Ochtendkoffie: Gezondheidsvoordelen en een lager sterfterisico

Een onderzoek, gepubliceerd in de European Heart Journal, wijst op een verband tussen het tijdstip waarop mensen koffie drinken en hun risico op hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden. Volgens de studie genieten mensen die voornamelijk ‘s ochtends koffie drinken van specifieke gezondheidsvoordelen in vergelijking met degenen die verspreid over de dag koffie consumeren.

Onderzoeksmethode

De studie analyseerde gegevens van meer dan 40.000 volwassenen die tussen 1999 en 2018 deelnamen aan de Amerikaanse National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES). Deelnemers rapporteerden gedetailleerd over hun eet- en drinkgewoonten, waaronder hun koffieverbruik en het tijdstip van consumptie. Een subgroep van 1.463 personen hield daarnaast een week lang een voedingsdagboek bij. Onderzoekers koppelden deze gegevens aan sterftecijfers en doodsoorzaken, en verdeelden de deelnemers in drie categorieën: ochtendkoffiedrinkers (36%, voornamelijk vóór 12.00 uur), koffiedrinkers die de hele dag door drinken (16%), en niet-koffiedrinkers (48%).

Belangrijke bevindingen

Na een gemiddelde opvolgperiode van 10 jaar bleek dat ochtendkoffiedrinkers een 16% lager algemeen sterfterisico hadden. Daarnaast liep hun risico op overlijden door hart- en vaatziekten zelfs met 31% terug. Deze voordelen golden voor zowel gematigde drinkers (2-3 kopjes) als zware drinkers (meer dan 3 kopjes), maar waren minder uitgesproken bij lichte drinkers (1 kopje of minder). Voor degenen die de hele dag door koffie dronken, werd geen significante afname in sterfterisico waargenomen; hun cijfers kwamen overeen met die van niet-koffiedrinkers.

De rol van het circadiaan ritme

Volgens Dr. Lu Qi, de hoofdauteur van de studie, is dit de eerste keer dat het tijdstip van koffiedrinken is gekoppeld aan gezondheidsuitkomsten. Hij vermoedt dat koffiedrinken later op de dag het natuurlijke circadiaanritme kan verstoren, evenals hormoonspiegels die verband houden met ontstekingen en bloeddruk. Hoewel dit een plausibele verklaring biedt, is aanvullend onderzoek nodig om deze hypothese te bevestigen.

Koffie en gezondheid: het bredere plaatje

Deze bevindingen passen in een groeiend aantal studies die de gezondheidsvoordelen van koffie onderstrepen. Eerdere onderzoeken toonden aan dat regelmatig koffiedrinken – tot ongeveer 4 kopjes per dag – bescherming kan bieden tegen aandoeningen zoals diabetes, hart- en vaatziekten, verschillende vormen van kanker en de ziekte van Parkinson. Bovendien wordt koffie geassocieerd met een langere levensverwachting.

Koffie als onderdeel van een gezonde levensstijl

Hoewel individuele reacties op cafeïne kunnen variëren en overmatig gebruik vermeden moet worden, benadrukt deze studie dat koffie een waardevolle toevoeging kan zijn aan een gezonde levensstijl. Door niet alleen de hoeveelheid, maar ook het tijdstip van consumptie te optimaliseren, kunnen de gezondheidsvoordelen van koffie wellicht worden gemaximaliseerd.

Toekomstig onderzoek zal waarschijnlijk meer inzicht bieden in de onderliggende mechanismen van deze effecten. Voor nu lijkt het echter een goed idee voor koffieliefhebbers om hun ochtendritueel te omarmen. Een paar kopjes koffie in de ochtend kunnen, in combinatie met een uitgebalanceerd dieet, voldoende beweging, goede stressbeheersing en slaap, bijdragen aan een gezondere levensstijl.

Bronmateriaal: European Heart Journal