sciencetalk

Waar haal je vandaan dat straf ook gedurfd/gewaagd betekent?

Daar het ging op een uitspraak op de Belgische televisie, leek het me logisch dat de Belgische waarde van het woord hier belangrijk is.

Lijkt me ook logisch, maar de Van Dale geeft in z'n Belgische opties niet de door jou genoemde. Dus ik vroeg me af waar je de betekenis vandaan hebt gehaald (je bron dus), anders dan je eigen interpretatie.

straf (bn.)

[Belg., inf.] (van uitingen) kras

Dat ligt aardig in de buurt. Het is mijn eigen interpretatie, maar ik ben er vrij zeker van dat veel Belgen het zou zouden opvatten. Als je even googelt op "straffe uitspraak" kom je bijvoorbeeld dit tegen: uit een van onze kwaliteitskranten, en in de context zeker op te vatten als "boude uitspraak".

,,Straffe uitspraak over cordon sanitair verbergt eigen zwakte''

ANTWERPEN

Het waait in Hoboken. De uitspraken van Agalev-lijsttrekker Jef Van Meensel over het cordon sanitaire lokken er veel reactie uit. ,,We moeten met iedereen kunnen praten'', zei Van Meensel eerst. Nu klinkt dat al heel anders. ,,We moeten in dialoog gaan met de kiezer van het Vlaams Blok, bedoelde ik.''

(bron: De Standaard)

En zelfs in het Vlaams parlement wordt de term gehanteerd:

Op zijn Vlaams gezegd : 'Awel

merci' ; ik vind het een straffe uitspraak te poneren

dat 2 miljard frank mooi meegenomen is. Ik begrijp

niet dat iemand zoiets kan zeggen en dat een meerderheid

van het Vlaams Parlement deze maatregel

zal goedkeuren.

(Jos Stassen op de plenaire vergadering van 16 december '97)

Ik begrijp dat het verschil minimaal is, maar toch even mugge(n?)ziften hoor... Ik pak de Van Dale er weer bij:

kras2 (bn.)

1 (van oude mensen) vitaal

2 (van onstoffelijke zaken) krachtig => straf

Ik kom nergens gedurfd of gewaagd tegen. Ook bij de omschrijving van gedurfd of gewaagd wordt het woord straf niet genoemd...

Nogmaals: dat het woord op dergelijke wijze wordt toegepast (zelfs door een kwaliteitskrant), wil nog niet betekenen dat het ook juist is. (Blijft de vraag: wat is het criterium...)

[EDIT]Oh, je hebt intussen nog de overheid erbij gezet. Ook dát vind ik niet een garantie dat het juist is.

(Misschien moeten de beleidsmedewerkers/adviseurs daar iets vaker in het woordenboek kijken .)

Dat begrijp ik, maar je moet natuurlijk rekening houden met het feit dat de Van Dale ook niet alles kan bevatten, taal is een dynamisch gegeven, een woordenboek, hoe vaak ook bijgewerkt, blijft statisch. Woordenboeken houden vaak ook geen rekening met de evaluatieve betekenis van woorden. Taal is geen exacte wetenschap, één bron (de Van Dale) is dan ook geen bron.

Maar ik denk dat we ondertussen voer hebben voor een aparte discussie: wat is het juistheidscriterium voor taalgebruik?

PS: muggenziften inderdaad met tussen-n volgens het groene boekje

PPS: In vergelijking met bijvoorbeeld de Petit Robert voor de Franse taal, is de Van Dale trouwens van iets mindere kwaliteit, maar dat is een kwestie van smaak natuurlijk.

Dat begrijp ik, maar je moet natuurlijk rekening houden met het feit dat de Van Dale ook niet alles kan bevatten, taal is een dynamisch gegeven, een woordenboek, hoe vaak ook bijgewerkt, blijft statisch. Woordenboeken houden vaak ook geen rekening met de evaluatieve betekenis van woorden. Taal is geen exacte wetenschap, één bron (de Van Dale) is dan ook geen bron.

En bedankt . Ik heb me overigens in één van de vorige posts ook ingedekt op dit vlak.

Maar ik denk dat we ondertussen voer hebben voor een aparte discussie: wat is het juistheidscriterium voor taalgebruik?

Ik kan het niet méér met je eens zijn, let's pop the question!

PS: muggenziften inderdaad met tussen-n volgens het groene boekje

Thnx for looking that up.

PPS: In vergelijking met bijvoorbeeld de Petit Robert voor de Franse taal, is de Van Dale trouwens van iets mindere kwaliteit, maar dat is een kwestie van smaak natuurlijk.

Ok, ik ken kleine Robbie niet...

Ok, ik ken kleine Robbie niet...

Het is hét standaardwoordenboek Frans, te vergelijken met Van Dale Hedendaags Nederlands. Hier is de officiële site van Le Robert te vinden.

Ik ga akkoord dat de woordenboeken van Robert gedetailleerder zijn, maar dit gaat wel ten koste van het aantal trefwoorden. Waar bovengenoemd woordenboek 90.000 trefwoorden heeft, heeft Le Petit Robert er "slechts" 60.000 (wat overigens nog altijd geen reden is om het "petit" te noemen). Als we de vergelijking echter doortrekken en we vergelijken ons Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal (3 delen / 4.464 pagina's / 268.826 trefwoorden) met zijn Franse tegenhangerLe Grand Robert de la langue française (6 delen ! / 13.420 pagina's !! / ongeveer 330.000 trefwoorden !!!) merken we het omgekeerde. Dit is ergens logisch, aangezien Frans nu eenmaal een veel grotere taal is dan Nederlands.

Maar ik denk dat we ondertussen voer hebben voor een aparte discussie: wat is het juistheidscriterium voor taalgebruik?

Ik beperk me in de opsomming hieronder tot de Nederlandse taal.

Voor spelling: Woordenlijst Nederlandse Taal (Officiële spelling 2005)

(en voor woorden die niet in bovenstaand werk staan: Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal; 14de druk).

Voor grammatica: ik denk niet dat hier een standaardwerk voor bestaat (indien wel zou ik het graag kennen), daarom zal ik het maar betitelen als "de officiële grammaticaregels".

Voor uitspraak: het uitgebreid Internationaal Fonetisch Alfabet (alhoewel er geen enkel internationaal fonetisch alfabet is voor alle taalklanken).

Voor etymologie: het (jammer genoeg nog niet complete) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands.

Het is misschien weinig filosofisch om vast te klampen aan door mensen vervaardigde boeken, die weliswaar fouten kunnen bevatten (en dat ook doen), maar volgens mij heeft een taal dergelijk standaarden nodig. Ze zijn weliswaar niet volmaakt en kunnen de dynamiek van taal niet bevatten, maar ze zijn beter dan niets.