Hoe spreek je de partiële afgeleide uit?

[Bartjes]

Stel in een formule komt onderstaande voor:
 

\( \frac{\partial y}{\partial x} \)

 
Je zou dan kunnen zeggen: "kromme d y kromme d x". Maar dat is wel erg omslachtig. Is er een afspraak voor hoe je dat uit moet spreken?

[317070]

De partieel afgeleide van y naar x

[Bartjes]

Dat is doenlijk in een formule waarin een of twee van die afgeleiden voorkomen, maar ik ben nu een boek aan het bestuderen over tensoren waarin het wemelt van de partiële afgeleiden. Tien of meer van die afgeleiden binnen één formule is niet uitzonderlijk. Ik lees die formules aan mijzelf voor om ze beter te begrijpen. En ik wil dat graag gelijk goed (met de juiste uitspraak) doen.

[mathfreak]

Je spreekt het uit zoals je al aangaf: kromme d y kromme d x.

[Bartjes]

Mooi - dat is te doen.

[Marko]

Wordt die kromme d niet ook af en toe "del" genoemd?

[317070]

Wordt die kromme d niet ook af en toe "del" genoemd?

Nee, dat is een andere: https://en.wikipedia.org/wiki/Del

[JorisL]

Wordt die kromme d niet ook af en toe "del" genoemd?

 
 

Nee, dat is een andere: https://en.wikipedia.org/wiki/Del

 
Toch wel http://en.wikipedia.org/wiki/%E2%88%82(laatste regel voor de referenties)
Zo heb ik het ook geleerd, de andere noemden we nabla.
 
Ik lees het tegenwoordig gewoon als d y - d x zoals een gewone afgeleide.

[Xenion]

Ik lees het tegenwoordig gewoon als d y - d x zoals een gewone afgeleide.

Maak het jezelf niet zo moeilijk en lees gewoon zoals ook JorisL voorstelt als d y - d x. Maakt toch niet uit of die "kromme" erbij staat of niet? Dat is wel geïmpliceerd.

[Bartjes]

Als ik het goed heb begrepen maakt het uit of we een rechte of kromme d schrijven.
 
Laat f(x,y) = 2x + y .
 
Dan hebben we:
 

\( \frac{\partial \mbox{f}}{\partial x} = 2 \)

 

\( \frac{\partial \mbox{f}}{\partial y} = 1 \)

 

\( \frac{\mbox{df}}{\mbox{d} x} \, = \, 2 + \frac{\mbox{d} y}{\mbox{d} x} \)

 

\( \frac{\mbox{df}}{\mbox{d} y} \, = \, 2 \frac{\mbox{d} x}{\mbox{d} y} + 1 \)

 
 

[Xenion]

Ja ok, maar meestal is het uit de context wel duidelijk wat je bedoelt. Zeker als je het voor jezelf aan het lezen bent.
 
In het Engels zou je zeggen "partial f - partial x" ofzo (cfr Latex symbolen), dus misschien kan je dan "partieel f - partieel x" of "f - partieel x" zeggen. Dat is misschien ook al iets comfortabeler om uit te spreken dan "kromme d f - kromme d x".

[Emveedee]

Mijn docenten zeggen ook wel eens f partieel (naar) x, maar meestal ook gewoon df dx.

[Bartjes]

In "partieel f partieel x" kan ik mij ook wel vinden. Kennelijk is er in het Nederlands geen algemeen geaccepteerde uitspraak.

[tempelier]

In "partieel f partieel x" kan ik mij ook wel vinden. Kennelijk is er in het Nederlands geen algemeen geaccepteerde uitspraak.

Dat is ook in andere talen zo.
 
Het probleem ontstaat doordat indertijd de verkeerde notatie is gekozen.
Had men een andere (griekse) letter gekozen dan was dit draadje er niet geweest.