklaren door meetfouten, en het feit dat de baan van de maan aan de hemel paraboolachtig is. Het is geen rechte lijn van het hoogste punt tot de ondergang.