sciencetalk

Een paar vraagjes over de Euro:

Hoeveel Euro werd er gemaakt toen de Euro nog in productie was? En welke meetstaven gebruikten ze dan? Hoe wisten ze nou bijvoorbeeld dat ze precies genoeg geld maakten, en niet te veel of te weinig? Wordt er nog steeds geld gemaakt?

Spanx3

Ik denk dat deze link je een stuk op weg helpt:

http://www.ecb.int/stats/euro/circulation/html/index.en.html

(ECB=Europese Centrale Bank, de instelling die de verantwoordelijk is voor de stabiliteit van de euro)

Thx!

Hoeveel Euro werd er gemaakt toen de Euro nog in productie was? En welke meetstaven gebruikten ze dan?

De pre-euro landen hadden tenopzichte van elkaar nog een wisselkoers. Dat betekend dat 1 gulden bijvoorld 30 pennies waard waren. Toen de euro kwam hebben de landen, rekenend houdend met de onderlinge verschillen waarde aan de euro gegeven. Zo was voor Nederland 2,207.. gulden 1 euro waard.

Hoe wisten ze nou bijvoorbeeld dat ze precies genoeg geld maakten, en niet te veel of te weinig? Wordt er nog steeds geld gemaakt?

De hoeveelheid geld in productie staat los van datgene dat werkelijk in omloop is. Bovendien, papiergeld heeft niet echt een lange levensduur en word dan ook regelmatig vervangen.

Meestal maken ze een hele grote hoeveelheid in 1 druk/oplage. Dit wordt daarna opgeslagen op een zeer streng bewaakte plaats en als het nodig is wordt er een deel van in de omloop gebracht.

Toen al dat oude geld moest worden gewisseld werd een deel van deze oplage gebruikt, exact de tegenwaarde van het (oude) geld dat nog in omloop was en werd ingeleverd.

Als nu beschadigd geld weer bij de bank komt wordt dit verzameld en omgewisseld voor nieuwe verse munten en biljetten uit deze eerste oplage.

De banken melden onderling hoeveel contant geld ze nodig hebben en als er te weinig is van de een of andere eenheid zal hier meer van beschikbaar worden gesteld door de centrale bank.

Als de hele oplage van een bepaalde eenheid er (bijna) door is gegaan zal de centrale bank opdracht geven om weer een nieuwe oplage te drukken of wellicht zelfs een nieuwe druk te ontwerpen en te drukken.

Als de hele oplage van een bepaalde eenheid er (bijna) door is gegaan zal de centrale bank opdracht geven om weer een nieuwe oplage te drukken of wellicht zelfs een nieuwe druk te ontwerpen en te drukken.

Dat geloof jij toch niet he?

Als men zomaar geld zou kunnen bijdrukken als het op is kreeg je zo de grootste inflatie denkbaar.

Er moet een duidelijk link blijven tussen giraal en chartaal geld en de economie.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Chartaal_geld

Als iedereen tegelijk zijn geld zou willen ophalen van de banken is dat gewoon onmogelijk en dit wordt echt niet gecompenseerd door geld bij te drukken, want dan wordt het waardeloos.

.

E.Desart schreef:Dat geloof jij toch niet he?

Als men zomaar geld zou kunnen bijdrukken als het op is kreeg je zo de grootste inflatie denkbaar.

Er moet een duidelijk link blijven tussen giraal en chartaal geld en de economie.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Chartaal_geld

Als iedereen tegelijk zijn geld zou willen ophalen van de banken is dat gewoon onmogelijk en dit wordt echt niet gecompenseerd door geld bij te drukken, want dan wordt het waardeloos.

.

Maar het is toch niet omdat de ECB een nieuwe oplage laat drukken, dat het geld onmiddellijk in circulatie komt. Waardoor dit geen invloed heeft op inflatie mijn inziens.

De ECB drukt volgens mij niet zomaar nieuw geld. Geld scheppen uit het "niets" doet volgens mij alleen de Fed.

De ECB koopt of verkoopt waardepapieren aan de centralen banken waardoor de geldhoeveelheid groter of kleiner zal worden.

Zolang het geld in het bezit is van de ECB komt er inderdaad geen inflatie door. De meest gangbare "geldhoeveel" die wordt gebruikt om inflatie te meten is de M2. Dit is al het contant geld in handen van het publiek + je betaalrekening + alle kortlopende spaarrekeningen en kredietten. (<1 jaar)

Het gaat hier om geld met een waarde. Alleen geld dat in omloop is heeft een monetaire waarde.

De rest is alleen een praktisch hulpmiddel (stockeren). Men stelt geen machine om 1 blad te drukken.

Maar de hoeveelheid geld in omloop wordt economisch geregeld en moet in duidelijke balans zijn.

Een bank heeft een vermenigvuldigingsfunctie. Dat wil zeggen dat de hoeveelheid giraal geld dat in omloop is veel groter is dan de hoeveelheid chartaal geld (uit mijn jeugdjaren herinner ik mij toen grofweg een factor 7, maar ben niet zeker meer dat ik me dit juist herinner, en ik denk dat dat nu meer is).

Een bank leent dus meer dan het geld dat ze van klanten krijgt.

Die verhoudingen moet nauwlettend in het oog gehouden worden en kloppen met beschikbare producten en diensten.

Een bank is per definitie niet in staat om de gelden aan hun toevertrouwd ineens terug te betalen (die dekken elkaar voor tijdelijke anomalieën indien nodig). En als er paniek ontstaat kan de overheid alleen banken sluiten voor het publiek om super-dramas te voorkomen.

Zolang dat geld ergens gestockeerd ligt te wachten (en dus praktisch als onbestaand beschouwd wordt) heeft het natuurlijk geen effect. Het is gewoon dood bedrukt papier.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Fiduciair_geld

De economische situatie bepaald hoeveel chartaal geld dat er in omloop kan zijn, onafhankelijk of dat het op is of niet.

Zo zou hypothetisch een staat geld kunnen bijdrukken om op een week (tijd voor drukken) van hun nationale schuld vanaf te raken.

Het enige dat ze hiermee zouden doen is dat geld omgekeerd evenredig minder waard maken, en ze passen een herverdeling toe die je evengoed als diefstal van hun burgers kan beschouwen.

E.Desart schreef:Dat geloof jij toch niet he?

Als men zomaar geld zou kunnen bijdrukken als het op is kreeg je zo de grootste inflatie denkbaar.

Het opstarten van een nieuwe oplage is duur, de centrale banken doen dat alleen als het echt nodig is en dan pakken ze het direct goed aan. Het is veel te duur om elk jaar een beetje bij te drukken ter vervangen van wat verloren gaat.

Zoals gezegd krijgt geld pas waarde als het in circulatie is. Strikt genomen heeft geld pas waarde op het moment dat je er iets voor koopt, en het heeft dan als waarde dat wat je er voor kunt kopen.

en het heeft dan als waarde dat wat je er voor kunt kopen.

Dit is niet helemaal waar. Je kunt nog altijd "consumer surplus" hebben. http://en.wikipedia.org/wiki/Economic_surplus

Er wordt wel degelijk geld uit het 'niets' gemaakt.' Voortdurend. De totale hoeveelheid euro's groeit op dit moment zo'n 10% per jaar. Dat kan omdat (centrale) banken het recht hebben om op basis van een kleine reserve nieuwe leningen te scheppen. Bijvoorbeeld: als jij 10 euro stort op de bank mag de bank 100 euro aan 'nieuwe' leningen verkopen. De factor 10 die ik hier gebruik is vrij normaal. Als iemand van die 100 geleende Euro's dan weer 10 Euro stort op de bank, kan de bank nog eens 100 euro uitgeven. Enzovoort. Dit is gebaseerd op de gedachte dat mensen niet massaal hun gestorte tegoeden komen opvragen. Het is een vertrouwenskwestie.

In theorie kan er dus binnen korte tijd een oneindige hoeveelheid geld uit het 'niets' worden gecreeerd. Daar moet wel natuurlijk rente over betaald worden. De totale geldhoeveelheid, en groei, bepalen we dus met zijn allen *zelf*. Hoe groter het vertrouwen dat we de rente zullen kunnen betalen + iets er aan overhouden, hoe sterker de geldgroei. Uiteraard zit hier vanwege de kans op hyperinflatie een gevaarlijke feedback in het systeem. Het is een inherent instabiel systeem dat dus voortdurend moet worden bijgestuurd, via de rente! Als de rente lager is dan de inflatie loont het om zo veel mogelijk geld te lenen en er assets voor te kopen. Vanwege de inflatie stijgt de waarde van die assets dan sneller dan het geleende bedrag + de rente. Ook als je weet dat de centrale bank je niet failliet zal laten gaan loont het om zoveel mogelijk geld te lenen. Dat is makkelijk geld verdienen. Daarom rijden slimme bankiers vaak in grote auto's. In de VS heeft men zich hier overigens in verslikt zoals we weten, toen de inflatie op de huizenmarkt plotseling omsloeg.

In de VS doet de FED niet alleen aan inflatiebeheersing maar ook aan economische stimulering. Hun rentebeleid is dus wezenlijk anders dan dat van de ECB. De inflatie zal in de VS dus ook structureel hoger liggen dan in de EU, omdat de ECB geen mandaat heeft om de economie te stimuleren. Omdat de inflatie van de dollar ook buiten de VS nadelige gevolgen heeft is het voor de VS minder ernstig als er inflatie optreedt. Immers heeft vrijwel de hele wereld daar vanwege de reservestatus van de dollar dan last van, en niet alleen de VS.

De inflatie van de dollar kan ook gezien worden als een soort belastingheffing op de hele wereld. In ruil voor die 'belasting' neemt de VS de taak op zich om 'politie van de wereld' te spelen, zou je kunnen zeggen als je deze vorm van belasting wilt goedpraten. Misschien zit daar ook wel wat in.

Hopelijk wordt de EU uiteindelijk zo'n sterk politiek en economisch machtblok dat we dat spelletje van de VS ook kunnen gaan spelen. Altijd prettig natuurlijk om het buitenland een deel van onze belasting te laten betalen. Maar de zwakte van de Unie zal dat voorlpig uitsluiten. Sterker nog: de toekomst van de EURO is niet zeker. Er is een reeele dreiging dat de munt uiteindelijk verdwijnt. De komende economische malaise in de EU zal een interessante eerste vuurproef van de stabiliteit van de EU en de Euro zijn, denk ik.

Klopt dit ongeveer? Ik ben geen expert.

Er wordt wel degelijk geld uit het 'niets' gemaakt.'

En dat staat tegenover ........?

.

Als je een hypotheek neemt dan leent de bank jouw geld dat de bank zelf niet heeft. Dat geld wordt op dat moment in circulatie gebracht. Dit kan omdat jij beloofd met het ondertekenen van de hypotheek om dit geld, plus rente, in de toekomst terug te geven. In netto komt er dus geen geld bij (je hypotheek + je schuld = 0). Als je nu je hypotheek aflost dan is dat geld weer uit de circulatie en verdwenen.

De hypotheek crisis ontstond omdat de banken geld leenden aan mensen die niet de middelen hadden om het terug te betalen. Dat deze mensen hun hypotheek niet kunnen aflossen is op zich niet zo heel erg als de woning maar zijn waarde behoud of zelfs in waarde zou toenemen. Maar als de waarde van de woningen daalt dan komt een deel van het uitgeleende geld niet terug: Dit is geld dat in circulatie is zonder tegenwaarde. De banken moeten dit uit eigen zak dan terug betalen (hun eigen geld vernietigen). Als de bank daar niet toe in staat is zal de centrale bank/overheid dit moeten doen.

Natuurlijk zit je met het probleem van de rente: Dit geld wordt nergens gemaakt en bestaat niet. Deze rente zorgt er voor dat de schulden altijd hoger zijn dan de daadwerkelijke geldhoeveelheid die beschikbaar is om de schulden af te betalen, en hierdoor is er een permanente schaarste aan geld dat mede hierom haar waarde verkrijgt.

Als je een hypotheek neemt dan leent de bank jouw geld dat de bank zelf niet heeft.

De bank moet wel degelijk een deel van dat geld in bezit hebben exact zoals Mechanieker beschreef.

Het mechanisme dat Mechanieker beschreef is juist (en door mij vermeld als de vermenigvuldigingsfunctie van een bank).

En op deze wijze, in tegenstelling van wat Mechanieker stelt kan er in theorie niet oneindig veel geld bijgemaakt worden, omdat de bank wel degelijk een bepaalde verhouding in bezit moet hebben.

.