sciencetalk

Terwijl het al urenlang zwaar regent, is de luchtvochtigheid op mijn balkon volgens de hygrometer 88%. Waarom niet 100%? Zou het wel 100% worden als de regen nog langer duurt?

Het is natuurlijk relatieve luchtvochtigheid. 
 
Dat het in de wolken koud genoeg is om regen te laten vallen wil niet zeggen dat het op jouw balkon ook dusdanig koud is. Op balkons is dat in de avond vaak een redelijk realistisch scenario: het gebouw is nog een beetje warm van overdag, en op het balkon is het mogelijk een graadje of wat hoger dan bijvoorbeeld op 1.5 meter hoogte waar weerstations meten. 
 
Als de RH op grondnivo tot 100% stijgt krijg je mist zolang er maar iets van een condensatiekern aanwezig is - bijvoorbeeld fijnstof of iets dergelijks. 

de regendruppels zelf, in het algemeen koud, zouden ook nog wel aardig wat vocht uit de lucht kunnen halen misschien.
En is de hygrometer ook zó afgesteld dat hij, ingepakt in een natte handdoek, na enige tijd 100% geeft? Die dingen wijken nogal eens af. 

De temperatuur van de vallende regendruppels moet, denk ik, gelijk zijn aan de natteboltemperatuur; en die van de lucht gelijk aan de drogeboltemperatuur. Op de psychrometrische kaart schat ik bij luchttemperaturen tussen 15 en 25°C op zeeniveau het volgende:

• bij 90% luchtvochtigheid: 2 °C verschil tussen natte- en drogeboltemperatuur 
• bij 80% luchtvochtigheid: 4 °C verschil tussen natte- en drogeboltemperatuur

Dan zou 88% luchtvochtigheid passen bij regendruppels die 2.4 °C kouder zijn dan de lucht (het gaat me niet om de precisie, maar om de gedachtengang).
 
Tijdens de regen van vandaag heb ik naast de vochtigheid van de lucht ook de  temperatuur van de lucht en van het regenwater gemeten. Het handigste verzamelpunt van regenwater was een lek in mijn regenpijp, het water sproeide er zijwaarts uit. Ik hoefde er alleen maar een opvangbakje naast te houden. Het water was inderdaad 2 °C kouder dan de lucht. (Aangenomen dat het water tijdens het verblijf in de dakgoot en in de regenpijp niet warmer of kouder is geworden)
 

 

is de hygrometer ook zó afgesteld dat hij, ingepakt in een natte handdoek, na enige tijd 100% geeft? Die dingen wijken nogal eens af. 

Ingepakt in een natte handdoek geeft de hygrometer 100% aan.

 

De ijking van hygrometers is ook wel een ding natuurlijk, zeker van de digitale variant. 
 
Die geeft je een waarde terug tussen 0 en 100%, ook als het meetresultaat volgens de sensor bijvoorbeeld 105% is door miscalibratie of iets dergelijks. 
 
Dit heeft puur te maken met de markt waarvoor men die dingen maakt, die willen geen vreemde resultaten. Uiteraard zou het in theorie best kunnen voorkomen dat de relatieve luchtvochtigheid >100% is maar het niet acuut condenseert bij gebrek aan nucleation sites oid. Praktisch gezien zou het best kunnen oplopen tot 110% oid, en dan krijg je een fenomeen als dauw. 

In principe kan je natte was toch buiten drogen, terwijl het regent. Het dient dan wel onder een afdakje te staan.
Je had al geconstateerd dat de relatieve luchtvochtigheid onder de 100% is tijdens een regenbui, zelfs indien het langer regent.
Heb je het ook al eens gemeten tijdens mist? Dan zou het wel 100% moeten zijn.

Dat gaat inderdaad prima. Als het hier flink regent en het balkon nat wordt en daarna de windrichting veranderd zodat er geen druppels meer op vallen (maar het nog wel regent) zie je gewoon de boel opdrogen, zeker bij een zomerse onweersbui of iets dergelijks. 
 
Feitelijk is een RH van 100% of hoger tamelijk ongebruikelijk: in die situatie zou bijvoorbeeld ook water condenseren tegen je ramen aan (in onverwarmde ruimtes). Dit is echter een behoorlijk zeldzaam fenomeen - de 'ijsbloemen' in de winter zijn er aardig voorbeeld van, de temperatuur daalt dan zo snel dat de waterdamp in de lucht eruit condenseert, maar op ook zijn plaats gehouden worden doordat het vriest. Je ziet dan 'rijp', ijs dat zich vormt op koude oppervlakten zonder dat het regent. Bij huizen gebeurd het niet zo veel, maar bijvoorbeeld wel bij je auto: daar kan best een laag ijs op de ruiten zitten op een koude winterochtend zonder dat er enige neerslag geweest is in de voorgaande dag en nacht.