gat in de ruimte

[Dursun]

Wellicht is er een brein die mij op weg kan helpen. Is het mogelijk dat een supernova een gat in de ruimte slaat? Deze vraag houdt me zolang bezig dat ik het moet vragen. Als ruimte kan krommen, dan zou je toch zeggen dat je er een gat in kan maken.....en ik bedoel geen wormhole...

[Jan van de Velde]

die "ruimte", recht of gekromd, is in dit verband ook weinig meer dan een referentiestelsel.
Staat deze grafiek op het punt een gat in de x-as maken? 
 

gat 774 keer bekeken

[Michel Uphoff]

Wat een extreem sterke supernova kan gebeuren is, nadat met enorm geweld de buitenlagen van de ster de ruimte in geblazen zijn, dat de kern zover ineenstort onder de eigen zwaartekracht dat er niets meer is wat die ineenstorting tegen kan houden. Daarvoor is een ster nodig met een massa van pakweg 8 zonnen of meer.
 
Dan ontstaat er een 'zwart gat'. Dat is een stukje ruimte dat zo sterk gekromd is dat het afgesloten wordt van ons heelal. Niets kan daar meer uit terugkeren naar ons, ook licht niet. De supernova explosie slaat dus geen gat in de ruimte, de massa van de kern trekt zo vreselijk sterk aan de omgeving dat er zo'n 'zwart gat' ontstaat.
 
Zo'n black hole heeft wel wat weg van een gat; er kan van alles in vallen en er komt niets uit, maar het blijft een object. We kunnen een zwart gat zelf niet zien, er komt immers niets uit. Wel zien we soms het effect van zijn zwaartekracht, bijvoorbeeld als die het licht van een bron achter het zwarte gat verbuigt, zoals in dit filmpje van Esa.

 
Ook kunnen we een zwart gat zien als er sterren omheen draaien, zoals rond het enorme zwarte gat in het centrum van onze Melkweg. Hier een filmpje van de waarnemingen daarvan door de Eso VLT telescoop in Chili. Het kruisje is het ongeveer 4 miljoen zonnen zware black hole dat onzichtbaar blijft.

 
Maar misschien bedoel jij een gat, ongeveer zoals een gat in een Zwitserse kaas. Zo'n gat waarin zich dan helemaal niets bevindt, dus ook geen ruimte, ontstaat niet.

[Dursun]

Hoi Michel,
 
Ja dat bedoelde ik, een gat als in een zwitserse kaas. Dat vraag ik me dus af. Vroeger had men het over de ether, nu zegt men ruimtetijd. wat is de reden dat we de ruimtetijd niet als iets tastbaars zien. neem me niet kwalijk, ik heb een zeer levendige fantasie.. Kan het niet zo zijn dat de ruimtetijd die ooit begon als een knikker en groeide tot wat we nu het universum noemen een soort deeg is die uitdijt maar daarom ook gaten in kunnen komen, erg simplistisch gedacht misschien, maar toch het is het idee en de gedachte dat dat hetgene is waarin licht, wij, alles in kan bestaan toch ook er niet kan zijn...
 
@Jan, jou weergave is me te matematisch, ik begrijp het niet...

[Michel Uphoff]

wat is de reden dat we de ruimtetijd niet als iets tastbaars zien

 

Omdat de ruimtetijd niet tastbaar is, het is geen materie.

 

Eigenlijk is ruimtetijd heel lastig om je voor te stellen. Het zijn de drie ruimtelijke dimensies (breedte, diepte, hoogte) gecombineerd met de tijd. Drie dimensionale ruimte tezamen met 1 dimensionale tijd vormt de ruimtetijd, een 4 dimensionaal concept dat voortvloeit uit de algemene relativiteitstheorie van Einstein.

 

Alles dat heeft bestaan, bestaat en zal bestaan heeft een eigen plek in de ruimtetijd (in het verleden, nu of in de toekomst, en hier of daar in de 3d-ruimte) zo'n plaats in ruimte en tijd wordt een event genoemd. Ruimtetijd en materie zijn nauw met elkaar verweven en beïnvloeden elkaar. De bekende natuurkundige Wheeler zei het zo: "Materie vertelt de ruimtetijd hoe ze moet krommen. Gekromde ruimtetijd vertelt materie hoe ze moet bewegen."

 

Maar ook als we het concept ruimtetijd even vergeten en alleen aan ruimte denken, bijvoorbeeld  een lege kubus van 1 bij 1 bij 1 meter. Hoe zou je daar iets uit willen halen, een gat in willen maken? Ook 3d ruimte is geen stoffelijk iets.
 
Om het vierdimensionale universum wat eenvoudiger voorstelbaar te maken wordt vaak gebruik gemaakt van rijzend deeg, of een opzwellende ballon, maar dat zijn slechts analogieën. Ruimtetijd en ruimte bestaan niet uit deeg of rubber of welk materiaal dan ook.

 

In dit Youtube filmpje vertelt de bekende fysicus Kip Thorne wat over ruimtetijd en de vreemde eigenschappen daarvan: