Typhoner schreef:Maar zijn ideeën zijn allemaal niet zo interessant. Immers:
Wat, dacht ik, het onderwerp van dit topic is, is dat er (in Nederland) een zekere controverse is ontstaan over Zwarte Piet. Een aantal mensen, die veel weerklank kregen in de media en sociale netwerken, voelen zich beledigd door enkele stereotiepe eigenschappen van Zwarte Piet (kleren, taalgebruik, accessoires). De uitleg die aan de kleur van ZP gegeven wordt is dat deze zwart geworden is door schoorsteenroet, terwijl zijn andere eigenschappen lijken te verwijzen naar het slavernijverleden. Dat is eigenlijk wel redelijk vreemd.
Zwarte Piet is een samenraapsel van allerlei elementen. Voor zover dat nog nodig is om te vermelden, Zwarte Piet is een folkloristische
fantasiefiguur, geen reëel bestaande persoon. De verklaringen die binnen het kader van het sinterklaasfeest over het uiterlijk van Zwarte Piet gegeven worden, hebben evenmin een objectief toetsbare betekenis als biografische gegevens over het uiterlijk van Kuifje. Verder bestonden er al zwarte helpers van Sinterklaas vóór Zwarte Piet. Te zeggen dat Zwarte Piet een slaaf voorstelt is dan ook te zot voor woorden, hoe vaak dat ook herhaald wordt. Hoogstens kun je zeggen dat er in de loop van de tijd in de figuur van Zwarte Piet wat stereotypen van de "neger" zijn ingeslopen, waarmee dan nog steeds niet gezegd is dat Zwarte Piet een zwarte man (laat staan een slaaf) voorstelt. In de moderne vorm van Zwarte Piet is van die negatieve stereotypen overigens (vrijwel) niets meer over.
Op zich is er dus ruimte voor discussie, als we een aantal vaststaande feiten aannemen. Dat mensen beledigd kunnen zijn, moet je durven aannemen. Mensen zijn nu eenmaal verschillend, en kunnen dus zeer verschillende reageren. Het sinterklaasfeest is verder zeer maakbaar: als ik moet afgaan op de berichtgeving, zijn we in Vlaanderen al een stuk verder, in de zin dat ZP in feite een vriend is van Sinterklaas, maar omdat hij jonger is een soort brug kan slaan tussen Sinterklaas en de kinderen.
Dat mensen zich door de figuur van Zwarte Piet beledigd kunnen voelen is een feit, net zoals het een feit is dat sommigen een kort lontje hebben en anderen niet. Of dat mensen dusdanig obsessief met een zeker onderwerp kunnen bezig zijn, dat zij alles vanuit dat perspectief gaan benaderen. Daarom is het ook juridisch en politiek onjuist het
gevoel van beledigd zijn als maat te nemen voor de
mate van beledigd zijn. Als je dat doet ben je overgeleverd aan de lange tenen van minderheidsgroepen, en wel des te meer naarmate de tenen langer zijn. Een oordeel over het al dan niet
beledigd zijn moet aan de rechterlijke macht (en de politiek die de wetten maakt) worden overgelaten. (Waarmee nog niet gezegd is dat de rechter altijd gelijk heeft.)
De reden dat Sinterklaas nog altijd actueel is, en waarom hij niet door UNESCO mag worden erkend, is juist dit: de flexibiliteit en veranderlijkheid van het feest, dat op de veranderende maatschappij kan inspelen en nauw verbonden kan blijven met de leefwereld van hedendaagse kinderen. Er zijn weinig traditionele feesten die dat zo goed doen.
Een raar argument, alsof niet-westerse feesten in steen gehouwen zijn...
Dus waarom de hevige reacties? Het feest zal veranderen, want dat heeft het altijd gedaan. De maatschappij verandert, "andersgekleurde" mensen maken er even goed deel van uit en als enkelen onder hen opmerkingen hebben kan je op z'n minst accepteren dat ze die hebben. Dan zou je ook nog eens kunnen samenzitten met deze "klagers" en bespreken wat zij eigenlijk zouden willen zien. Uiteindelijk is het feest waar kinderen cadeautjes krijgen, en niemand wil zijn kinderen dat plezier ontzeggen (oké, enkele sekten daargelaten).
Wat je dus, op basis van bovenstaande, best niet doet is
- Botweg ontkennen dat mensen beledigd zijn
- Stellen dat tradities niet mogen veranderen (als we nog steeds het feest uit 1900 zouden vieren, kon je het nu alleen nog in musea bewonderen)
- Er anderen dingen bijslepen die er op zich niets mee te maken hebben, zoals daar zijn: de VS, Iran en "progessivo's"
Wat het eerste punt betreft, zie boven.
Wat het tweede punt betreft, dat heb ik nergens gesteld. Waar ik mij tegen verzet is dat clubjes fanatici gaan bepalen hoe andermans feestjes eruit moeten zien. Of nog een stap verder: dat allerlei culturele uitingen waar ook maar enige minderheidsgroep aanstoot aan neemt, alleen al om dat feit zouden moeten worden verboden of veranderd.
Wat het derde punt betreft, om het misbaar over Zwarte Piet te begrijpen kom je niet uit met de studie van Zwarte Piet op zich (waar in de huidige vorm niets mis mee is), maar moet je er andere zaken bij halen. Ik probeer de tegenstanders van Zwarte Piet ook te begrijpen, maar aangezien hun argumenten niet deugen ziet dat begrip er noodgedwongen iets anders uit dan zij zich wensen.
Dan zou je ook nog eens kunnen samenzitten met deze "klagers" en bespreken wat zij eigenlijk zouden willen zien.
Voor wie de antizwartepietisten gevolgd heeft is dat wel duidelijk: "Het racisme moet met wortel en tak uitgeroeid worden!" En aangezien Zwarte Piet racisme is, dient Zwarte Piet
geheel te verdwijnen. Ten aanzien van racisme sluit je immers geen compromis. Ze zijn wel consequent, dat moet ik ze toegeven.