Analytisch & synthetisch a priori

[Scorpiono]

Hallo,

Om meteen met de deur in huis te vallen... Ik zit met een vraag over het verschil tussen analytisch en synthetisch a priori.

Ik weet dat:

Analytisch = inherent aan begrip

Voorbeeld: Een paard is een dier

Synthetisch = voegt iets toe aan begrip

Voorbeeld: Water kookt op 100 graden

Het probleem is als volgt, ik snap wat de begrippen inhouden, maar ik zou ze niet kunnen toepassen op bijv. het dagelijks leven. (Ondanks de voorbeelden)

Alvast bedankt!

P.s.

Als ik bijvoorbeeld deze voorbeelden neem, zouden ze in mijn ogen allebei Analytisch als Synthetisch kunnen zijn.

"All triangles have three sides." = Analytisch

"All creatures with hearts have kidneys." = Synthetisch

[nabob]

Goede vraag.

Eigenlijk is het onderscheid tussen analytisch en synthetisch filosofisch gezien niet houdbaar. De filosoof W.V.O. Quine heeft in zijn beroemde artikel Two Dogmas of Empiricism laten zien dat de hele notie van analyticiteit dat uitgaat van definitie of synonymie problematisch is. Het is onmogelijk om voor welke van deze hier genoemde begrippen dan ook een niet-circulaire definitie op te stellen. Deze begrippen zijn voor wat hun betekenis betreft afhankelijk van elkaar!

Daarmee blijft ook de waarheid van 'analytische' uitspraken uiteindelijk afhankelijk van de empirische waarneming van de werkelijkheid.

[theoriegeladen]

Daarmee blijft ook de waarheid van 'analytische' uitspraken uiteindelijk afhankelijk van de empirische waarneming van de werkelijkheid.

Bedoel je dat jouw waarneming de eigenschappen van dingen beinvloedt?

[nabob]

Bedoel je dat jouw waarneming de eigenschappen van dingen beinvloedt?

Ik weet niet precies hoe je deze vraag uit de stelling 'Daarmee blijft ook de waarheid van 'analytische' uitspraken uiteindelijk afhankelijk van de empirische waarneming van de werkelijkheid.' afleidt, maar ik denk dat Quine hiermee het correspondentiemodel voor ogen had. Een uitspraak is waar wanneer deze correspondeert met een stand van zaken in de werkelijkheid.

[Scorpiono]

Bedankt voor de reactie en de duidelijkheid!

[Kritiek]

Ik wil graag aangeven dat er wel degelijk een onderscheid tussen analyse en synthese bestaat. Analyse is het bestuderen van bekende gedachte-objecten en middels vergelijking tot een al bestudeerd gedachte-object (conclusie) komen, terwijl synthese het bestuderen van bekende gedachte-objecten is waarbij men komt tot een nog onbekend gedachte-object concludeert.

Voorbeeld van analyse:

Bestudeerd zijn:

koning

staatsbestellen

monarchie

Conclusie:

Koning is de leider van een monarchie

Voorbeeld van synthese:

drie hoeken

Het trekken van lijnen tussen drie hoeken zo dat geen lijn een andere snijdt en de lijnen altijd twee hoeken met elkaar verbinden

Conclusie:

Het trekken van lijnen tussen drie hoeken zo dat geen lijn een andere snijdt en de lijnen altijd twee hoeken met elkaar verbinden levert altijd de geometrische figuur 'driehoek' op.

Ik hoop dat je hier wat aan hebt.

[theoriegeladen]

Ik weet niet precies hoe je deze vraag uit de stelling 'Daarmee blijft ook de waarheid van 'analytische' uitspraken uiteindelijk afhankelijk van de empirische waarneming van de werkelijkheid.' afleidt, maar ik denk dat Quine hiermee het correspondentiemodel voor ogen had. Een uitspraak is waar wanneer deze correspondeert met een stand van zaken in de werkelijkheid.

Ik leidt dat af aan het volgende. Een analytisch oordeel is bv dat een circel rond is, omdat het noodzakelijk is voor een circel om rond te zijn(vierkante circels bestaan niet )

Als ik dan hoor dat jij stelt dat het analytische oordeel afhankelijk is van de waarheid van de empirische waarneming van de werkelijkheid, vraag ik mij af hoe de waarheid van de empirische waarneming van de werkelijkheid dit analytische oordeel beinvloed? Maw, hoe beinvloed de waarneming een circel?

[Benedict Broere]

Analyse is het ontleden van een geheel in zijn samenstellende onderdelen; synthese is het integreren van losse delen tot een samenhangend geheel.

Kant:

Analyse is het ontleden van een geheel (de ronde bal) in zijn samenstellende onderdelen (rond, bal); maar het betreft hier slechts de analyse van een begrip: 'rond' ligt besloten in 'bal'.

Synthese is het integreren van losse delen (bijv. 'groen' en 'bal') tot een samenhangend geheel (groene bal); en dat geeft iets extra's, namelijk dat de bal groen is, en dat kan niet worden afgeleid uit 'bal'.

A posteriori kunnen wij vaststellen dat een bal groen is.

Maar hoe kunnen wij a priori weet hebben van zoiets als causaliteit ?

Aldus Kant.

Opmerkingen:

1) Dat bijvoorbeeld een bal rond is, weten we niet al maar hebben we geleerd in de ervaring. Ooit hebben we heel synthetisch dat 'rond' en 'bol' verbonden met 'bal' en 'sfeer' en wat er verder maar denkbaar is.

2) Het a priori weet hebben van causaliteit wordt verondersteld en is geen constatering vanuit empirisch onderzoek.

[theoriegeladen]

maar het betreft hier slechts de analyse van een begrip: 'rond' ligt besloten in 'bal'.

Inderdaad van een begrip. Dus:

Analyse is het ontleden van een geheel (de ronde bal) in zijn samenstellende onderdelen (rond, bal);

Als je een bal gaat analyseren zal je nooit iets vinden dat bal is.

Maar hoe kunnen wij a priori weet hebben van zoiets als causaliteit ?

Wat heb je toch met causaliteit de hele tijd?

[Benedict Broere]

Haha, ja sorry, maar causaliteit lag mij het meest op de tong; je kan ook kiezen voor elk van die andere ideeen: ruimte, tijd, eenheid, veelheid, enz.

Maar het viel mij op dat hier voor analyse en synthese niet meteen gewezen werd op de betekenis die in alle naslagwerken te vinden is. Waarnaast Kant er de specifieke wending aan geeft die ik heb aangegeven.

Verder:

"Als je een bal gaat analyseren zal je nooit iets vinden dat bal is."

Substantie en eigenschappen: bal, rond, rolt, bol, rolt omlaag, kleur, patroon, binnen-buiten, druk van lucht binnen, ventiel, enzovoort.

[theoriegeladen]

Door je standpunt te herhalen, wordt het niet beter hoor. Vergelijk het eens met erwtensoep maken. Daarvoor heb je verschillende ingredienten nodig, maar je hoeft er geen erwtensoep in te gooien. Het zijn de bestandsdelen te samen die de erwtensoep maken. Zo is het met de bal ook gesteld. Om een bal te maken heb je plastic nodig. Als je deze bal vervolgens gaat analyseren vind je niet opeens zoiets als bal, maar alleen plastic.

[Kritiek]

Een noodzakelijk verband niet noodzakelijkerwijs analytisch. Het is alleen maar analytisch wanneer de analyse gedaan wordt door iemand die op de hoogte is van dit noodzakelijke verband. Kleuren zijn in die zin weliswaar toegelegd op dit noodzakelijke verband, maar de waarneming is op de waarnemer betrokken en daarmee subjectief. Iemand kan denken dat dit een synthese is, maar dit is een analyse van het gedachte-object van de persoon die de analyse doet. Dit is zo omdat het al voorkwam in het gedachte-object van de waarnemer, dit is dan weer uit waarneming gwonnen.

[Hansicarpus]

Ter aanvulling, een verwijzing naar de betekenisverschuiving die het begrippenpaar analytisch-synthetisch heeft ondergaan:

- De 'moderne' definitie van analytisch is iets van de volgende aard: een propositie is analytisch als haar waarheid enkel afhangt van de betekenis van haar woorden (of wanneer ze door conventie als waar wordt aangenomen; we spreken dan van een axioma). Synthetisch is dan simpelweg: niet-analytisch (een synthetische propositie is dus niet bewijsbaar of weerlegbaar op basis van de logica). Een typisch voorbeeld van een analytische propositie binnen deze context is: "5+7=12" (tenminste, na het vastleggen van de axioma's en regels voor het rekenen met natuurlijke getallen...).

- Bij Kant is de betekenis gebaseerd op de logica van Aristoteles. De bijzondere aspecten van die logica hebben trouwens een enorme invloed op Kants theorie (ze bieden hem het raamwerk). Voor Kant is de uitspraak "5+7=12" synthetisch, maar dat hangt samen met het feit dat de ontoereikende logica van Aristoteles het niet toelaat om deze propositie deftig te analyseren. De moderne logica zag het licht pas aan het einde van de 19e eeuw. Nog een verschil is volgens mij het volgende: Kant zou een axioma nooit analytisch noemen.

[nabob]

Wat voor een type uitspraak (analytisch of synthetisch) is de volgende?

Synthetisch is dan simpelweg: niet-analytisch (een synthetische propositie is dus niet bewijsbaar of weerlegbaar op basis van de logica).

[Kritiek]

Synthetisch is dan simpelweg: niet-analytisch (een synthetische propositie is dus niet bewijsbaar of weerlegbaar op basis van de logica).

Als dat zo zou zijn, zou het onmogelijk zijn om aan kennis op te doen. Dat s best wel een denkfout. De denkfout in kwestie noemt men een paradox.

- Voor Kant is de uitspraak "5+7=12" synthetisch, maar dat hangt samen met het feit dat de ontoereikende logica van Aristoteles het niet toelaat om deze propositie deftig te analyseren. De moderne logica zag het licht pas aan het einde van de 19e eeuw.

5+7-12 is maar een voorbeeld wat Kant gebruikte. Het gaat erom dat er tot iets nieuws geconcludeerd wordt middels constructie. Ik vraag me daardoor sterk af wie die logische persoon was die hiertoe concludeerde. Me dunkt dat dit een empirist was die dezelfde denkfout maakt als jij hierboven. Ik hoop dat je inziet waar empirisme zichzelf verslaat (aan haar grondvesten).