sciencetalk

Als ik de zin voor de eerste keer lees, ben ik een beetje verward. Ik zie dan een verwijzing 'die' maar kan niet goed plaatsen waarnaar het verwijst. Nog een keer lezen leert me vervolgens dat de zin ambigu is.

Jij gaat wel héél bewust met taal om

De regel is toch dat bij het betrekkelijk voornaamwoord wordt verwezen naar het eerst mogelijke antecedent?

Nee, dat hoeft niet.

Dan is het dus de actrice en anders kan het iemand zijn of de butler.

De mogelijkheden zijn de actrice en de butler, en puur grammaticaal gezien zijn die beide even waarschijnlijk (nogmaals, mij gaat het hier om een voorkeur). De bijzin verwijst niet naar "Iemand", want dan zou het moeten zijn: "Iemand die op het balkon stond schoot op de butler van de actrice." Een constructie met het werkwoord vóór de bijzin is zeer on-Nederlands.

Hans Sterling schreef:Maar als je over na gaat denken,zal het waarschijnlijk de actrice zijn die er staat.

De butler had er waarschijnlijk gelegen,als er op hem geschoten was terwijl hij er stond.

Tenzij er misgeschoten is.

Ga er voor het gemak vanuit dat het staan voorafgaat aan het schieten (want als er misgeschoten is ga je lopen, je blijft niet staan tot de schutter nog eens kan mikken) pi.gif

Nou nee, ik zou nog eerder zeggen andersom. Als je het 'snel' zegt (dus zonder komma), staan "actrice" en "die" dicht bij elkaar (in tijd) en zou je geneigd zijn ze met elkaar te verbinden. Als je het 'langzaam' zegt (met komma), staan "actrice" en "die" verder uit elkaar (in tijd) en zou je eerder geneigd "butler" en "die" met elkaar te verbinden.

Mee eens, in de tweede variant van zpidermen (met komma) slaat "die op het balkon stond" m.i. eerder op "de butler van de actrice".

Valt de oorspronkelijke zin trouwens ook nog zo te interpreteren dat de actrice op het balkon staat, en "iemand" staat op de actrice, en schiet van daar op de butler? pi.gif

Ik heb er nog een:

Jan slaat piet die kees heeft geslagen.

Valt de oorspronkelijke zin trouwens ook nog zo te interpreteren dat de actrice op het balkon staat, en "iemand" staat op de actrice, en schiet van daar op de butler? pi.gif

Dat zou een nodeloos ingewikkelde constructie zijn. Je verwijst tweemaal naar de actrice, waarvan eenmaal met een woord dat eigenlijk een onbekende aanduidt.

theoriegeladen schreef:Ik heb er nog een:

Jan slaat piet die kees heeft geslagen.

Die is niet ambigu, omwille van wat ik eerder al zei i.v.m. de plaats van de persoonsvorm van de hoofdzin.

Dan wil ik wel eens weten wie jij vindt dat er heeft geslagen?

De bijzin kan grammaticaal gezien ook op 'iemand' slaan. Zoals in: 'iemand schoot op ons die op het balkon stond.' Onwaarschijnlijk, en je hebt klemtoon nodig, maar toch.

Deze is dan beter (of ingewikkelder... )

De zoon van Jan slaat de dochter van Piet die Kees heeft geslagen.

eh... yeah right... pi.gif

De bijzin kan grammaticaal gezien ook op 'iemand' slaan. Zoals in: 'iemand schoot op ons die op het balkon stond.' Onwaarschijnlijk, en je hebt klemtoon nodig, maar toch.

Inderdaad, dat schreef Rogier ook al.

zpidermen schreef:Toch denk ik dat er maar 1 antwoord mogelijk is, en dat heeft alles met een komma te maken. Vergelijk de volgende zinnen eens:

Iemand schoot op de butler van de actrice die op het balkon stond

Iemand schoot op de butler van de actrice, die op het balkon stond

Wat is het verschil tussen deze 2 zinnen? Volgens mij staat in de 2e zin de actrice op het balkon en in de eerste zin staat dan de butler op het balkon. Maar dat is m'n intuitie, echt helemaal zeker ben ik er nou ook weer niet van.

pi.gif Volgens mij is het pas echt duidelijk dat de actrice op het balkon stond,als de komma na de butler had gestaan.

Jan slaat piet die kees heeft geslagen.

Dan wil ik wel eens weten wie jij vindt dat er heeft geslagen?

Jan slaat Piet; Piet heeft Kees geslagen. Dat is de logische uitleg van de zin, en normaal gezien ga je meteen tot die interpretatie over. Als Jan zowel Piet als Kees heeft geslagen, zou de logische Nederlandse constructie zijn: "Jan, die Kees heeft geslagen, slaat Piet."

Loeigevaarlijk om op een balcon te staan!

't Wordt ook een beetje aggressief, hier!

't Wordt ook een beetje aggressief agressief, hier!

Hoezo wordt het hier agressief?

Ga er voor het gemak vanuit dat het staan voorafgaat aan het schieten

In dat geval had de vraag ''Wie stond op het balkon'',moeten zijn. pi.gif

Hoezo wordt het hier agressief?

Er wordt hier duchtig geschoten en geslagen pi.gif

Sorry, ja, ik woon in een Engelstalig land hoor, daar is het dubbel g.

En piet slaat en kees slaat en jan slaat!