sciencetalk

Vrwijwel overal lees ik dat jupiter in ongeveer 10 dagen om zijn as draait.

Kan je dit nu wel zo stellig stellen? Wie beter kijkt naar jupiter ziet dat het bestaat uit allemaal 'schijven' van wolken die in een vast patroon ronddraaien. Nu zijn er inderdaad van de grofweg 20 schijven 3 schijven waarvan de snelheid zich tussen rond de 9 uur en 52 minuten bevindt, maar dat laat volgens mij nog genoeg schijven over. De Red spot bijvoorbeeld doet er 10 dagen om een rondje om jupiter te draaien, maar waarom is de red spot geen deel van jupiter?

Voor zover ik het goed begrijp bestaat jupiter volledig uit een steeds dichter wordend gas, dat uiteindelijk zelfs overgaat in een 'plasma-achtige toestand' waarbij je in ieder geval niet meer kan spreken over verschillende atomen/moleculen. De verwachting is ook dat de opvallende draaiing van jupiter zijn oorsprong in de kern vindt. en niet slechts een effect is van wat er aan het oppervlakte gebeurt.

mijn vraag is: hoe zit dit nu precies. hoe denken jullie hierover? kun je zeggen dat jupiter met een vaste snelheid ronddraait, of moet je toch zeggen dat het met verschillende snelheden ronddraait, of moet je de draaiing misscihen zelfs zien als gemiddelde van de som van de afzonderlijke delen vermendigvuldigd met hun breedte.

Net als bij de Zon draait de hogere atmosfeer van Jupiter bij de polen langzamer dan aan de evenaar, hoewel het gemiddeld maar om 5 minuten verschil per rotatie gaat. Bij de Zon is dit verschil veel groter, wel 11 dagen of meer dan 40%. Er is dus sprake van differentiële rotatie.

Daarnaast is zijn wolkendek voortdurend heftig in beweging wat het optisch meten van de gemiddelde rotatieduur zeer lastig maakt, zie dit filmpje dat Voyager 1 heeft gemaakt:
Astronomen hadden dan ook verschillende systemen bedacht om de gemiddelde rotatieduur van de planeet vast te stellen, en tussen de concurrerende systemen zat een tiental seconden verschil per rotatie. Daarom is later de niet variabele rotatie van het magnetisch veld van Jupiter (grote radiotelescopen hier op Aarde kunnen dat veld meten) als uitgangspunt genomen en heeft men de 9,84 uur van dat veld vastgesteld als dé rotatieduur.

Dank u, dit is een zeer bevredigend en helder antwoord.

ik ben overigens al een tijdje (paar weken) opzoek naar gegevens over de verschillende draaisnelheden / schijven. Nu heb ik hier wel een soort van eerste aanzet gevonden, maar weet u misschien waar ik meer volledige informatie kan vinden?

of zal ik dat zelf moeten opmeten?

Informatie over de exacte rotatiesnelheden van de diverse banden in de toplagen van de atmosfeer van Jupiter heb ik niet gevonden. Ze zijn ook niet stabiel, het zijn tenslotte een soort van straalstromen, o.m. veroorzaakt door externe en interne energie en door corioliskrachten, en variëren daarom in intensiteit.

Hier -sterk vereenvoudigd!- een indruk van de gemiddelde windsnelheden in de toplagen van de atmosfeer:
Bron: AstroLectures, klik voor grotere afbeelding

Er zijn wel flink wat sites met een theoretische onderbouwing van de aan de (enorme) snelheidsverschillen tussen zone's en banden ten grondslag liggende processen:

Wikipedia (opvallend uitgebreid)

UVS-Model

Grantchronicles

Grantchronicles

AstroLectures

DEZE Pdf van de universiteit van Arizona gaat vrij diep op de materie in.

nogmaals hartelijk dank