sciencetalk

Dat de spellingchecker mijn 'manouvreren' als een fout onderstreepte bracht me in verwarring. Het zelfstandig naamwoord schrijf ik als manoeuvre, en dat spreek ik uit als maneuvre. Het werkwoord schrijf ik als manouvreren, en dat spreek ik uit als manoevreren. Manoeuvreren met uitspraak maneuvreren maakt op mij een rare indruk. Heb ik dat dan fout geleerd?

Het woord manoeuvre wordt als [ma'nœ:vrə] uitgesproken, met een [ũ] zoals in oeuvre. Het werkwoord wordt uitgesproken als [manu'vrerə(n)], waarbij de klank iets meer naar die van 'oeuvre' neigt dan naar 'oever'. Het is afgeleid van het Franse werkwoord manoeuvrer en heeft ook die spelling behouden, ondanks dat de uitspraak in de loop der jaren wat is afgeweken.

De Taaladviesdienst van Onze Taal antwoordde dat de spelling van uitheemse woorden bij voorkeur de taal van herkomst volgt, dus oeu. Het verschil in uitspraak komt misschien door de klemtoon. Bij manoeuvre ligt de klemtoon op de tweede lettergreep, met de oeu, dan kan een Nederlander de oeu best op zijn Frans uitspreken. Bij manoeuvreren ligt de klemtoon op de derde lettergreep, dan wordt de Franse uitspraak van de oeu in de tweede lettergreep voor een Nederlander moeilijker. De klank had in het Nederlands kunnen veranderen in een uh-klank (sjwa), maar toevallig is het een oe-klank geworden.

Forvo laat horen dat sommige Nederlanders het toch op zijn Frans kunnen uitspreken: link (zoals Rhiannon al impliceerde).

Gelukkig vermeldt de woordenlijst van binnenvaart.nl (link), al is dat misschien niet de allerhoogste spellingsautoriteit, de spelling met ou als voorkomend alternatief:

~manoeuvre: ook geschreven als manouvre en als maneuver.
De schrijfwijze met oeu wordt genoemd in Van Dale's Groot Woordenboek van 1984. De schrijfwijze manouvre wordt genoemd in 'Dat gebeurde hier' door S. Presser, 1945. De schrijfwijze maneuver wordt genoemd in Van Dale's Groot Woordenboek van 1984
~manoeuvreerbaar: ook geschreven als manouvreerbaar.