Blue Monday: de dag die wellicht even somber klinkt als hij aanvoelt, en dat midden in januari. Maar wat is Blue Monday precies? Hoe is deze dag ontstaan en waarom wordt hij beschouwd als de meest deprimerende dag van het jaar? Laten we inzoomen op deze beruchte maandag en de wetenschap achter de melancholie verkennen.

De oorsprong van Blue Monday

De term Blue Monday is in 2005 geïntroduceerd door Cliff Arnall, een Britse psycholoog. Arnall werkte indertijd aan een persbericht voor een reisbureau en bedacht een formule om de meest sombere dag van het jaar te berekenen. Factoren zoals het weer, schulden na de feestdagen, het voorbijgaan van goede voornemens en een algemeen gebrek aan motivatie in januari werden meegenomen. Hoewel de formule veel kritiek heeft gekregen wegens de subjectiviteit en gebrekkige wetenschappelijke onderbouwing, is het idee van Blue Monday blijven hangen in de maatschappij.

Waarom januari?

Maar waarom januari? Het is niet moeilijk te raden waarom deze maand voor velen een bittere nasmaak heeft. De feestdagen zijn voorbij, en de gezelligheid en lichtjes hebben plaatsgemaakt voor kale straten en grauwe dagen. Mensen voelen zich vaak minder gemotiveerd omdat het nieuwe jaar net is begonnen zonder dat er zichtbare veranderingen zijn. Voor de meesten zijn goede voornemens alweer gesneuveld, wat leidt tot gevoelens van teleurstelling. De dagen zijn kort en het weer laat veel te wensen over, wat kan bijdragen aan een algeheel somber gevoel.

De rol van seizoen affectieve stoornis

Seizoen affectieve stoornis (SAS) of winterdepressie, is een verschijnsel waarbij mensen tijdens de wintermaanden last hebben van depressieve klachten. De afname van daglicht draagt daar in belangrijke mate aan bij. Dit fenomeen kan de verklaring zijn voor de toename van melancholie in januari. Mensen zijn biologisch ingesteld om te reageren op licht, en de korte dagen kunnen een negatief effect hebben op onze stemming. Hoewel Blue Monday slechts één dag is, kan het een merkbare piek in deze seizoensgebonden klachten vertegenwoordigen.

Wetenschappelijke onderbouwing: mythe of realiteit?

Ondanks de populariteit en reikwijdte van Blue Monday, is er weinig wetenschappelijke ondersteuning voor het specifieke idee dat dit de ‘meest deprimerende dag’ is. Psychologen wijzen erop dat er onvoldoende data is om daadwerkelijk aan te tonen dat de derde maandag van januari significant slechter is dan andere dagen. Bovendien benadrukken ze het risico dat mensen die al last hebben van depressieve gevoelens zich nog slechter voelen door de hype rondom deze dag. Het idee dat men op een bepaalde dag per se neerslachtigheid moet ervaren, kan een self-fulfilling prophecy worden.

Hoe om te gaan met Blue Monday

Hoewel de dag zelf wellicht grotendeels een sociaal construct is, kunnen de gevoelens die ermee geassocieerd zijn heel echt zijn. Daarom is het belangrijk om strategieën te ontwikkelen om met deze winterse somberheid om te gaan. Probeer bijvoorbeeld meer tijd buiten door te brengen, zelfs al is het bewolkt, want daglicht helpt bij de aanmaak van serotonine, een stofje dat je humeur verbetert. Ook sociale interactie, fysieke activiteit en gezonde voeding kunnen een positieve invloed hebben.

Kortom, terwijl Blue Monday wetenschappelijk gezien misschien discutabel is, biedt het ons wel de kans om stil te staan bij de manier waarop wij onze geestelijke gezondheid tijdens de wintermaanden kunnen ondersteunen. Of je nu worstelt met seizoensgebonden depressie of gewoon een paar maandagen in januari zwaar vindt, de bewustwording dat dit een uitdagende tijd kan zijn, kan helpen om positieve veranderingen aan te brengen.

Bron: Sciencetalk original