De Diapan was destijds bedoeld als allround microscoop, voor het lab, het hoger onderwijs en voor de gevorderde amateur.
Het toestel moest eenvoudig te bedienen zijn, en uit te rusten voor een breed scala aan waarnemingstechnieken, waaronder helderveld, fasecontrast, Anoptralcontrast, donkerveld en eenvoudige fluorescentiemicroscopie.
Omdat het toestel ook nog betaalbaar moest zijn, werd het statief voor een flink deel uitgevoerd in gietaluminium. De bedieningsknoppen zijn in bakeliet.
De microscoop is uitgevoerd met een volwaardige, naar Köhler instelbare, aangebouwde lichtbron 12V, 100W halogeen. Een in hoogte verstelbare en (met enige moeite...) centreerbare condensorhouder. Twee ingebouwde bestukte filtersets.
De gecombineerde grof- en fijninstelling is ...speciaal: grofinstelling gebeurt zoals gebruikelijk door draaien aan de instelknop. De fijninstelling door de instelknop naar voor of achter te bewegen. Het doet wat vreemd aan in het begin, maar het systeem voldoet prima.
Het instelbereik bedraagt ca. 4 cm, zodat objectieven van alle bouwlengten kunnen gebruikt worden. Er is een niet-verwijderbare objectiefrevolver voor 4 objectieven. Dat vind ik net iets te weinig...
Mechanisch kan de Diapan uiteraard de vergelijking niet doorstaan met de grotere en veel duurdere Reicherts (Biozet, Zetopan), maar al bij al is het een prima toestel.
Omdat de Diapan minder bekend is, is hij ook minder gegeerd. Er zijn dus af en toe koopjes te doen!
Het exemplaar op de foto is uitgerust met fase-achromaten 10x, 40x/iris, 63x/iris en een erg goede fase fluoriet/iris 100x immersie. Oculairs Reichert 6,3x en een gecombineerde fasecontrast/Anoptralcontrastcondensor met alle fase-/Anoptral anulli 1 - 6. Combinatie met optiek van andere merken is mogelijk. Zo bereikte ik goede resultaten met de Reichert fasecondensor in combinatie met een Zeiss 40x Ph2 achromaat.
Ik betaalde voor deze microscoop 150 Euro.
Schoon- en weer operationeel maken was een hele klus: de microscoop was sterk vervuild en alle instellingen zaten muurvast. Dat is inmiddels verholpen. De fasecontrastcondensor werd vervangen door een exemplaar met extra inklaplens om ook bij lage vergroting het volledige gezichtsveld (min of meer) egaal te kunnen verlichten.
Ik wil deze gaan gebruiken voor onderzoek van levende have, vooral "pond dipping" en (dus) waarneming in fase, Anoptral en donkerveld.
Er is nog wel wat werk aan, maar de eerste resultaten zien er niet zo slecht uit.