Alternatief voor ammoniumdichromaatvulkaan.

[ThijssjihT]

Goedemiddag,
 
Voor leerlingen bij ons op school werd vaak de ammoniumdichromaatvulkaan gedemonstreerd. Toen ik daar kwam werken heb ik dringend aangeraden te stoppen met deze proef, vanwege de gevaren van de stof (kankerverwekkend, wordt opgenomen door de huid). Ammoniumdichromaat durf ik best mee te werken, maar bij de ontledingsreactie gaat het flink stuiven, en ik ben degene die de zuurkast mag opruimen.
Nu ben ik al een tijdje op zoek naar een alternatief, en ik heb helaas nog niet iets echt spectaculairs kunnen vinden. Er is op youtube een hoop aardigs te vinden, maar niet echt waarvan ik denk: 'Ja, dat is 'm'. Heeft iemand een alternatief?
 
Ik heb een vulkaantje gemaakt van ijzer en zwavel (-> ijzersulfide) (Youtube). Op zich wel leuk, maar het mist de vuureffecten. Met magnesiumpoeder kan je natuurlijk wel leuke effecten maken, maar dan heb ik nog een gas producerende stof nodig, om het lekker te laten stuiven. Is ammoniumnitraat daarvoor geschikt? Kan ik ammoniumnitraat veilig mengen met magnesium, en mag ik dat mengsel ook aansteken? Zijn de concentraties lachgas en ammoniak die vrijkomen zo hoog dat het in een zuurkast uitgevoerd moet worden, of mag dit ook in een goed geventileerd lokaal? Is kaliumchloraat een alternatief voor ammoniumnitraat? De genoemde reacties zijn best snel voorbij, als ik zo zie op youtube. Zou het werken om het te mengen met een beetje suiker, of vloeibare paraffine, om de reactie te vertragen?

[Wdeb]

Ik begrijp niet wat het doel is van de proef. Is het "he, leuk" of "kijk, hierbij zie je een stof ontleden in nieuwe stoffen en dat kan je in dit geval duidelijk zien door een toename van volume, duidelijke andere kleur etc...".
 
Want ik ken heel veel proeven, maar zonder een doel kan ik enkel maar spuien. En dat is zonde van mijn en jouw tijd.
 
In het kader van "he, leuk" laat ik de vuurvliegjes zien, dat scheelt een hoop troep ruimen en is dan is ook die vulkaan nog bruikbaar.
 
Neem een grote, glazen pot (augurken oid..) en breng daar ammoniak in. Neem een gebogen lepel met ammoniumdichromaat in. Ontsteek die met een hete naald en dan deksel erop. En tada, makkelijk op te ruimen vulkaantje met extra lichteffecten (alles kan ook zonder het ammoniak).
 
Wdeb 

[ThijssjihT]

Het doel van de proef is: "hé, wat leuk". Het zit in een reeks demonstratieproeven die we tijdens een introductieles er doorheen knallen.

[Fuzzwood]

En dan komen ze erachter dat chemie toch iets heel anders is...
 
Om toch even on-topic te blijven: een beetje I₂, een beetje verdunde H₂O₂ en wat afwasmiddel in een forse erlenmeyer geeft:

[Benm]

Kan ik ammoniumnitraat veilig mengen met magnesium, en mag ik dat mengsel ook aansteken? Zijn de concentraties lachgas en ammoniak die vrijkomen zo hoog dat het in een zuurkast uitgevoerd moet worden, of mag dit ook in een goed geventileerd lokaal? Is kaliumchloraat een alternatief voor ammoniumnitraat? De genoemde reacties zijn best snel voorbij, als ik zo zie op youtube. Zou het werken om het te mengen met een beetje suiker, of vloeibare paraffine, om de reactie te vertragen?

Op zich kan dit wel, mits je het in kleine hoeveelheden doet en niet afgesloten laat. Poedermengsels van magnesium en ammoniumnitraat, en met name kaliumchloraat, moet je wel ter plekke maken. Ter demonstratie kun je een hoopje afsteken op een vuurvaste tegel of iets dergelijks. Je kan eventueel kijken wat toevoeging van wat suiker en/of zwavel doet met de reactiesnelheid.

Let echter wel dat deze mengsels, zeker indien stoichiometrisch, potentieel explosief zijn. Zeker met chloraat als zuurstofbron is spontane ontsteking over tijd niet uitgesloten, vandaar ter plekke bereiden. Je kan eventueeel wel dat magnesium/suiker/zwavel mengel vooraf maken om tijd de sparen bij de demo, maar de oxidator moet er apart als laatste bij.

En pas een beetje op voor de lichtflits als de reactie snel gaat, met magnesium wil dat nog wel eens behoorlijk helder zijn.

[Wdeb]

De volgende proeven doe ik meerdere keren per jaar, buiten:
-Voor de uitleg van energie in eten:
Kaliumchloraat smelten in een reageerbuis en hieraan een snoepje toevoegen. 
 
-Voor reactiesnelheid:
Klein metalen kroesje met kaarsvet/frituurvet en zo heet maken dat het ontbrandt. Dan een beetje water erbij.
 
-Voor redox:
Aluminiumpoeder en jood"poeder" mengen, met een kleine overmaat jood. Beetje water erbij.
Thermietreactie
 
Binnen, ook voor reactiesnelheid en stoichiometrie:
Bellen methaangas in zeepsop en dan laten opstijgen en aansteken.
 
Maar....ikzelf heb geleerd de introductieles juist met iets kleins, maar raars te doen. Weet niet voor welk niveau, maar ik leer groep 7-8-ers altijd gewoon direct met de brander omgaan en dan vlamkleuring en een onbekende doen, met een paparclip. Of magnesium in zoutzuur en gas aansteken.
 
Wdeb 

[Ragbips]

Velen zullen wel de koolstofslang kennen die je krijgt met suiker en conc. zwavelzuur, maar het is veel leuker om suiker te vervangen door 4-nitroaniline: